Το Άργος Ορεστικό είναι κωμόπολη στην Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς της Μακεδονίας, που βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο της Ελλάδας και εντάσσεται διοικητικά στην Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας. Η περιοχή του πρώην Καποδιστριακού Δήμου Άργους Ορεστικού βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα του Νομού Καστοριάς και αποτελεί τμήμα του νοτίου ορίου του Νομού στα σύνορά του με τον Νομό Κοζάνης. Με τη διοικητική αναμόρφωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Πρόγραμμα «Καλλικράτης»), ο πρώην Δήμος Άργους Ορεστικού συγχωνεύθηκε με τον παρακείμενο πρώην Καποδιστριακό Δήμο Ίωνος Δραγούμη και μαζί συναποτελούν πλέον τον Καλλικρατικό Δήμο Άργους Ορεστικού.

Ο Δήμος

Ο Δήμος του Άργους Ορεστικού είναι ο δεύτερος σε μέγεθος Δήμος μετά τον Δήμο Καστοριάς. Εκτείνεται στο νότιο όριο της Π.Ε. Καστοριάς, στα σύνορά του με την Π.Ε. Κοζάνης. Το Άργος Ορεστικό είναι η δεύτερη σε μέγεθος πόλη μετά την Καστοριά. Βρίσκεται 8 χλμ. περίπου νότια της Καστοριάς και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 660 μ. Αποτελείται από έναν οικισμό και δώδεκα δημοτικά διαμερίσματα. Η ονομασία του προέρχεται από την ομώνυμη αρχαία μακεδονική πόλη, η θέση της οποίας δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμη. Η σημερινή πόλη δημιουργήθηκε στα μέσα του 15ου αιώνα και έκτοτε γνώρισε μεγάλη και σημαντική ανάπτυξη. Κατά την τελευταία απογραφή του 2011 ο μόνιμος πληθυσμός της πόλης είναι 7.473 κάτοικοι.

Πληθυσμός

Οικονομία

Το Άργος αποτελούσε ήδη από την Τουρκοκρατία ένα αγροτικό και βιοτεχνικό κέντρο επεξεργασίας φλοκατών. Σήμερα, ένα ποσοστό του πληθυσμού ασχολείται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη δασική εκμετάλλευση αλλά η κύρια απασχόλησή του είναι η βιοτεχνία της γούνας. Μετά το 1996, όταν σταμάτησε η εμπορεία και η βιοτεχνία γουναρικών, η οικονομία της περιοχής στράφηκε αλλού, κυρίως στη γεωργία αλλά και στις τουριστικές επιχειρήσεις, μιας και το φυσικό περιβάλλον τους το επιτρέπει.

Ιστορία

Η περιοχή παρουσιάζει πολύ μεγάλο ιστορικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον για τα αρχαιοελληνικά και ρωμαϊκά της ευρήματα. Θεωρείται κοιτίδα του αρχαίου Μακεδονικού Βασιλείου. Ήταν το κέντρο των Ορεστών Μακεδόνων, οι ηγεμόνες των οποίων πίστευαν ότι κατάγονταν από την ομώνυμη πελοποννησιακή πόλη. Σύμφωνα με την παράδοση πήρε το όνομά του από τον Ορέστη, ο οποίος μετά τον φόνο του πατέρα του Αγαμέμνονα κατέφυγε στην περιοχή. Η λέξη Άργος έχει πελασγική προέλευση και συναντάται σε πολλές περιοχές του ελλαδικού χώρου. Το Άργος Ορεστικόν ήταν η πρωτεύουσα της αρχαίας Ορεστίδος, μιας επαρχίας της Άνω Μακεδονίας. Με βάση τα αρχαιολογικά δεδομένα, όλοι σήμερα οι ερευνητές ταυτίζουν ανεπιφύλακτα την πόλη με τα ερείπια που σώζονται στην τοποθεσία «Αρμενοχώρι», που βρίσκεται πολύ κοντά στη σημερινή ομώνυμη κωμόπολη. Ο Στέφανος ο Βυζάντιος στο έργο του Εθνικών, αναφέρει με την ονομασία Άργος Ορεστικόν πόλη στη Σκυθία, για την οποία δεν γνωρίζουμε άλλα στοιχεία και πιθανόν να πρόκειται για λάθος αναφορά (είτε δεν υπήρχε καν πόλη Άργος Ορεστικόν ή Άργος στη Σκυθία, είτε λεγόταν Άργος). Στα τέλη του 3ου μ.Χ. αιώνα η πόλη ξαναχτίστηκε από τον Διοκλητιανό, οχυρώθηκε με ασβεστόχτιστο τείχος και μετονομάστηκε Διοκλητιανούπολη. Στα ευρήματα της περιοχής συγκαταλέγονται το ίχνος της τραπεζοειδούς οχύρωσης με τους πύργους, ρωμαϊκό κτίσμα, τρεις παλαιοχριστιανικές βασιλικές, αγροτικές επαύλεις και παλαιοχριστιανικοί τάφοι, κυρίως στη θέση Παραβέλα, όπου διενεργούνται ανασκαφές. Μια επιγραφή που βρέθηκε εδώ, αναφέρει μια απόφαση από το Κοινόν των Ορεστών. Το Κοινό των Ορεστών αποτελούσε ένα είδος αυτόνομης συμπολιτείας των πόλεων της περιοχής κατά τη ρωμαιοκρατία. Σε αυτή την επιγραφή το κράτος της Ορεστίδος κάνει μια αφιέρωση σε έναν Ρωμαίο αυτοκράτορα, τον Κλαύδιο. Ακόμη, έχουν βρεθεί δύο ψηφιδωτά στις θέσεις Μπουφάρι και Πλινθοποιία. Επίσης, λείψανα αρχαίας εγκατάστασης έχουν εντοπιστεί στο ύψωμα «Πίκρη», που βρίσκεται περίπου τρία χιλιόμετρα ΒΔ του Άργους, στο δρόμο προς Χιλιόδεντρο και ακριβώς πλάι στο ομώνυμο ρέμα. Περί το τέλος του 3ου ή 4ου αι. μ.Χ. η Διοκλητιανούπολη δέχτηκε επιδρομές Γοτθικών πληθυσμών και ερημώθηκε. Οι περισσότεροι κάτοικοι μεταφέρθηκαν στην Καστοριά που ιδρύθηκε τον 5ο αι. από τον Ιουστινιανό, αλλά πιθανότατα συνέχισε να υπάρχει ως μικρή εγκατάσταση την Πρωτοβυζαντινή Εποχή. Η σύγχρονη πόλη δημιουργήθηκε κατά τον 15ο αι. και στην Τουρκοκρατία ονομαζόταν Χρούπιστα. To 1598 μαρτύρησε στην κωμόπολη ο Μάρκος Πέτρου Μαρκούλη, επειδή αρνήθηκε να αλλαξοπιστήσει. Στην επανάσταση του 1821 ο οπλαρχηγός Ευάγγελος Σπανός υπήρξε από τους πρωτεργάτες της εξέγερσης των κατοίκων. Μετά την καταστολή της Επανάστασης, πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να εκπατριστούν για να αποφύγουν τις Οθωμανικές διώξεις και πολλοί κατέφυγαν στη Νιγρίτα, στα Κιμμέρια και αλλού. Κατά τον Μακεδονικό Αγώνα οι κάτοικοι του Άργους αγωνίστηκαν για την ελευθερία, με σημαντικότερους Μακεδονομάχους τους Αναστάσιο Γκίνη, Αθανάσιο Νάσκο (καπετάν Φλώκας), Αχιλλέα Ζηκούλη (καπετάν Κοκοφύνας), Ναούμ Σπανό και τον ιερέα Ιωάννη Σπανό («Παπαγιαννάκη»). Τελικώς, η πόλη απελευθερώθηκε στις 11 Νοεμβρίου 1912 από το ελληνικό ιππικό, με επικεφαλής τον Ι. Άρτη. Οι κάτοικοι της πόλης συμμετείχαν στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους του 20ου αι., όπως και στον Εμφύλιο Πόλεμο. Σήμερα, αποτελεί μια εύρωστη κωμόπολη, που αναπτύσσεται οικονομικά και δημογραφικά.

