Πληροφορίες
Η Ειδομένη είναι ένα χωριό της Ελλάδας κοντά στα σύνορα με τη Βόρεια Μακεδονία. Διοικητικά, ύστερα από τη διοικητική μεταρρύθμιση του προγράμματος «Καλλικράτης», ανήκει στο Δήμο Παιονίας της Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς ενώ παλαιότερα ανήκε στον καποδιστριακό Δήμο Αξιούπολης. Το χωριό είναι συνυφασμένο με το σιδηροδρομικό σταθμό, ο οποίος αποτελεί τον πρώτο σιδηροδρομικό σταθμό που συναντάει ο ταξιδιώτης εισερχόμενος στην Ελλάδα από τις ευρωπαϊκές χώρες. Οι κάτοικοι της Ειδομένης είναι ένα μείγμα Μακεδόνων γηγενών και απογόνων προσφύγων που εγκαταστάθηκαν το 1922 προερχόμενοι από την Ανατολική Θράκη και τα παράλια της Μικράς Ασίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2021, ο πληθυσμός της Ειδομένης ανέρχεται στους 221 κατοίκους.
Τοποθεσία
Το χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 65 μέτρων, στις παρυφές του λόφου Κουρί. Βρίσκεται στη δυτική όχθη του ποταμού Αξιού και πλησίον της οριογραμμής με τη Βόρεια Μακεδονία.
Ιστορικά στοιχεία
Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν «Σέχοβο» ή «Σέοβο», η οποία αντικαταστάθηκε με την υπάρχουσα σημερινή το 1936, βασισμένη στην ομώνυμη αρχαία πόλη, που βρίσκονταν στη δυτική όχθη του Αξιού κοντά στο χωριό. Κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 οι Σεχοβίτες εξεγέρθηκαν κατά των Οθωμανών με πρωτεργάτη τον Ζαφείριο Σταματιάδη, ο οποίος αργότερα πολέμησε στη Νότια Ελλάδα. Το αποτέλεσμα για την Ειδομένη, που τότε αποτελούσε τσιφλίκι του Γιουσούφ Μουχλίς πασά, γιου του Ισμαήλ μπέη από τις Σέρρες, ήταν να δεχτεί τα Οθωμανικά αντίποινα μετά την καταστολή των εξεγέρσεων στη Μακεδονία, και να καταστραφεί σχεδόν ολοσχερώς. Πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το χωριό και έκτοτε ο Ελληνισμός του Σεχόβου συρρικνώθηκε ανεπανόρθωτα, καθώς άρχισαν να εγκαθίστανται Βούλγαροι αγροτοεργάτες προκειμένου να καλύψουν το κενό στα τσιφλίκια. Από το 1860 το χωριό έγινε στόχος Ουνιτών του τάγματος των Λαζαριστών που είχε εδρεύσει στη Θεσσαλονίκη, και προσηλύτιζε τους κατοίκους στην Ουνία με την οικονομική βοήθεια των Προξενείων της Γαλλίας και της Αυστρίας. Κατά τη Μακεδονική επανάσταση του 1878, οι Σεχοβίτες ενεργοποιήθηκαν και πάλι σχηματίζοντας ένοπλα αντάρτικα σώματα υπό τους Δέλλιο Κοβάτση, Στογιάννη (Στόικο) Στοΐδη καί Νικόλαο Στοΐδη. Την ίδια χρονιά ο Βούλγαρος Ουνίτης επίσκοπος Νείλος Ισβόρωφ εισήλθε στο Σέχοβο και προσηλύτισε αρκετούς στην Ουνία. Αργότερα, όταν ο Νείλος Ισβόρωφ μεταστράφηκε στη Βουλγαρική Εξαρχία, τον ακολούθησαν και πολλοί Ουνίτες οπαδοί του.. Το 1883 οι Βουλγαρουνίτες προκάλεσαν επεισόδια απαιτώντας τις εκκλησίες και τα σχολεία. Παρόλ' αυτά το Ελληνικό σχολείο συνέχισε να λειτουργεί. Το 1898, Βούλγαροι κομιτατζήδες δολοφόνησαν τον Αθανάσιο Στόικο, ενώ το 1899 τον παπα-Δέλλιο, ιερέα του χωριού. Τότε, ζητήθηκε χωρίς αποτέλεσμα, από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, να οριστεί αρχιερατικός επίτροπος στη Γευγελή γιατί η μητρόπολη Βοδενών, όπου υπάγονταν η περιοχή, δεν μπορούσε να ελέγξει την κατάσταση. Λόγω των πολλών επεισοδίων η εκκλησία του χωριού σταμάτησε τη λειτουργία της, αλλά τον Οκτώβριο του 1903, ξαναλειτούργησε από την Ελληνική κοινότητα Σεχόβου. Στις αρχές του 1904 το Σέχοβο παρέμενε ένα από τα σημαντικότερα χωριά του Ελληνισμού στην περιοχή, παρότι οι κάτοικοί του είχαν υποφέρει τα πάνδεινα από τις δράσεις των κομιτατζήδων. Σπουδαία υπήρξε και η προσφορά των Σεχοβιτών κατά το Μακεδονικό Αγώνα με κυριότερους αγωνιστές τους Γεώργιο Σταματιάδη, το γιο του Ζαφείριο Σταματιάδη Παπαζαφειρίου, τους εγγονούς του Γεώργιο Παπαζαφειρίου Σταματιάδη και Γρηγόριο Παπαζαφειρίου Σταματιάδη, καθώς και τον Στυλιανό Κοβάτση.
Μεταναστευτικό
Από το 2014 άρχισαν να συρρέουν στην Ειδομένη κυρίως Σύροι, Ιρακινοί και Αφγανοί μετανάστες, αλλά και Μαροκινοί, Πακιστανοί και άλλων εθνικοτήτων, με σκοπό να διαβούν τα σύνορα και να εισέλθουν στη Βόρεια Μακεδονία. Επειδή η Βόρεια Μακεδονία και βορειότερα η Σερβία είναι εκτός Συνθήκης Σέγκεν, οι πρόσφυγες προτιμούν αυτόν τον δρόμο προς τη Βόρεια Ευρώπη, ώστε εισερχόμενοι εκ νέου στην Ευρωπαϊκή Ένωση από την Ουγγαρία, σε περίπτωση σύλληψής τους, να θεωρηθεί ως πρώτη χώρα εισόδου η Ουγγαρία και να επαναπροωθηθούν εκεί, και όχι στην Ελλάδα. Το 2015 οι αρχές της Βόρειας Μακεδονίας αποφάσισαν τη φύλαξη των συνόρων τους από το στρατό, ώστε να αποτρέπεται η είσοδος των μεταναστών. Το κλείσιμο των συνόρων είχε ως άμεσο αποτέλεσμα την δημιουργία ενός άτυπου προσφυγικού καταυλισμού, όπου κατέληγαν οι πρόσφυγες που δεν μπορούσαν να περάσουν τα σύνορα, με αριθμό εγκατεστημένων που φτάνει τις 5.000, ενώ κατά καιρούς και τις 10.000. Με αριθμούς μεταναστών και προσφύγων που άγγιξαν τις 15.000 το 2016 λόγω του κλεισίματος των συνόρων της ΠΓΔΜ, ο καταυλισμός της Ειδομένης ήταν ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη. Οι διαμαρτυρίες των προσφύγων και των μεταναστών στην περιοχή είχαν ως αποτέλεσμα το συχνό κλείσιμο της σιδηροδρομικής γραμμής προς τη Βόρεια Μακεδονία. Στις 10 Απριλίου 2016 σημειώθηκαν επεισόδια μεταξύ μεταναστών και αστυνομικών της γείτονος με αποτέλεσμα τον τραυματισμό 264 προσφύγων. Στα τέλη Μαΐου του 2016, με απόφαση της κυβέρνησης, ο καταυλισμός εκκενώθηκε, ενώ οι πρόσφυγες μεταφέρθηκαν σε άλλες δομές και στρατόπεδα. Ταυτόχρονα, έγιναν επικρίσεις για την βιαστική αυτή ενέργεια, οι οποίες αναφέρουν πως οι μετανάστες μεταφέρθηκαν σε ακατάλληλες δομές.
Συγκοινωνίες
Κοντά στην Ειδομένη, υπάρχει ο σιδηροδρομικός σταθμός με δρομολόγια από και προς τη Θεσσαλονίκη και την κεντρική Ευρώπη.
