Το Κιλκίς είναι πόλη της Μακεδονίας, έδρα του δήμου Κιλκίς και πρωτεύουσα της Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς στην Κεντρική Μακεδονία. Λίγα χιλιόμετρα νοτίως του σημερινού Κιλκίς, υπήρχε κατά την αρχαιότητα η πόλη Καλλικώς, που τους ρωμαϊκούς χρόνους ονομάστηκε Κάλλικουμ. Από τους κατοίκους του Καλλικού ιδρύθηκε τη βυζαντινή περίοδο πόλισμα, που πήρε την ονομασία Καλκούσι. Την οθωμανική περίοδο η πόλη έγινε έδρα καζά. Τον 19ο αιώνα, όταν ήταν γνωστό ως Κούκους (βουλγαρικά: Кукуш‎‎), αποτέλεσε κέντρο βουλγαρικής δράσης, ενώ η προσπάθεια να δημιουργηθεί εκεί ελληνική κοινότητα απέτυχε. Με τον Α' Βαλκανικό πόλεμο καταλήφθηκε από τον βουλγαρικό στρατό, ενώ μετά τη μάχη του Κιλκίς-Λαχανά τον Ιούνιο του 1913 η πόλη εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους της και πυρπολήθηκε. Ήδη από το 1913 δέχθηκε πλήθος Μακεδόνων και Θρακών προσφύγων που εγκαταστάθηκαν σε αυτή, από τη βόρεια Μακεδονία, την Ανατολική Ρωμυλία και την Ανατολική Θράκη. Σήμερα κοντά στην πόλη έχει αναπτυχθεί η Βιομηχανική Περιοχή στο Σταυροχώρι. Απέχει 48 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη, 66 χιλιόμετρα από το αεροδρόμιο «Μακεδονία» και γειτνιάζει με την ελληνο-βορειομακεδονική μεθόριο. Είναι κτισμένη στους πρόποδες του λόφου του Αγίου Γεωργίου, όπου σώζεται η μεταβυζαντινή ομώνυμη εκκλησία του 1830.

Ιστορία

Αρχαιότητα

Η περιοχή υπήρξε γνωστή από την εποχή του Τρωικού πολέμου ως κατοικία των Παιόνων με πρωτεύουσα την Αμυδώνα (σημερινό Αξιοχώρι). Οι Παίονες συμμετείχαν στον Τρωικό Πόλεμο με τον βασιλιά Πυραίχμη και τον Αστερόπαιο. Ο λόφος και η γύρω περιοχή κατοικούνται από την αρχαϊκή εποχή, όπως μαρτυρούν τα ευρήματα. Η πόλη πήρε το όνομά της από την αρχαία πόλη Καλλικώς, που στη συνέχεια ως Ρωμαϊκός σταθμός του 1ου αιώνα π.Χ. ονομάζονταν Κάλλικουμ (Callicum). Callicum ή Καλλικώς ήταν το δερμάτινο κόσκινο με το οποίο συλλέγονταν ο χρυσός από τον ποταμό Εχέδωρο. Άλλωστε ο ποταμός πήρε την ονομασία "Γαλλικός""Τέχνη" στο Μεταλλικό Στον μόνιμο εκθεσιακό του χώρο φιλοξενείται παλαιοντολογικά απολιθώματα ζώων και ευρημάτων που έχουν εντοπιστεί στο Σπήλαιο Κιλκίς, καθώς και άλλα ενδιαφέροντα εκθέματα όπως το ομοίωμα της στικτής ύαινας του σπηλαίου, ο “σπηλαιολόγος”, η αναπαράσταση του άγριου ημίονου.

Δίδυμες Καπναποθήκες Καπναποθήκη Αυστροελληνικής Εταιρίας Καπνού Νεοκλασικό Κτίριο Επιμελητηρίου Κιλκίς Νεοκλασικό κτίριο Ωδείου Μητροπόλεως Κτίριο Παλιάς Νομαρχίας Κιλκίς Οθωμανικό Λουτρό Σεϊχ Σεϊτ Εφέντη Διατηρητέο ιστορικό Επισκοπείο

Μεταφορές

Οδικές Μεταφορές Το Κιλκίς είναι προσβάσιμο από τον αυτοκινητόδρομο Α1 μέχρι τον κόμβο του Πολύκαστρου και από την Εθνική Οδό 65 που διέρχεται περιφερειακά της πόλης του Κιλκίς και τη συνδέει νότια με την Εγνατία Οδό και τον Αυτοκινητόδρομο 25, ενώ βόρεια με το Τελωνείο Δοϊράνης και τέλος με το βόρειο άκρο του Αυτοκινητόδρομου 25, μόλις 10 χιλιόμετρα από το Τελωνείο Προμαχώνα (σύνορα Ελλάδας-Βουλγαρίας). Το ΚΤΕΛ Κιλκίς εκτελεί καθημερινά δρομολόγια για Αθήνα, Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις της Ελλάδας. Σιδηροδρομικές Μεταφορές Το Κιλκίς διαθέτει σιδηροδρομικό σταθμό επί της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης - Αλεξανδρούπολης. Εκτελούνται καθημερινά δρομολόγια για Θεσσαλονίκη και Αλεξανδρούπολη. Αεροπορικές Μεταφορές Το Κιλκίς δεν διαθέτει αεροδρόμιο και εξυπηρετείται το αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης, από το οποίο απέχει 66 χιλιόμετρα.