Αξιοθέατα

Σε απόσταση 15 χλμ. από το Άργος Ορεστικό, στην περιοχή του Νοστίμου - Ασπροκκλησιάς, βρίσκεται ένα απολιθωμένο δάσος η ηλικία του οποίου υπολογίζεται σε 15-20 εκατομμύρια χρόνια. Τα απολιθώματα εκτίθενται στο Μουσείο Παλαιοντολογίας & Παλαιοβοτανικής στο Νόστιμο. Στο χωριό Αμμουδάρα βρίσκονται Ιαματικά Λουτρά, που σύμφωνα με μελέτες έχουν θεραπευτικές ιδιότητες. Το Υδροθεραπευτήριο βρίσκεται σε μία πανέμορφη τοποθεσία, 2,5 χλμ. έξω από το Άργος και λειτουργεί από τις αρχές του Ιουνίου μέχρι τις αρχές του Οκτωβρίου, υπό την αρμοδιότητα της Δημοτικής Επιχείρησης Τουρισμού του Δήμου Ορεστίδος. Στο βόρειο άκρο της πόλης βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο, το οποίο εγκαινιάστηκε το 2010 και στεγάζει τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής. Στις θέσεις Αρμενοχώρι και Παραβέλα, 2 χλμ. βόρεια της πόλης, στον δρόμο προς Μανιάκι, βρίσκονται τα τείχη της ρωμαϊκής Διοκλητιανούπολης. Στην Παραβέλα διεξάγεται από το 2009 Πανεπιστημιακή Ανασκαφή υπό τη διεύθυνση των επίκουρων καθηγητών κλασικής αρχαιολογίας Δημήτρη Πλάντζου (Πανεπιστήμιο Αθηνών) και Δημήτρη Δαμάσκου (Πανεπιστήμιο Πατρών).

Λαογραφία

Στο βιβλίο «Λαογραφικά Άργους Ορεστικού (Χρούπιστας)» του Μορφωτικού Συλλόγου «Ορεστίς» που εκδόθηκε το 2000 γίνεται εκτενής αναφορά στα τοπικά ήθη και έθιμα.

Σύγχρονος πολιτισμός

Πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής:

Αργείτικο Καρναβάλι Στο Άργος λαμβάνει χώρα το «Αργείτικο Καρναβάλι» κάθε πρωτοχρονιά, με παρέλαση αρμάτων και μπουλούκια καρναβαλιστών που κατακλύζουν την κώμη κατά τη διάρκεια της νύχτας, παίζοντας παραδοσιακή μουσική και χορεύοντας. Το «Αργείτικο Καρναβάλι» έγινε ιδιαίτερα γνωστό και απασχόλησε τα ΜΜΕ της Ελλάδας, λόγω της συμμετοχής σε αυτό του βουλευτή Καστοριάς του ΣΥΡΙΖΑ, Ευάγγελου Διαμαντόπουλου, και την κριτική που δέχθηκε για τις σκωπτικές του ενέργειες στη καρναβαλική παρέλαση.

Ορέστεια Η Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου διοργανώνει τα «Ορέστεια», μια σειρά εκδηλώσεων που πραγματοποιούνται κάθε καλοκαίρι, κατά το τελευταίο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου. Εξέχουσα θέση έχει η συναυλία της Φιλαρμονικής του δήμου, που πραγματοποιείται ανήμερα της γιορτής της πολιούχου Αγίας Παρασκευής, στις 26 του μήνα.

Εμποροπανήγυρη Ετήσια, με βάση το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου, διεξάγεται στην πόλη μεγάλη λαϊκή εμποροπανήγυρη, που αποτελεί πόλο έλξης χιλιάδων επισκεπτών από Ελλάδα και Εξωτερικό

Καστανογιορτή Η «Γιορτή του Κάστανου» γίνεται την τελευταία Κυριακή του Οκτώβρη στην κοινότητα του Καστανοφύτου. Στους επισκέπτες προσφέρονται κάστανα της τοπικής παραγωγής και δωρεάν κρασί, υπό τους ήχους ζωντανής παραδοσιακής μουσικής με τη συνοδεία χορευτικών. Παράλληλα πραγματοποιείται έκθεση παραδοσιακών στολών και φωτογραφίας.

Διεθνές Χορωδιακό Φεστιβάλ Αθλητικές διοργανώσεις Grand prix στίβου, τουρνουά ποδοσφαίρου 5x5

Φιλαρμονική Δήμου Άργους Ορεστικού

Αθλητισμός

Στην πόλη εδρεύουν και δραστηριοποιούνται 3 αθλητικοί σύλλογοι. Ο ποδοσφαιρικός Παναργειακός, με έτος ίδρυσης το 1953, που διατηρεί Ανδρικό και Παιδικά τμήματα. Την τρέχουσα περίοδο (2013-2014), η πρώτη ομάδα αγωνίζεται στην Α΄ Κατηγορία της ΕΠΣ Καστοριάς. Ο μπασκετικός Α.Σ. Άργους Ορεστικού, που φέτος παίζει στον Βόρειο Όμιλο της Β΄ Εθνικής Κατηγορίας. Διατηρεί τμήματα υποδομών όλων των ηλικιών, καθώς και γυναικείο τμήμα νεανίδων-κορασίδων. Ο σύλλογος κλασσικού αθλητισμού Φιλαθλητικός.

Συγκοινωνίες

Στο Άργος βρίσκεται ο Κρατικός Αερολιμένας Καστοριάς «Αριστοτέλης» στον οποίον εκτελούνται πτήσεις από/για Αθήνα σε εβδομαδιαία βάση. Καθημερινά υπάρχει τακτική αστική συγκοινωνία με την πόλη της Καστοριάς, από όπου πραγματοποιείται και η υπεραστική δρομολογιακή σύνδεση μέσω του Κ.Τ.Ε.Λ.

Προσωπικότητες

Ευάγγελος Σπανός, οπλαρχηγός του 1821 Στέργιος Σπανός, οπλαρχηγός του 1821 Μαρία Σπανού (Σπανομαρία), οπλαρχηγός του 1821 Ναούμ Σπανός, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός Ιωάννης Ζάχος, Ιατρός, Βουλευτής στον μεσοπόλεμο Δαμιανός Δόικος, καθηγητής Θεολογίας του Α.Π.Θ. Δημήτρης Δόλλης, πολιτικός, υφυπουργός Εξωτερικών Χατσέρας Ι. Δημήτριος, Ομότιμος καθηγητής Καρδιολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Μιχάλης Ζάχος, Ιατρός, πρώην Δήμαρχος Βασίλειος Αβραμίδης, Δάσκαλος (1944-2015) https://docplayer.gr/amp/913554-Vasileios-avramidis-vary-to-penthos.htmlhttps://deskastoria.blogspot.com/2015/02/blog-post_79.html

Δείτε επίσης

Διοκλητανούπολις Καστοριάς Α.Σ. Άργος Ορεστικό Παναργειακός Άργους Ορεστικού

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1996, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δήμος Άργους Ορεστικού Αρχαιολογικό Μουσείο του Άργους Ορεστικού Αρχειοθετήθηκε 2013-04-03 στο Wayback Machine. Ποδοσφαιρική ομάδα Παναργειακού Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής Αρχειοθετήθηκε 2014-01-16 στο Wayback Machine. Πανεπιστημιακή ανασκαφή Άργους Ορεστικού Αρχειοθετήθηκε 2012-10-29 στο Wayback Machine. www.xroupista.gr Μορφωτικός Σύλλογος "Ορεστίς" Άργους Ορεστικού Δημοτική Βιβλιοθήκη Άργους Ορεστικού