Το Αγναντερό (παλιά ονομασία Μεσδάνι και Μεϊντάνι) είναι μεγάλος οικισμός και ένα από τα μεγαλύτερα χωριά του νομού Καρδίτσας. Αποτελεί την έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας και του Δήμου Παμίσου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 αριθμεί 1.764 κατοίκους. Η τοπική κοινότητα Αγναντερού είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, με έκταση 18,827 χμ² (2011).

Γεωγραφική θέση

Βρίσκεται στην πεδιάδα της Καρδίτσας και πάνω στην εθνική οδό Καρδίτσας - Τρικάλων. Απέχει από την πόλη της Καρδίτσας 18 χλμ. και από την πόλη των Τρικάλων 8. Από τον ποταμό Πηνειό απέχει 2,5 χλμ. Οι κάτοικοί του κατά κύριο λόγο ασχολούνται με την καλλιέργεια βαμβακιού και δευτερευόντως με την κτηνοτροφία και άλλα ιδιωτικά επαγγέλματα. Το χωριό συνορεύει ΒΑ με το χωριό Προάστιο, ΝΑ με το χωριό Καλογριανά, ΝΔ με το χωριό Παλαιοχώρι, Δ με το χωριό Μεγάλα Καλύβια, Β με το χωριό Γλύνος.

Πληθυσμός

Υποδομή

Ο κυρίως ναός είναι των Αποστόλων Πέτρου & Παύλου ο οποίος πανηγυρίζει την 29η Ιουνίου. Υπάρχει και ναός παλαιοημερολογιτών. Στο χωριό βρίσκεται το Δημαρχείο του Δήμου Παμίσου, αγροτικό ιατρείο, Γυμνάσιο, εξαθέσιο Δημοτικό σχολείο, το οποίο χτίστηκε με χρήματα των μαθητών της Δανίας, καθώς επίσης παιδικός σταθμός, νηπιαγωγείο, ΚΕΠ, ταχυδρομείο, φαρμακεία, πρατήρια βενζίνης, φωτιζόμενα γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ και διάφορα άλλα καταστήματα.

Ιστορικά στοιχεία

Η παλαιότερη ονομασία του είναι Μεσδάνι ή Μεϊντάνι. Μεϊντάνι στα τουρκικά σημαίνει πλατεία, άπλωμα ή ανοικτός χώρος. Παλαιότερα το χωριό ήταν απλωμένο σε μικρούς συνοικίσμούς, πέριξ της παρούσας θέσης του. Το χωριό είναι αυτό που λέγεται καμποχώρι. Οι άνθρωποί του ανήκουν στους καραγκούνηδες και ασχολούνται με τη γεωργία και παράλληλα την κτηνοτροφία. Τα παλιά σπίτια ήταν κτισμένα με πλίνθους.

Αρχαία-Βυζαντινά χρόνια

Αρχαιολογικά ευρήματα έχουν ανακαλυφθεί σε αγροτικές τοποθεσίες του χωριού κατόπιν τυχαίων γεωργικών εργασιών. Εκτιμάται ότι το Αγναντερό υπήρξε ως οικισμός κατά τον 7ο-11ο αιώνα. Η πρώτη γραπτή αναφορά στο χωριό εντοπίζεται στα τέλη του 14ου αιώνα.

Τουρκοκρατία

Κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας το χωριό, όπως και όλη η Θεσσαλία, υπαγόταν στον πασά των Ιωαννίνων. Το Αγναντερό ήταν από τα μεγαλύτερα χωριά της περιοχής με 1.200 περίπου κατοίκους. Στα χρόνια του Αλή Πασά χτίστηκε το πέτρινο γεφύρι στην είσοδο του χωριού πάνω στον ποταμό Βουβουλινα (Μπουμπουλινα), παραπόταμο του ποταμου Μεγα. Επίσης τότε χτίστηκε και το Κονάκι το οποίο αποτελούσε την οικία του τοπικού Τουρκου διοικητή και κατόπιν χρησιμοποιήθηκε ως δημοτικό σχολείο.

