Η Γρίβα (πρώην Κρίβα και Γρίβας) είναι χωριό του δήμου Παιονίας στον νομό Κιλκίς. Είναι κτισμένη στους πρόποδες της ανατολικής πλαγιάς του όρους Πάικο, σε υψόμετρο 460 μέτρων. Αποτελεί δημοτικό διαμέρισμα της Δημοτικής ενότητας Γουμένισσας, του Δήμου Παιονίας στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Το χωριό βρίσκεται στην αρχή του ορεινού όγκου του Πάικου, 70 χιλιόμετρα βορειοδυτικά από την πρωτεύουσα της Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, 50 χιλιόμετρα ανατολικά από την πρωτεύουσα του Νομού Κιλκίς, και 20 χιλιόμετρα βορειοανατολικά από τα Γιαννιτσά. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία, τη δενδροκομία και την υλοτομία. Το χωριό ανήκει στην αμπελουργική ζώνη παραγωγής του οίνου Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητος «Γουμένισσα» και «Πάικο». Στη Γρίβα υπάρχει νηπιαγωγείο. Από το 1874 έως και το 2011 λειτουργούσε Δημοτικό σχολείο.

Ονομασία

Οι τοπικές προφορικές μαρτυρίες αποδίδουν το όνομα του οικισμού σε παραφθορά της βυζαντινής λέξης «οκρίβας» η οποία συσχετίζεται με τη «μακρινή θέα», ιδιαίτερο εξάλλου φυσικό χαρακτηριστικό του οικισμού.

Ιστορία

Από το 1525 και μετέπειτα καταγράφεται στη γύρω περιοχή ύπαρξη αρματολών και κλεφτών. Τον 15ο αιώνα, με διαταγή του Οθωμανού σουλτάνου, φυτεύτηκαν στην ευρύτερη περιοχή μουριές, με σκοπό την παραγωγή μεταξιού, και συστηματοποιήθηκε η καλλιέργεια. Αυτή η εξέλιξη φέρνει στην περιοχή, κατά τους επόμενους δύο αιώνες, πολλούς αγροτοεργάτες (κυρίως Βουλγάρους) προκειμένου να εργαστούν στα οθωμανικά τσιφλίκια, καθώς οι Έλληνες είναι πλέον λιγοστοί και απρόθυμοι να εργάζονται σ’ αυτά. Πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν πλέον να χρησιμοποιούν τη σλαβική γλώσσα για την επικοινωνία στις δημόσιες εκδηλώσεις. Τον 17o και 18ο αιώνα φτάνουν στην περιοχή πολλοί Βλάχοι, εκδιωγμένοι από τη Βόρειο Ήπειρο και Δυτική Μακεδονία, από τις λεηλασίες των Τουρκαλβανών. Στο χωριό, μετά τα μέσα του 18ου αιώνα, ομιλούνταν η αποκαλούμενη και «εντόπια» σλαβική διάλεκτος. Η Γρίβα, ως οικισμός του όρους Πάικο, από το 1696 απολάμβανε φορολογικές απαλλαγές και ήταν δεσμευμένη να προσφέρει υπηρεσίες στην Υψηλή Πύλη επεξεργαζόμενη μάλλινα υφάσματα από τα οποία κατασκευάζονταν οι στολές του τουρκικού στρατού, του σώματος Θεσσαλονίκης. Με την επανάσταση του 1821, στις 21/8/1823 σε κατάλογο που στάλθηκε στο Σουλτάνο περιγράφεται «... κατάσχεση 489 τουφεκίων από τα χωριά γναφέων Γουμένιτσας, Γρίβας Κάρπης». Η περιοχή βρέθηκε σε ασφυκτικό κλοιό από τους Οθωμανούς. Με εντολές του Πασά της Θεσσαλονίκης Αβδούλ Αμπούδ, εντάθηκαν οι έρευνες σε σπίτια και έγινε συστηματικός εκφοβισμός των κατοίκων, προσπαθώντας έτσι να αποτραπεί κάθε εξέγερση γιατί η Γρίβα θεωρούνταν χωριό στρατηγικής σημασίας με επίκαιρη θέση . Από τη Γρίβα καταγόταν ο κλέφτης του Ολύμπου Δημήτριος Τσώρας, που το 1821 συγκέντρωσε άντρες από το Πάικο και την περιοχή Έδεσσας προκειμένου να συνδράμει στην επανάσταση. Στα χρόνια αυτά, οι κάτοικοι συχνά πρόβαιναν σε διάφορες μορφές αντίστασης με αποτέλεσμα ο Πασάς Αβδούλ Αμπούδ να δώσει διαταγή βίαιου εξισλαμισμού από το 1824 έως το 1832. Το 1874 η άτυπη Φιλεκπαιδευτική Αδελφότητα της Γρίβας ζήτησε το ίδιο έτος, από τη Φιλεκπαιδευτική Αδελφότητα Βοδενών (Έδεσσα) την επίσημη σύσταση και εκτύπωση της Φιλεκπαιδευτικής Αδελφότητας Γρίβας. Ζητούσε δε τη σύνταξη και εκτύπωση σχετικού κανονισμού και την κατακύρωση σφραγίδας. Το αίτημα αυτό των ικανοποιήθηκε. Κατά τη Μακεδονική επανάσταση του 1878, κάτοικοι του Γρίβα συμμετείχαν ενεργά, αρκετοί από αυτούς ένοπλα.Το 1880 ανεγέρθηκε στη Γρίβα πέτρινο σχολείο όμοιας αρχιτεκτονικής με εκείνου της Γουμένισσας. Ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο σχολείο της περιοχής. Στην αρχική του μορφή το Δημοτικό Σχολείο Γρίβας είχε 4 αίθουσες διδασκαλίας, ένα γραφείο στον επάνω όροφο και δυο διαδρόμους.. Με το βασιλικό διάταγμα της 28ης Ιουνίου 1918 (Φ.Ε.Κ. 152/1918), δημιουργείται στον Νομό Πέλλης και την υποδιοίκηση Γιαννιτσών, η «Κοινότητα Κρίβας» με έδρα τον ομώνυμο συνοικισμό, στην οποία ενώνεται και ο οικισμός της Μπαροβίτσας (Καστανερή). Το χωριό μετονομάστηκε σε Γρίβα την 1/11/1926 με το ΦΕΚ:401/1926.