Γεωγραφία και κλίμα

Το έδαφος του Κιλκίς είναι στο μεγαλύτερο μέρος του πεδινό ενώ το κλίμα είναι ηπειρωτικό, με ψυχρούς χειμώνες και ζεστά καλοκαίρια. Δέχεται δε πολλές βροχές και χιόνια κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Εκπαίδευση

Στην πόλη του Κιλκίς υπάρχουν 14 Νηπιαγωγεία, 9 Δημοτικά σχολεία, 3 Ημερήσια Γυμνάσια και 1 Εσπερινό, 2 Ημερήσια Γενικά Λύκεια, 1 Εσπερινό, 2 ΕΠΑΛ, 1 EΠΑΣ και 1 Σ.Ε.Κ. Επίσης υπάρχει 1 ΤΕΕ Νοσηλευτικής - Σχολή Νοσηλευτικής ΓΝΝΚ και Εργαστήρια ΕΕΕΚ. Στην πόλη του Κιλκίς είναι εγκατεστημένο το τμήμα Δημιουργικού Σχεδιασμού και Ένδυσης το οποίο αποτελεί παράρτημα της Σχολής Επιστημών Σχεδιασμού του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος (πρώην ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας). Από το 2000 στην πόλη λειτουργεί «Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη». Η συλλογή που έχει συγκεντρώσει αφορά όλα τα θεματικά πεδία των επιστημών και αποτελείται από περίπου 30.000 αντίτυπα βιβλίων, 220 CD-ROM, πλήρες αρχείο όλων των τοπικών εφημερίδων από το 2004 και 6 ενεργές συνδρομές σε περιοδικά. Παράλληλα, εμπλουτίζεται με νέο υλικό.

Ιεροί Ναοί

Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ιερός Ναός Αγίων Πεντεκαίδεκα μαρτύρων Πολιούχων Κιλκίς Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Παναγία Κιλκίς) Ιερός Ναός Αγίων Νικολάου και Βασιλείου Ιερός Ναός Αγίου Θεράποντος Ιερός Ναός Υψώσεως Τιμίου Σταυρού & Αγίας Αικατερίνης

Πολιτιστικοί Φορείς

Πολυάνειο Ωδείο της Ιεράς Μητροπόλεως Πολυανής και Κιλκισίου Οργανισμός Πολιτισμού, Νέας Γενιάς και Αθλητισμού (Ο.ΠΟ.Ν.Γ.Α.) Δήμου Κιλκίς Πολιτιστικός Σύλλογος Στενημαχιτών "Ο Άγιος Τρύφων" (Στενήμαχος Ανατολικής Θράκης) Σύλλογος Στρωμνιτσιωτών "Η Τιβεριούπολις" Σύλλογος Σαρακατσαναίων "Ο Φλάμπουρας" Σύλλογος Θρακιωτών Νομού Κιλκίς "Θρακική Εστία" Ένωση Ποντίων Νομού Κιλκίς "Οι Αργοναύτες" Λύκειο Ελληνίδων Κιλκίς Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία "Τέχνη" - Παράρτημα Κιλκίς Πολιτιστικός-Φιλανθρωπικός Σύλλογος "Αρμονία" Πολιτιστική Εταιρία Εκπαιδευτικών Νομού Κιλκίς Πολιτιστικό Σωματείο "ΧΟΡΟΝΟΣ εν.κύκλιος κίνηση"

Πολιτιστικές εκδηλώσεις

Διεθνές Φεστιβάλ Κουκλοθέατρου & Παντομίμας (υπό την αιγίδα του Δήμου Κιλκίς) Ελευθέρια πόλεως Κιλκίς - 21 Ιουνίου (Αργία) Το Στέκι της "Τέχνης" στο Μεταλλικό (Κινηματογράφος, Θέατρο, Μουσικές εκδηλώσεις κ.α.) Θερινός Κινηματογράφος Εμποροπανήγυρη Σεπτεμβρίου

