Η Φύσκα είναι οικισμός της Κεντρικής Μακεδονίας στην Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς. Ανήκει στην Δημοτικής Ενότητας Κρουσσίων του δήμου Κιλκίς και στην απογραφή του 2011 είχε 152 κατοίκους. Το παλιό όνομα του χωριού είναι Πλανίτσα, καθώς μετονομάστηκε το Φεβρουάριο του 1926. Η Φύσκα κείται στη δυτική όχθη του Γαλλικού ποταμού.

Ιστορία

Η πόλη Φύσκα πρωταρχικά παρουσιάζεται από το Θουκυδίδη, καθώς εξιστορεί την εξάπλωση των Μακεδόνων. Μέρος, μας λέγει, των Εορδών, όταν διώχτηκαν από τους Μακεδόνες κατοίκησαν γύρω από την Φύσκα, που βρισκόταν μεταξύ του Αξιού και του Στρυμόνα. Αναφέρεται ακόμη από τον Κλαύδιο Πτολεμαίο ως πόλη της Μυγδονίας με τη Βαίρο, Τέρπυλλο, Ξυλόπολη κλπ. Μάλιστα δίδεται και σχετικό στίγμα, το οποίο είναι παραπλήσιο με την αρχαία Ξυλόπολη. Ίσως αυτό να δηλώνει πως ήταν στους πρόποδες των Κρουσσίων, όπως ήταν η αναφερόμενη πόλη. Θα μπορούσε κανείς να την υπολογίσει στο σημερινό αρχαιολογικό χώρο στο χωριό Παλατιανό Κιλκίς. Η Φύσκα είναι μια πόλη που έχει παρουσία αλλά και άνθιση ακόμη και στη ρωμαϊκή αρχαιότητα. Η συνεχής παρουσία της υποδηλώνει τη δραστηριότητα και δύναμή της μέσα στους αιώνες. Αργότερα φαίνεται ως θρησκευτική (χριστιανική) πόλη στα λατινικά ιαμβικά εμβατήρια του αρχαίου Ευαγγελίου και αναφέρεται με άλλες μακεδονικές πόλεις της εποχής των πρώτων χριστιανικών αιώνων. Σε ιστορικό λεξικό, αναφέρεται ως πόλη της Κρηστωνίας βορειοδυτικά της αρχαίας Τερπύλλου. Η αρχαία αυτή πόλη παρουσιάζεται και με την ονομασία Φύσκαι. Προέρχεται από τη λέξη "φύσκη", που σημαίνει γαστήρ (κοιλιά), κοίλωμα δηλαδή κατ’ επέκταση οπή, στοά, δηλαδή Φύσκαι = στοές, κοιλώματα στη γη. Μια τέτοια περιοχή είναι αυτή του αρχαιολογικού χώρου του Παλατιανού, που η γύρω περιοχή είναι γεμάτη από στοές εξόρυξης μεταλλευμάτων. Η περιοχή άλλωστε αυτή είναι γνωστή από τα αρχαιότατα χρόνια για τα πολύτιμα μέταλλα που κρύβει στα εδάφη της. Αν η μικρή αρχαία πόλη του Παλατιανού δεν είναι το Ίωρον, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να είναι η αρχαία πόλη Φύσκαι. Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας κατοικούνταν από χριστιανούς και Οθωμανούς. Παρά την ίδρυση της Βουλγαρικής εξαρχίας το 1870 οι χριστιανοί κάτοικοι της Πλάνιτσας παρέμειναν πιστοί στο πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Το 1880, με την εγκατάσταση του Βούλγαρου ουνίτη επισκόπου στο Κιλκίς, Νείλου Ισβόρωφ (το 1879), οι κάτοικοι του χωριού ασπάστηκαν την Ουνία. Μέσω της Ουνίας, μετά το 1887, οι Πλανιτσιώτες προσχώρησαν σταδιακά στη Βουλγαρική εκκλησία. Μετά την συνθήκη του Νεϊγύ, το 1919, και το Πρωτόκολλο Πολίτη-Καλφώφ του 1924 οι κάτοικοι αποχώρησαν στη Βουλγαρία.

Ασχολία κατοίκων

Οι μόνιμοι κάτοικοι της Φύσκας ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Οι βασικές καλλιέργειες των γεωργών είναι το σιτάρι και ο καπνός.

Κατασκηνώσεις Φύσκας

Κοντά στη Φύσκα, σε μια έκταση 20 στρεμμάτων, λειτούργησαν στα μέσα της δεκαετίας του 1950 μαθητικές κατασκηνώσεις μέχρι το 1974, οπότε και έκλεισαν. Βρίσκονται νοτιοδυτικά της λίμνης Κερκίνης, στα όρια του νομού Κιλκίς με το νομό Σερρών. Απέχουν 26 χλμ. ΒΔ. της πόλης του Κιλκίς και 77 χλμ. Β.-ΒΔ. της Θεσσαλονίκης. Οι Κατασκηνώσεις από το 1961 να απογράφονται ως ξεχωριστός οικισμός..

Παραπομπές