Τα Λιβάδια είναι ορεινό χωριό της Κεντρικής Μακεδονίας. Είναι χτισμένα σε οροπέδιο του όρους Πάικο σε υψόμετρο 1.200 μέτρων και είναι ένα από τα ορεινότερα χωριά της Μακεδονίας. Ανήκουν στο Δήμο Παιονίας και ο πληθυσμός τους σύμφωνα με την απογραφή του 2021 είναι 123 κάτοικοι. Απέχουν 28 χιλιόμετρα από τη Γουμένισσα και 24 από τη Γρίβα. Το χωριό είναι επίσης γνωστό απλά κι ως Μεγάλο Λιβάδι. Μέχρι το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, θεωρούνταν από τα μεγαλύτερα βλαχοχώρια της Μακεδονίας.

Οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού προέρχονται από τη Γράμμοστα , οι οποίοι εγκαθίστανται το 1760 στη μεταγενέστερη θέση Μικρά Λιβάδια. Πρόκειται και για κτηνοτρόφους από την Ήπειρο, οι οποίοι ήθελαν να γλιτώσουν από την τουρκική κατοχή και τους Τουρκαλβανούς ληστές. Βλάχοι συρρέουν στα Λιβάδια και από άλλες περιοχές της Πίνδου, όπως τη Σαμαρίνα και το Περιβόλι Γρεβενών, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένας μεγαλύτερος οικισμός με το όνομα Λιβάδια. Οι κάτοικοι των Λιβαδιών διέφεραν από τους Μογλενίτες Βλάχους ως προς τη διάλεκτο, τα ήθη και έθιμα, τις ασχολίες, την ενδυμασία κ.ά. Η ορεινή κοινότητα αναπτύχθηκε οικονομικά, κυρίως από την κτηνοτροφία, την καλλιέργεια πατάτας αλλά και το εμπόριο, ενώ οι κάτοικοί της κάποια στιγμή το 19ο αιώνα έφτασαν στους 5.000. Μάλιστα σύμφωνα με τις μαρτυρίες των κατοίκων εκείνη την περίοδο πραγματοποιούνταν υπαίθριες αγορές (παζάρι) τρεις φορές την εβδομάδα, και περιλάμβανε όλα τα είδη ένδυσης (π.χ. μεταξένια υφάσματα) και διατροφής, άλλωστε και η παραδοσιακή ενδυμασία τους μαρτυρά τον τρόπο ζωής τους. Κατά τη Μακεδονική επανάσταση του 1878, οι Λιβαδιώτες συμμετείχαν ενεργά και αρκετοί πήραν τα όπλα και κινητοποιήθηκαν.Συμμετείχε ενεργά στο Μακεδονικό Αγώνα με σημαντικότερους οπλαρχηγούς τους Στέργιο Ναούμ, Νικόλαο Νέσιο, Αναστάσιο Μπέλλη Κουλίνα και Νικόλαο Νταβέλη, και στην Αντίσταση κατά των Γερμανών, οι οποίοι το 1944 κατέστρεψαν ολοσχερώς το χωριό, με αποτέλεσμα να διασκορπιστεί ο πληθυσμός τους στις γύρω πεδινότερες περιοχές. Ανήμερα το Δεκαπενταύγουστο, στο χωριό γίνεται πανηγύρι και αναπαράσταση βλάχικου γάμου, αναβιώνοντας έτσι το έθιμο, κατά το οποίο την ημέρα του Δεκαπενταύγουστου τελούνταν οι περισσότεροι γάμοι ετησίως, ενω όλο το χωριό συμμετείχε στις γαμήλιες γιορτές.

Πρόσβαση

Η πρόσβαση στα Μεγάλα λιβάδια γίνεται :

...μέσω της Εθνικής οδού E75 μέχρι τον κόμβο Πολυκάστρου. Κατόπιν κατευθύνεστε Δυτικά προς Αξιούπολης, Γοργόπη, Στάθη, Γουμένισσα, Γρίβα και Καστανερή.

...μέσω της Εθνικής οδού E86 μέχρι τα Γιαννιτσά. Κατόπιν κατευθύνεστε Βορειο-Ανατολικά προς Γουμένισσα μέσω Δαμιανού, Λεπτοκαρυάς.

Απο την Γουμένισσα, σε μια ορεινή διαδρομή στο όρος Πάικο, και αφού περάσετε διαδοχικά τα χωριά Γρίβα και Καστανερή φτάνετε στα Λιβάδια.

Προσωπικότητες

Στέργιος Ναούμ Σταμπουλής, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός Νικόλαος Νέσιος, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός Αναστάσιος Μπέλλης Κουλίνας, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός Νικόλαος Νταβέλης, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Αστέρης Ι. Κουκούδης (29 Μαΐου 2006). «Τα Μεγάλα Λιβάδια του Πάικου». Μελέτες για τους Βλάχους. vlahoi.net. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2009. Ντίνος Κιούσης. «Μεγάλο Λιβάδι - Κιλκίς». Ταξίδια. Καθημερινή. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2009. Τα Βλάχικα των Μεγαλολιβαδιωτών Πάικου