Πολιτισμικά

Σύλλογοι

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Γρίβας ιδρύθηκε το 1982. Σκοπός του συλλόγου ήταν η προβολή της μουσικοχορευτικής παράδοσης των χορών του χωριού. Ο Σύλλογος έχει χορευτική παρουσία στην ευρύτερη περιοχή και στο εξωτερικό. Η αρχική μουσική των χορών δημιουργήθηκε από γηγενείς Γριβιώτες όπως οι γκαϊνταζήδες Κωνσταντίνος Τζιάντσης και Μυσίρκος Πέτρος. Το παραδοσιακό χορευτικό συγκρότημα του συλλόγου συμμετέχει στις εκδηλώσεις του Δήμου Παιονίας, με κέντρο τη Γουμένισσα, για τους εορτασμούς στο Μοναστήρι της Παναγίας της Γουμένισσας, στις 15 Αυγούστου. Επίσης διατηρεί Λαογραφική Συλλογή (έτος ίδρυσης το 1993). Ο Σύλλογος Γυναικών Γρίβας ιδρύθηκε στις 2 Μαΐου 2009, από γυναίκες της Γρίβας. Τα ιδρυτικά μέλη του συλλόγου αγγίζουν τις 100 γυναίκες και έχει ως σκοπούς την καλλιέργεια πολιτιστικών ιδεών και αξιών την ανεύρεση, συγκέντρωση και επεξεργασία λαογραφικών, ιστορικών, πολιτιστικών στοιχείων, με πνευματικές καλλιτεχνικές και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις, τη διατήρηση και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και συντονισμό ενεργειών για την εκτέλεση έργων κοινής ωφέλειας.

