Ο Άγιος Ακάκιος είναι χωριό και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας Ιθώμης, του δήμου Μουζακίου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Καρδίτσας, στην περιφέρεια Θεσσαλίας, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία και νομού Καρδίτσης, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Θεσσαλίας. Στην τοπική κοινότητα Αγίου Ακακίου ανήκει και οι οικισμός Λιβάδια.

Μέχρι το 1927 ο οικισμός ονομαζόταν Γόλιτσα.

Γεωγραφία

Ο Άγιος Ακάκιος είναι χωριό στο δυτικοκεντρικό τμήμα του νομού Καρδίτσας, βορειοδυτικά της λίμνης Πλαστήρα, και σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 320. Απέχει 27 χλμ. περίπου Δ. της Καρδίτσας. Η τοπική κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ημιορεινός οικισμός, με έκταση 8,118 χμ² (2011).

Το χωριό διασχίζουν τρία ποτάμια που καταγράφονται με διαφορετικά ονόματα, ανάλογα με την βιβλιογραφική πηγή και την προφορική παράδοση: Γκουρλίγκας, Καρκατούνας, Μαυρόρεμα, Μέγας (Νέδας), Μπακατσιάνο (Μπακατσιάκο), Ποταμιά.

Πληθυσμός

(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)

Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»

Ως Γόλιτσα Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1883 και προσαρτήθηκε στον δήμο Ιθώμης του νομού Τρικάλων. Το 1899 πέρασε στον νομό Καρδίτσης και, το 1909, ξανά στον νομό Τρικάλων. Το 1927 μετονομάστηκε σε Άγιος Ακάκιος Ως Άγιος Ακάκιος Το 1944 υπήχθη οριστικά στον νομό Καρδίτσης

Με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 αποσπάστηκε από την κοινότητα Αγίου Ακακίου και προσαρτήθηκε στον δήμο Ιθώμης Με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 αποσπάστηκε από τον δήμο Ιθώμης και προσαρτήθηκε στον δήμο Μουζακίου (Πηγή:)

Ιστορικά στοιχεία

Χρονολογία ίδρυσης ή επανίδρυσης του χωριού θεωρείται ο 14ος αιώνας, από Σέρβους ηγεμόνες και Αρβανιτόβλαχους. Η πρώην ονομασία Γκόλιτσα, (Γκόλτσα ή Γκόπλα για τους ντόπιους) έχει σλαβική προέλευση και σημαίνει «γούρνα». Επί Τουρκοκρατίας είχε πολλούς κατοίκους που διέμεναν σε τρεις συνοικισμούς. Το 1601-2 κάηκε από τους Τούρκους.

Γενικά

Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την γεωργία (σιτηρά, οπωροκηπευτικά) και την κτηνοτροφία, ενώ υπήρξαν ανέκαθεν ονομαστοί κτιστάδες. Ο πρώτος οικισμός τους βρισκόταν στην περιοχή «Γκούρλιγκα».

Αξιοθέατα

Η σκήτη και το σπήλαιο του Αγίου Ακακίου (1630?-1730), όπου ασκήτεψε ο Όσιος Ακάκιος ο Νέος, ο Καυσοκαλυβίτης (1680) και έδωσε το όνομά του στο χωριό. Η εκκλησία του Αγίου Ακακίου, τρίκλιτη βασιλική του 1850, με ασημένια σκευοθήκη λειψάνων του ασκητή. Εορτάζει την Πέμπτη της Διακαινησίμου. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, μονόχωρη, μεταβυζαντινή βασιλική (14ος αιώνας) και κοιμητηριακή, δομημένη από ελαφρόπετρα που υπάρχει στην περιοχή. Διασώζει λίγες τοιχογραφίες Η εκκλησία των Αγίων Μαξίμου και Ακακίου, στη βόρεια είσοδο του χωριού Το σπήλαιο «Τρύπα» ή «Αετοφωλιά» μήκους 2,09 χλμ., βορειοδυτικά του χωριού, με καλή πρόσβαση. Έχει σταλακτίτες και σταλαγμίτες ηλικίας 40.000 ετών, ενώ είναι κατοικία πληθυσμού νυχτερίδων Η πηγή «Βουλγαρέλια» με αιωνόβια πλατάνια Ο καταρράκτης που σχηματίζεται τους χειμερινούς μήνες, στη θέση «Βρονταριά» Το δάσος του Άη Λια, έκτασης 500 στρεμμάτων Ο παλαιός νερόμυλος, ο μόνος από τους επτά που είχε κάποτε το χωριό Το Αγροτικό Μουσείο του χωριού

Εκδηλώσεις

Τα πανηγύρια της εκκλησίας των Αγίων Μαξίμου και Ακακίου, την Πέμπτη της Διακαινησίμου και στις 13 Αυγούστου, ημέρα ανακομιδής των λειψάνων του Οσίου Μαξίμου του Ομολογητού. Η εορτή της 23ης Οκτωβρίου, ημερομηνίας ανακομιδής των ιερών λειψάνων του Αγίου Ακακίου από το Άγιο Όρος.

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963 (ΠΛ) Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4 Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς) Χάρτες «ROAD» (Άγραφα 1:50.000) eetaa.gr

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

https://www.youtube.com/watch?v=4L3pujlB11s https://www.youtube.com/watch?v=oENwf6ZZHzQ https://karditsas.blogspot.com/2016/04/blog-post_40.html https://imkarpenisiou.gr/%E1%BD%85%CF%83%CE%B9%CE%BF%CF%82-%E1%BC%80%CE%BA%CE%B1%CE%BA%CE%B9%CE%BF%CF%82-%E1%BD%81-%CE%BA%CE%B1%CF%85%CF%83%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%85%CE%B2%CE%B9%CF%84%CE%B7%CF%82/