Η Κολοκυνθού είναι οικισμός της Δυτικής Μακεδονίας στην Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς.

Γενικά στοιχεία

Η Κολοκυνθού βρίσκεται δυτικά της πόλης της Καστοριάς, σε υψόμετρο 670 μέτρα και σε απόσταση 7 χλμ. από αυτή, στον οδικό άξονα προς Νεστόριο. Το 2001, κοντά στην Κολοκυνθού, ανακαλύφθηκε νεολιθικός προϊστορικός οικισμός. Αναφέρεται επίσημα, μετά την απελευθέρωση, το 1918 με την παλιά της ονομασία από την Τουρκοκρατία ως Τίκβενη να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Ζουπανίστης (σημ. Άνω Λεύκη) και το 1926 μετονομάστηκε σε Κολοκυνθού. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, μαζί με την Μεσοποταμιά και τους Παλλινοστούντες αποτελούν την κοινότητα Μεσοποταμιάς που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Μεσοποταμιάς του Δήμου Καστοριάς και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 744 κατοίκους.

Προϊστορικός οικισμός

Ιστορικό ανασκαφών

Ο νεολιθικός οικισμός εντοπίστηκε το καλοκαίρι του 2001, ανατολικά του δημοτικού διαμερίσματος της Κολοκυνθούς, κατά τη διάνοιξη του κάθετου άξονα της Εγνατίας οδού που συνδέει τη Σιάτιστα με τον συνοριακό σταθμό της Κρυσταλλοπηγής, στο τμήμα Κορομηλιά - Δισπηλιό. Η σωστική ανασκαφή άρχισε τον Σεπτέμβριο του 2001, μετά από επέμβαση της ΙΖ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, και οι ανασκαφικές εργασίες συνεχίστηκαν μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2002. Όμως οι εργασίες διάνοιξης του δρόμου κατέστρεψαν ολόκληρο το αρχαιολογικό στρώμα, πάχους 0,5 μ. περίπου, στο βόρειο και δυτικό τμήμα του αρχαιολογικού χώρου. Οι ανασκαφικές εργασίες διακόπηκαν πριν ολοκληρωθεί η ανασκαφή του χώρου, ο οποίος τελικά καταχώθηκε προκειμένου να συνεχιστούν οι εργασίες της Εγνατίας Οδού.

Περιγραφή

Η αρχαία επίχωση βρίσκεται πάνω από παλαιά κοίτη του ποταμού Αλιάκμονα και καλυπτόταν από, αρχαιολογικά στείρο, στρώμα αργίλου πάχους 0,80 μ. Από το σύνολο των ευρημάτων διαφαίνεται πως στον οικισμό υπήρχαν μικρές πασσαλόπηκτες καλύβες, με τοίχους από πηλό με λειασμένη επιφάνεια όπου, στην ανωδομή, διακρίνονται και αποτυπώματα καλαμιών. Για το δάπεδο χρησιμοποιήθηκαν μικρές πέτρες, θραύσματα (όστρακα) αγγείων και κομμάτια άψητου ή ψημένου πηλού. Άλλα ευρήματα είναι

τμήματα 25 πήλινων ειδωλίων διαφόρων τύπων πολλά εργαλεία από πυριτόλιθο, όπως λεπίδες, ξέστρα, μικρολεπίδες απολεπίσματα και πυρήνες, ως παραπροϊόντα της διαδικασίας κατασκευής των λίθινων εργαλείων πολλά λειασμένα εργαλεία από οφιόλιθο και μάρμαρο όστρακα αγγείων καθώς και οστά, κέρατα και άλλα κατάλοιπα διατροφής. Η κεραμική που βρέθηκε, στο μεγαλύτερο ποσοστό της, χρονολογείται στην Ύστερη Νεολιθική περίοδο. Η σπουδαιότητα των ευρημάτων και η ελλιπής έρευνα της περιοχής συμβάλλουν στην εκτίμηση πως ο οικισμός είναι πολύ σημαντικός. Ευρισκόμενος σε κομβικό σημείο, γειτόνευε και σχετιζόταν άμεσα με τον λιμναίο οικισμό του Δισπηλιού.

Παραπομπές