Προσωπικότητες

Επιστήμονες - Καλλιτέχνες

Χρίστο Σμύρνενσκι (1898-1923), Βούλγαρος ποιητής Ανδρέας Μακρής (1930-2005), διάσημος βιολιστής Παναγιώτης Μουλάς (1935-2012), καθηγητής Νεοελληνικής Γλώσσας του πανεπιστήμιου της Nanterre, του Νεοελληνικού Ινστιτούτου της Σορβόννης και της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. Λάζαρος Παυλίδης (1929-2004), συγγραφέας Σάκης Μπουλάς (1954-2014), ηθοποιός, τραγουδιστής Βίκυ Χατζηβασιλείου (1964-), νομικός, δημοσιογράφος, πολιτικός, τηλεπαρουσιάστρια ΕΤ3, Αlpha TV Θεόδωρος Ορφανίδης ( 1975 - ) Μαέστρος. Φαίη Σκορδά (1980-), τηλεπαρουσιάστρια TV 100, MEGA, ANT1 Βασίλης Φθενάκης (1937-), Ανθρωπολόγος/Ανθρωπογενετικός, Ψυχολόγος, Καθηγητής, Δρ. Δρ. Δρ. Επίτιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Μόσχας (Moscow State Pedagogical University), Επίτιμος Διδάκτορας Πανεπιστημίου Κρήτης, Επίτιμος Διδάκτορας Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, Επίτιμος Καθηγητής του Zhenjiang University for International Studies/Κίνα, Ειδικός Σύμβουλος του Zhenjiang University, 2006 - 2019 Επίτιμος Πρόεδρος της Didacta Association - Γερμανία.

Αθλητές

Λάκης Σημαιοφορίδης (1959-), παλαίμαχος διεθνής ποδοσφαιριστής ΠΑΟ, νομικός, πρ. πρόεδρος ΠΣΑΠ Δημήτριος Μάρκος (1971-), παλαίμαχος διεθνής ποδοσφαιριστής ΠΑΟ, ΠΑΟΚ, ΑΕΚ, Άρη Θεσσαλονίκης, Σέφιλντ Γιουνάιτεντ Λέανδρος Συμεωνίδης (1937-), παλαίμαχος διεθνής ποδοσφαιριστής ΠΑΟΚ Νίκος Παπαδόπουλος (1970-), παλαίμαχος ποδοσφαιριστής Άρη Θεσσαλονίκης, Ξάνθης, Εργοτέλη, ΟΦΗ και προπονητής Ο.Φ.Η., Ολυμπιακού Λευκωσίας, Καβάλας Βαλεντίνη Γραμματικοπούλου, Ελληνίδα αθλήτρια αντισφαίρισης Στέφανος Δέδας (1982), Προπονητής καλαθοσφαίρισης.

Πολιτικοί

Ντίμιταρ Βλάχοβ Γκότσε Ντέλτσεφ (1872-1903), Βούλγαρος πολιτικός και ηγέτης της Ε.Μ.Ε.Ο. (Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση) Αλεξάντερ Στάνισεφ (1886-1945), Βούλγαρος γιατρός και πολιτικός Κωνσταντίνος Τριαρίδης, πολιτικός, υπουργός Βορείου Ελλάδος Σάββας Τσιτουρίδης (1954-), νομικός, πολιτικός, βουλευτής με Ν.Δ. πρώην υπουργός Εργασίας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιάννης Αμανατίδης, πολιτικός, υφυπουργός εξωτερικών Γιώργος Γεωργαντάς, νομικός, πολιτικός, βουλευτής ΝΔ, Υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης (2019-σήμερα) Στέφανος Παραστατίδης,ιατρός, πολιτικός, βουλευτής ΠΑΣΟΚ Πέτρος Παππάς , ιατρός , πολιτικός, βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ

Αθλητισμός

Αθλητικές Εγκαταστάσεις

Οι κυριότερες αθλητικές εγκαταστάσεις της πόλης:

Δημοτικό Στάδιο Κιλκίς Κλειστό Δημοτικό Γυμναστήριο (ΔΑΚ) Κιλκίς Νέο Κλειστό Δημοτικό Γυμναστήριο (Β' ΔΑΚ) Κιλκίς Δευτερεύουσες εγκαταστάσεις:

Κλειστό Γυμναστήριο 2ου Γυμνασίου Κλειστό Γυμναστήριο 3ου Γυμνασίου

Αθλητικοί Σύλλογοι

Στο Κιλκίς δραστηριοποιούνται διάφορα αθλητικά σωματεία, με σημαντικότερα τον Κιλκισιακό στο ποδόσφαιρο και το Γ.Α.Σ. Κιλκίς στο χάντμπολ.

Εικόνες

Δείτε επίσης

Κατάλογος Κάστρων Νομού Κιλκίς Παραδοσιακοί χοροί νομού Κιλκίς Όλα είναι δρόμος (ταινία)

Παραπομπές

Βιβλιογραφία

Καράβας, Σπύρος (2002). ««Περί κοινότητος ἑλληνικής έν Κιλκίς, 1901»». Αρχειοτάξιο 4: 6-32. http://www.askiweb.eu/images/Archeiotaxio/Archeiotaxio4.pdf. Καράβας, Σπύρος (2014). «"Περί κοινότητος ἑλληνικής ἐν Κιλκίς, 1901"». Μυστικά και παραμύθια από την ιστορία της Μακεδονίας. Αθήνα: Βιβλιόραμα. σελίδες 275–326.

Διαβάστε επίσης

Βαλσαμίδης, Πασχάλης (2000). «Προσφυγικές εγκαταστάσεις στο Κιλκίς και την περιφέρεια του». Μακεδονικά 32: 219-291. https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/makedonika/article/view/5733/5472.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δήμος Κιλκίς Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς Κιλκίς (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)