Κινηματογράφος

Στη Γρίβα έχουν γυριστεί μεγάλα τμήματα της ταινίας Εργοστάσιο (1981), του Τάσου Ψαρρά. Ποιός θα βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά (ντοκιμαντέρ για τη Γρίβα) (2015), σε σενάριο Τσαρτσάνη Βασίλη και σκηνοθεσία Τσαρτσάνη Βασίλη και Βουρβαχάκη Νίκου

Σπίτι του Παιδιού

Στη Γρίβα υπάρχει «Σπίτι του Παιδιού», ένα από τα 260 που είχε ιδρύσει το Βασιλικό Ίδρυμα Πρόνοιας, κάτω από την προσωπική φροντίδα της Βασίλισσας Φρειδερίκης, μετά το 1950.Τώρα στεγάζεται εκεί ο σύλλογος γυναικών του χωριού.

Συνεταιρισμοί

Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Καστανοπαραγωγών Παΐκου (Α.Σ. ΚΑ.ΠΑ.) είναι νεοσύστατος συνεταιρισμός (23 Απριλίου 2019), ο οποίος απαρτίζεται από παραγωγούς καστάνου του όρους Πάικο στην επαρχία Παιονίας του νομού Κιλκίς, στη Μακεδονία, και πιο συγκεκριμένα από τα καστανοχώρια: Γρίβα, Καστανερή, Κάρπη και Πεντάλοφο. Τα ιδρυτικά μέλη του αριθμούν 24 παραγωγούς. Σκοπός του ΑΣΚΑΠΑ είναι αφενός η καλύτερη προώθηση, προβολή και αξιοποίηση του κάστανου κι αφετέρου η ενδυνάμωση της συνεργασίας μεταξύ των παραγωγών με αντίστοιχη ενημέρωσή τους στα σχετικά θέματα του καστάνου και της καλλιέργειας αυτού. Ο Δασικός Συνεταιρισμός Γρίβας δραστηριοποιείται στις υλοτομικές περιοχές του όρους Πάικο και ανήκει διοικητικά στο Δασαρχείο Γουμένισσας. Σκοπός του είναι η υλοτομία, η μεταφορά της ξυλείας σε κεντρικούς χώρους συγκέντρωσης και η διοχέτευσή τους με φορτηγά στην εγχώρια αγορά.

Πολιτισμός

Τον Οκτώβριο του 1997, η Γρίβα συμπεριελήφθη στα πλαίσια των εορταστικών εκδηλώσεων «ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ», με τη διοργάνωση της εκδήλωσης «Οι δρόμοι του κρασιού στη Γρίβα του Κιλκίς». Από την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου το 1997 και κάθε χρόνο την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου πραγματοποιείται η ετήσια γιορτή κάστανου «Κάστανο, Κρασί, Τυρί». Στη γιορτή της Αναλήψεως, τελείται το το έθιμο κουρμπάνι.

Κλίμα

Μετεωρολογικά στοιχεία για τη Γρίβα:

Γ.Σ. Μακεδονικός Γρίβας

Ο Γ.Σ. Μακεδονικός Γρίβας ιδρύθηκε το 1978 και τη σεζόν 2018/19 αγωνιζόταν στη Β΄ Κατηγορία της Ε.Π.Σ. Κιλκίς. Με τα χρώματα της ομάδας έχουν αγωνιστεί οι ποδοσφαιριστές Δημήτρης Γιάντσης (διεθνής με την Εθνική Ελπίδων που αγωνίστηκε στη Σούπερ Λίγκα με τους Ηρακλή, Κέρκυρα και Λεβαδειακό) και Γιώργος Μήτκος (αγωνίστηκε στην Α΄ Εθνική με τον Πανηλειακό).

Διακρίσεις

Προσωπικότητες

Δημήτρης Γιάντσης, διεθνής ποδοσφαιριστής Ιωάννης Οικονόμου, Μακεδονομάχος Χρήστος Πίψος, Μακεδονομάχος, στρατιωτικός και πολιτικός Χρήστος Πούλκας, Μακεδονομάχος

Παραπομπές

Εικόνες

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ιστοσελίδα της Γρίβας (Αρχείο) Ηλεκτρονική εφημερίδα της Γρίβας Φωτογραφικά άλμπουμ της Γρίβας Αρχειοθετήθηκε 2010-08-06 στο Wayback Machine. Φωτογραφίες της Γρίβας