Πληροφορίες
Η Πυρσόγιαννη είναι οικισμός στην Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων στην Ήπειρο.
Γεωγραφικά στοιχεία
Η Πυρσόγιαννη βρίσκεται προς τα σύνορα της Ελλάδας με την Αλβανία, στις ανατολικές πλαγιές της οροσειράς του Γράμου σε υψόμετρο 860 μέτρα, στις πλαγιές της κορυφής Στενό (υψομ. 1.900 μ.) και λίγο βορειοανατολικά από το σημείο που ο Γοργοπόταμος συμβάλει στον μεγάλο ποταμό της περιοχής, τον Σαραντάπορο. Το χωριό είναι κτισμένο αμφιθεατρικά, με άριστη θέα προς τα γύρω βουνά και δάση ενώ περιβάλεται από πυκνό δρυοδάσος. Απέχει περίπου 90 χλμ. Β. από τα Ιωάννινα και 27 χλμ. Β.-ΒΔ. από τη Κόνιτσα. Η διασταύρωση για την Πυρσόγιαννη βρίσκεται στον επαρχικό δρόμο Ιωαννίνων-Κοζάνης στο 27ο χιλιόμετρο μετά την Κόνιτσα. Αποτελεί ιστορικό χωριό των Μαστοροχωρίων και έδρα του πρώην δήμου. Είναι έδρα του Πολυδύναμου Αστυνομικού Τμήματος της περιοχής (κυρίως για φύλαξη των συνόρων) και διαθέτει τις βασικές υποδομές εστιάσης και φιλοξενίας τουριστών. Τόπος αναφοράς του χωριού είναι και το ξενοδοχείο της Πυρσόγιαννης που χτίστηκε με δαπάνες των ίδιων των Πυρσογιαννιτών.
Αξιοθέατα
Το παλαιό δημοτικό σχολείο, που χτίστηκε το 1927, έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, "διότι πρόκειται για αξιόλογο κτίριο ειδικής λειτουργίας απόλυτα εναρμονισμένο με το δομημένο περιβάλλον του οικισμού, σημαντικό για τη μελέτη της Ιστορίας της Aρχιτεκτονικής στο συγκεκριμένο χώρο." Στεγάζει το Εθνολογικό Μουσείο Ηπειρωτών Μαστόρων, στο οποίο καταγράφονται συτηματικά η τοπική αρχιτεκτονική και τα αισθητικά ρεύματα των τριών τελευταίων αιώνων στα Βαλκάνια ενώ συγκεντρώνει σημαντικά εκθέματα και αρχεία από την ζωή των μαστόρων της πέτρας.
Ο ναός του Αγίου Νικολάου είναι τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική που κατασκευάστηκε το 1772, ενώ το πυργοειδές καμπαναριό του ναού χτίστηκε το 1960. Ο Άι-Γιώργης είναι μια πέτρινη εκκλησία που δεσπόζει στον πάνω μαχαλά του χωριού με εντυπωσιακό καμπαναριό. Χτίστηκε το 1904.
Διοικητικά - πληθυσμιακά στοιχεία
Αναφέρεται επίσημα, μετά την απελευθέρωση της Ηπείρου, το 1919 στο ΦΕΚ 184Α - 19/08/1919 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Το 1997 με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 ορίστηκε έδρα του δήμου Μαστοροχωρίων. Σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης, αποτελεί κοινότητα που υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Μαστοροχωρίων του Δήμου Κόνιτσας και σύμφωνα με την απογραφή 2011 απογράφησαν 119 κάτοικοι. Οι απογραφές πραγματικού πληθυσμού (de facto) μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο είναι:
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Πυρσόγιαννη: Το πιο ξακουστό Μαστοροχώρι από τον ιστότοπο https://epirusexplorer.com/. Πυρσόγιαννη Κόνιτσας / Pyrsogianni (village), Konitsa, Ioannina, Greece στο https://www.youtube.com/. Η πεζοπορική διαδρομή: Πυρσόγιαννη - Ασημοχώρι από τον ιστότοπο https://www.topoguide.gr/. Η Πυρσόγιαννη των μαστόρων από τον https://www.rizospastis.gr/. Αρχοντικό στην Πυρσόγιαννη-Μαστοροχώρια Κόνιτσας από τον ιστότοπο https://www.greece.com/.