Σύγχρονη εποχή

Κατά τη δεκαετία του 1960 η μετανάστευση έγινε μάστιγα για το χωριό με την πλειοψηφία των ανθρώπων του να φεύγουν για τη Γερμανία και άλλες χώρες. Αργότερα πολλοί κάτοικοί του εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα και άλλες πόλεις, για βιοποριστικούς λόγους. Πάντα όμως διατήρησαν άρρηκτους τους δεσμούς τους με το χωριό. Για αρκετά χρόνια η προσοδοφόρος καλλιέργεια του βαμβακιού επέφερε σημαντική οικονομική ανάπτυξη. Μετά την ύφεση της αγροτικής οικονομίας, την παρούσα περίοδο σημείωνεται σημαντική αναπτυξιακή δραστηριότητα, καθόσον παραρτήματα μεγάλων επιχειρήσεων λειτουργούν στην ευρύτερη περιοχή του χωριού. Το σημερινό Αγναντερό εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με την καλαίσθητη εικόνα του και οι σύγχρονες κατοικίες του προσφέρουν στους κατοίκους του μια άνετη διαβίωση, απηλλαγμένη από το άγχος και τους καταπιεστικούς ρυθμούς των μεγάλων αστικών περιοχών.

Πολιτισμός

Το πιο χαρακτηριστικό έθιμο του Αγναντερού λαμβάνει χώρα την Αποκριά με τη μεταμφίεση των κουδουνάδων. Πρόκειται για άντρες ντυμένους με προβιές και ζωσμένους με μεγάλα κουδούνια που χοροπηδούν για να κάνουν φασαρία. Είναι οργανωμένοι σε ομάδες, πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι για κεράσματα και πειράζουν τους διερχόμενους. Η άγρια εμφάνιση και η επιθετικότητα των μεταμφιεσμένων προκαλεί την εντύπωση και τον φόβο των μη μεταμφιεσμένων. Πρόκειται για ένα καθαρά Διονυσιακό έθιμο με καταβολές οι οποίες χάνονται στα βάθη των αιώνων. Πρέπει να τονισθεί ότι αυτό το έθιμο στο Αγναντερό αναβιώνει με τρόπο παραδοσιακό, πρωτόγονο, αναλοίωτο και ανεπηρέαστο από το μοντέρνο ξενόφερτο καρναβάλι με τα σύγχρονα κουστούμια και τις παρελάσεις των αρμάτων. Ένα άλλο σημαντικό έθιμο τις Απόκριες είναι η αναπαράσταση του παραδοσιακού καραγκούνικου γάμου με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια. Την Καθαρά Δευτέρα γίνεται αναπαράσταση της κλοπής της αρκούδας. Πρόκειται για μία πραγματική ιστορία που διαδραματίστηκε στις αρχές του 1900, όταν κάτοικοι του Αγναντερού έκλεψαν μια εκπαιδευμένη αρκούδα με την οποία κάποιοι γύφτοι έκαναν «ιατρικά θαύματα» στους γηραιότερους που έπασχαν από αρθριτικά αν τους πάταγε στην πλάτη η αρκούδα!!! Την 28 και 29 Ιουνίου εορτάζει ο τοπικός ναός και γίνεται μεγάλο πανηγύρι στην πλατεία του χωριού. Την 26 Ιουλίου, ανήμερα της εορτής της Αγίας Παρασκευής, γίνεται θρησκευτική γιορτή στον ομώνυμο ιερό ναό στην περιοχή Πετρίτσα.

Αξιοθέατα

κονάκι κτίσμα από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Η παλαιά εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Το παλαιό πέτρινο γεφύρι

Προσωπικότητες

Γεώργιος Παπαευθυμίου (Βουλευτής ΕΡΕ,ΝΔ) Αθανάσιος Μαγουλιώτης (Φιλόλογος, συγγραφέας) Λάμπρος Παπακώστας Μητροπολίτης Καστορίας Σεραφείμ Παπακώστας Οικονόμου Στέφανος πρεσβύτερος στο Αγναντερό έως το 1972 με τεράστια κοινωνική προσφορά σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες παλαιοτέρων κατοίκων που σώζονται έως και σήμερα 2013.

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Αποκριάτικα έθιμα στο Αγναντερό Στοιχεία για τον δήμο Μουζακίου από το Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης Αρχειοθετήθηκε 2008-02-10 στο Wayback Machine.