Η Κλειδωνιά ή Παλαιά ή Άνω Κλειδωνιά είναι μικρός οικισμός της Ηπείρου στην Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων.

Γενικά στοιχεία

Η Κλειδωνιά βρίσκεται στις πλαγιές του όρους Τύμφης σε υψόμετρο 880 μέτρα, μέσα στα όρια της Προστατευόμενης Περιοχής Βόρειας Πίνδου. Απέχει 52 χλμ. ΒΔ. από τα Ιωάννινα και 12 χλμ. ΝΔ. από την Κόνιτσα (έδρα του δήμου). Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Λιτονιάβιστα, την οποία διατήρησε επίσημα μέχρι το 1953. Κοντά στο χωριό, προς τα νοτιοδυτικά στην έξοδο του φαραγγιού του Βοϊδομάτη, βρίσκεται επίσης το πέτρινο μονότοξο γεφύρι της Κλειδωνιάς, που χτίστηκε το 1853 με 37.000 γρόσια, χορηγία της Μπαλκίζ Χανούμ από το χαρέμι του μαλίκ Πασά. Μέχρι το 1940 είχε 60 κατοικίες και πληθυσμό 380 κατοίκων. Το παλιό σχολείο έχει μετατραπεί σε ξενώνα, ενώ πολλές παλαιές κατοικίες είναι υπό αναστήλωση.

Δραστηριότητες

Στο χωριό στις 6 Αυγούστου, πραγματοποιείται παραδοσιακό πανηγύρι προς τιμή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρα, ενώ το Σεπτέμβριο πραγματοποιείται Γιορτή Πέστροφας.

Πληθυσμός

Οι απογραφές πραγματικού πληθυσμού (de facto) μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο είναι:

Αρχαιολογικά και ιστορικά μνημεία

Δύο προϊστορικές αρχαιολογικές θέσεις που βρίσκονται κοντά στο γεφύρι χωριό Κλειδωνιά, προς , έχουν ερευνηθεί μέχρι σήμερα

σπήλαιο Κλειδί σπήλαιο Μεγάλακκος Στα δύο σπήλαια εντοπίστηκαν αρχαιολογικά ευρήματα που χρονολογούν την ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή από 20000 έως 12000 χρόνια πριν από σήμερα, δηλαδή στην νεότερη περίοδο της παλαιολιθικής για την Ελλάδα. Στην Άνω Κλειδωνιά επίσης ιστορικό ενδιαφέρον έχει η βυζαντινή Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρα, που χρονολογείται από τον 13ο-14ο αιώνα. Σήμερα σώζεται μονάχα το Καθολικό και οι εσωτερικές επιφάνειες του ναού είναι επιχρισμένες. Ο Άγιος Αθανάσιος στα δυτικά του χωριού χρονολογείται από το 1615, ενώ ο Άγιος Νικόλαος, βασιλική με τρούλο (1620), περιλαμβάνει και το κοιμητήριο του χωριού κι έχει ανακηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

Δείτε επίσης

Καλύβια Κόνιτσας Ιωαννίνων

Παραπομπές

Βιβλιογραφία

Τριανταφυλλόπουλος Δ., 1975. Εκκλησιαστικά μνημεία στην Κλειδωνιά Κονίτσης. Ιωάννινα. «Άνω Κλειδωνιά Κόνιτσας». Ελληνικό Πανόραμα (42). Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2004. http://elliniko-panorama.gr/issues.php?issueId=11.

Πηγές

«Οι βυζαντινές εκκλησίες της Άνω Κλειδωνιάς στην Ήπειρο». Amen.gr. Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων. 21 Νοεμβρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2011. ΕΜΠ - Δήμος Κόνιτσας, Δ.δ. Κλειδωνιάς Σημαντικά νεότερα μνημεία του νομού, ιστορία και περιγραφή τους Κόνιτσα, η πολιτεία των 3 ποταμών