Ο Άγιος Πέτρος είναι οικισμός και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας (τέως δήμου) Ευρωπού, του δήμου Παιονίας, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Κιλκίς, στην περιφέρεια Μακεδονίας, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. Πριν το πρόγραμμα Καλλικράτης και το σχέδιο Καποδίστριας, ανήκε στην επαρχία Παιονίας του νομό Κιλκίς, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Μακεδονίας.

Γεωγραφία

Ο Άγιος Πέτρος είναι μικρή κωμόπολη στο νοτιοδυτικό τμήμα του νομού Κιλκίς. Βρίσκεται στον εύφορο κάμπο μεταξύ του Αξιού στα ανατολικά και του Πλατανορέματος στα δυτικά, αμέσως πριν τα όρια με τον νομό Πέλλας και σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 30. Απέχει 50 χλμ. περίπου ΝΔ. του Κιλκίς. Η τοπική κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, με έκταση 21,465 χμ² (2011).

Πληθυσμός

Ιστορία

Ο σύγχρονος οικισμός κτίστηκε το 1810. Παλαιότερα υπήρχε οικισμός όπως μαρτυρεί και η παλιά εκκλησία του 1650. Συχνά οι παραποτάμιοι οικισμοί καταστρέφονταν από τις πλημμύρες του Αξιού. Γύρω στο 1800, στην περιοχή υπήρχαν πρόχειροι οικισμοί από καλύβες, ανθρώπων που δούλευαν στα κτήματα Οθωμανών. Από το 1800, λόγω αλλαγής της κοίτης του Αξιού, οι κάτοικοι εγκατέλειπαν τις καλύβες και δημιούργησαν τον οικισμό στη θέση όπου υπήρχε και ο παλαιός. Εκείνη την εποχή κτίστηκε και η εκκλησία του χωριού (Πέτρου και Παύλου), όπως προκύπτει και από τις επιγραφές του ναού. Αρχικά το χωριό ονομάζονταν Πέτρελι ή Πέτροβο. Την εποχή εκείνη (δεκαετία του 1810) κτίστηκε και το σχολείο απέναντι από την εκκλησία, το οποίο λειτούργησε έως το 1898, οποότε κατεδαφίστηκε για να κτιστεί νέο στη θέση του. Κατά τον Μακεδονικό Αγώνα, οι κάτοικοι συμμετείχαν ενεργά και το χωριό υπέστη αρκετές καταστροφές. Αυτοί που διακρίθηκαν στους αγώνες εκείνης της περιόδου από τον Άγιο Πέτρο, ήταν ο Νικόλαος Γεωργιάδης, ο Χρήστος Ιωαννίδης, ο Δημήτριος Καραστογιάνννης, ο Αθανάσιος Καρατραγιάνης, ο Σταύρος Καρατραγιάννης, η Αικατερίνη Κιτσούκη, ο Σταύρος Κιτσούκης, ο Σωτήριος Κοτζαμπάσης, ο Αθανάσιος Παπαδόπουλος, ο Διονύσιος Παπαδόπουλος και πατήρ-Εμμανουήλ Παπαμανώλης, καθώς και οι οπλαρχηγοί Ιωάννης Ήλκος και Νικόλαος Καραστογιάννης. Ο Άγιος Πέτρος χαρακτηρίστηκε από τους στρατηγούς Κωνσταντίνο Μαζαράκη Αινιάνα και Ιώαννη Δεμέστιχα ως "Σούλι της Μακεδονίας", λόγω της γεναιότητας και της αυτοθυσίας των κατοίκων του, εκείνη την εποχή. Το 1925, εγκαταστάθηκαν και πολλοί πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και τη Μικρά Ασία. Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής και του Ελληνικού εμφυλίου πολέμου, το χωριό δοκιμάστηκε, και είχε πολλά θύματα και υλικές καταστροφές.

Εκδηλώσεις

Στις 29 Ιουνίου εορτή των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου γίνεται το πανηγύρι του χωριού με αρκετές πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις. Στις 27 Ιουλίου, κάθε χρόνο, πραγματοποιείται το "Κουρμπάνι", έθιμο ζωοθυσίας για την εύνοια του Θεού. Στις 26 Οκτωβρίου, πραγματοποιούνται διήμερες πολιτιστικές εκδηλώσεις Στις 3 και 4 Δεκεμβρίου, της Αγίας Βαρβάρας, οι γυναίκες φτιάχνουν παραδοσιακά γλυκίσματα, που μοιράζονται στους παρευρισκομένους Στις 23 Δεκεμβρίου πραγματοποιείται το έθιμο «κόλιντε», οπού ανάβει μια μεγάλη φωτιά στη μέση του χωριού . Λέγεται ότι το έθιμο συμβολίζει τη γέννηση του Χριστού και συγκεκριμένα τον τρόπο που ζεσταίνονταν οι ποιμένες εν αναμονή της γέννησης του θεανθρώπου γύρω από μια μεγάλη φωτιά.

Σήμερα

Στο χωριό λειτουργεί παιδικός σταθμός, νηπιαγωγείο και 6/θ δημοτικό σχολείο το οποίο στεγάζεται σε δύο κτίρια, το παλιό (που άρχισε να κατασκευάζεται το 1935 και ολοκληρώθηκε το 1952) και το νέο (που θεμελιώθηκε το 1984). Υπάρχει η εκκλησία των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στη βόρεια πλευρά του χωριού. Στους συλλόγους του χωριού, συγκαταλέγονται ο Εκπολιτιστικός Μορφωτικός Εξωραϊστικός Σύλλογος "Άγιος Πέτρος" και ο αθλητικός σύλλογος του χωριού Μ.Α.Σ. ΘΥΕΛΛΑ Αγίου Πέτρου (έτος ίδρυσης 1966).

Αξιόλογοι Αγιοπετρίτες

Ιωάννης Ήλκος, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός Νικόλαος Καραστογιάννης, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)

Αναφορές

εφημερίδα "Αυτοδιοίκηση" "Αφανείς, Γηγενείς Μακεδονομάχοι", επιστημονική εποπτεία Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, εκδ. University Studio Press, 2008 "Κέντρα Οργάνωσης, Δράσης και Αντίστασης των Ελλήνων στον ν. Κιλκίς, κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα", Χρήστος Π. Ίντος