Ο Νικάνωρ ή Νικάνορας είναι ορεινό χωριό στη περιοχή της Κόνιτσας του νομού Ιωαννίνων στην Ήπειρο σε μεσοσταθμικό υψόμετρο 720 μέτρα.

Γεωγραφία - αξιοθέατα

Ο Νικάνορας βρίσκεται στις δυτικές πλαγιές του όρους Σμόλικας και στα ανατολικά της ΕΟ Κοζάνης - Ιωαννίνων. Το χωριό είναι κτισμένο ανάμεσα σε πυκνόφυτες βελανιδιές και εντός των ορίων του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου. Η παλιά του ονομασία ήταν Κορτίνιστα και συμπεριλαμβάνεται στα Μαστοροχώρια. Απέχει 75 χλμ. Β. από τα Ιωάννινα και 13 χλμ. Β.-ΒΔ. από τη Κόνιτσα. Πάνω από το χωριό βρίσκονται οι κορυφές Κρεββατιά (1.280 μ.) και Κλέφτης (1.847 μ. στα Δ.-ΒΔ.) κατάφυτες από δάση βελανιδιάς, μαύρης πεύκης και ελάτης, όπου έγιναν πολλές μάχες τόσο στον Ελληνοϊταλικό όσο και στον Εμφύλιο Πόλεμο.

Ιερά Μονή Οσίου Νικάνορα

Το πιο σημαντικό αξιοθέατο είναι η μονή του Οσίου Νικάνορα που βρίσκεται στα Β.-ΒΔ. του χωριού, σε απόσταση 4 περίπου χλμ. και σε υψόμετρο 850 μέτρων. Είναι κτισμένος στην κορυφή απόκρημνου βράχου σε πλαγιά του όρους Κλέφτης. Η κτίση της χρονολογείται από το 1816, αν και προϋπήρχαν ερείπια παλαιάς μονής, η οποία κατά τον λαογράφο Αραβαντινό χτίστηκε τον 17ο αιώνα και ήταν γνωστή ως Μονή Βράνιστας. Είναι αφιερωμένη στον Μακεδόνα θεραπευτή Νικάνορα, ιδρυτή της Μονής Ζάβορδας Γρεβενών, όταν οι κάτοικοι της περιοχής το 1815 σώθηκαν από μεγάλη επιδημία πανούκλας. Ο Όσιος Νικάνωρ εορτάζει στις 7 Αυγούστου κάθε χρόνο στον υπαίθριο χώρο κάτω από το μοναστήρι πραγματοποιείται ολοήμερο πανηγύρι με τη συμμετοχή πολλών κατοίκων της περιοχής.

Διοικητικά - πληθυσμιακά

Ως κοινότητα αναγνωρίστηκε επίσημα με τη παλιά ονομασία του Κορτίνιστα (ΦΕΚ 184Α - 19/08/1919) και έδρα τον οικισμό. Το 1927 μετονομάστηκε σε Νικάνορας. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί τη τοπική κοινότητα Νικάνορος που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Κόνιτσας του Δήμου Κόνιτσας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 38 κατοίκους. Οι απογραφές πραγματικού πληθυσμού (de facto) μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο είναι:

Παραπομπές