Το Μιχαλίτσι είναι ορεινό χωριό του δήμου βορείων Τζουμέρκων της περιφέρειας Ιωαννίνων και απέχει σαράντα χιλιόμετρα από την πόλη των Ιωαννίνων.

Γεωγραφία

Ανατολικά χωρίζεται από το Προσήλιο και την Πράμαντα με τον παραπόταμο του Άραχθου «Καλαρρύτικος», δυτικά από το χωριό Βαπτιστή και Χουλιαράδες ενώ βόρεια από το Παλαιοχώρι. Το χωριό είναι αρκετά αραιοκατοικημένο και το βόρειο με το νότιο άκρο του απέχουν έξι χιλιόμετρα ενώ οι δυο μεγάλες πλατειές του απέχουν 2.800 μέτρα. Διασχίζεται εξολοκλήρου από το μεγάλο λαγκάδι της Λέσιας το όποιο δέχεται πέντε πήγες στο σύνολο και εκβάλλει στον Καλαρρύτικο.

Ύδρευση

Το χωριό διαθέτει πολλές διάσπαρτες φυσικές πηγές. Οι ανάγκες των κάτοικων εξυπηρετούνταν από αυτές μέχρι την δεκαετία του '60 και ύστερα αξιοποιήθηκαν σταδιακά και φυσικές πηγές, που βρίσκονται σε μεγαλύτερα υψόμετρα, και κατασκευάστηκαν 4 υδραγωγεία.

Ασχολίες κατοίκων

Το Μιχαλίτσι μέχρι την δεκαετία του 1960 ήταν μαστοροχώρι.

Πληθυσμός-σύνθεση

Ο πληθυσμός του Μιχαλιτσίου τις δεκαετίας του 1950-60 ήταν αρκετά μεγάλος και κατέτασσαν το χωριό στο δεύτερο μεγαλύτερο των Τζουμέρκων πίσω από την Πράμαντα. Τα τελευταία χρόνια η πλειοψηφία των κάτοικων κατοικεί στα Ιωάννινα. Ωστόσο ο αριθμός των δημοτών ανέρχεται στους 1066 ενώ στους εκλογικούς καταλόγους οι εγγεγραμμένοι είναι 812 όμως οι μόνιμοι κάτοικοι είναι περίπου 150.

Κτίσματα

Το Μιχαλίτσι έχει 5 ναούς. Τον ενοριακό ναό του Άγιου Νικόλαου με το καμπαναριό, χαρακτηριστικό «μιχαλιτσιώτικο» κτίσμα, τον ναό των αγίων Πάντων, τον ναό κοιμήσεως της Θεοτόκου, τον ναό Ζωοδόχου Πηγής και τον ναό του Προφήτη Ηλία. Έχει 4 διδακτήρια που στέγασαν για πολλά χρόνια τα δημοτικά σχολεία του χωρίου. Επίσης υπάρχουν κοινοτικό κατάστημα, αγροτικό ιατρείο.

Ιστορία

Προχριστιανική περίοδος

Είναι βέβαιο πως ο χώρος αυτός κατοικούνταν από πολύ παλιά. Ο ναός των Αγίων Πάντων είναι χτισμένος στην βάση προχριστιανικού κτίσματος και πιθανόν στο σημείο αυτό να υπήρξε μια οχυρωμένη ακρόπολη. Ο χώρος αυτός απασχόλησε και τον Άγγλο φιλέλληνα Χάμοντ καθηγητή των ελληνικών στο πανεπιστήμιο του Μπρίστολ.

Ρωμαϊκή και Βυζαντική περίοδος

Το Μιχαλίτσι βρίσκεται στους δρόμους που οδηγούσε στις διόδους της Πίνδου. Από τις διόδους αυτές γινόταν η επικοινωνία Ηπειρωτών-Θεσσαλών και μέσω αυτών διακινούνταν Ρωμαϊκά στρατεύματα. Τα τοπωνυμία «Καίσαρ» και «Φράγκο» έχουν σχέση με αυτή την περίοδο.

Τουρκοκρατία

Το παλιό χωριό που ονομαζόταν «Μιχαλιτσιωτούπολη» (όπως ήταν γραμμένο στα χαρτιά του σουλτάνου) είχε 400 οικογένειες , ήταν πυκνοκατοικημένο, κατάφυτο από δάση όλο χώμα χωρίς πέτρες και χαράδρες. Όμως η πανούκλα της εποχής χτύπησε την Μιχαλιτσιωτούπολη το 1656 και οι περισσότεροι κάτοικοι πέθαναν. Οι λίγοι που επέζησαν εγκατέλειψαν το χωριό και ο τόπος έμεινε έρημος και ακατοίκητος. Τα ερείπια της Μιχαλιτσιωτούπολης υπάρχουν έως σήμερα. Είχε 2 διώροφα σπίτια και όλα τα αλλά ήταν ισόγεια όλα βέβαια πέτρινα.

Εκπαίδευση-πολιτισμός

Εκκλησιαστικά στο χωριό ανήκει στην Μητρόπολη Ιωαννίνων. Το 1972 ιδρύθηκε η Αδελφότητα Μιχαλίτσιου Άγιος Νικόλαος που ανέπτυξε μεγάλη δράση αγοράζοντας γραφεία και το 1985 εκδίδει το περιοδικό «Η φωνή του Μιχαλίτσιου», άρχισε την οργάνωση λαογραφικού μουσείου δανειστική βιβλιοθήκη, πέτυχε την ανακήρυξη του ναού των Αγίων Πάντων σε διατηρητέο μνημείο οργανώνει αποκριάτικους χώρους και άλλες πολιτιστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες και λειτουργεί από το 1985 σχολή παραδοσιακών χορών. Το 1987 ιδρύθηκε το ποδοσφαιρικό σωματείο που έφτασε μέχρι την Β' κατηγορία ερασιτεχνών αλλά λόγω οικονομικών προβλημάτων δεν υπάρχει πια.

Παραπομπές

Πηγές

Η Φωνή του Μιχαλιτσίου Περιοδικό τεύχος 24 2009 Μιχαλίτσι ΕΚΔΟΣΗ ΦΙΛΟΠΡΟΟΔΟΥ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΜΙΧΛΙΤΣΙΟΥ <<Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ>> 1995 ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΣΟΥΜΑΝΗΣ