Η Κάτω Μερόπη είναι ορεινό χωριό της Ηπείρου στην Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων.

Γεωγραφία - Αξιοθέατα

Η Κάτω Μερόπη βρίσκεται στα σύνορα της Ελλάδας με την Αλβανία σε απόσταση 61 χλμ. ΒΔ. από τα Ιωάννινα, 27 χλμ. ΒΔ. από το Καλπάκι (έδρα του Δήμου) και 17 χλμ. ΝΑ. από τον συνοριακό σταθμό Δρυμάδων. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 750 μέτρων, στους νοτιοανατολικούς πρόποδες του όρους Δούσκο (Νεμέρτσικα), στην ευρύτερη περιοχή της κοιλάδας του Άνω Γορμού που ξεκινά από τον Κακόλακκο μέχρι το Κεφαλόβρυσο και ιστορικά ανήκει στα χωριά του Πωγωνίου. Στην ευρύτερη περιοχή της κοιλάδας έχουν εντοπιστεί ακροπόλεις, αμυντικά συγκροτήματα, νεκρικοί χώροι και μνημεία, γι΄ αυτό και έχει χαρακτηριστεί ως αρχαιολογικός χώρος. Σημαντικά θρησκευτικά αξιοθέατα, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ιστορικά διατηρητέα μνημεία είναι στα δυτικά του χωριού το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου του 17ου αιώνα, στην νοτιοανατολική είσοδό του η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου του 16ου αιώνα και η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου του 15ου αιώνα.

Ιστορία

Η περιοχή υπήρξε τόπος κατοίκησης των αρχαίων Μολοσσών (από τον 11ο αιω. π.Χ.) οι οποίοι τον 4ο με 3ο αιώνα π.Χ. ίδρυσαν στην Ήπειρο το κράτος των Μολοσσών. Την ύστερη βυζαντινή περίοδο δημιουργήθηκε ένα βυζαντινό κεφαλοχώρι με όνομα μεταβαλλόμενο (Βέρτζιανη – Φραστανά), το οποίο τους δύο πρώτους αιώνες της τουρκοκρατίας (1431 – 1625) παρουσίασε αρκετή ανάπτυξη αλλά στα τέλη του 17ου αιώνα καταστράφηκε χωρίς όμως να ερημωθεί. Στα μέσα του 19ου αιώνα αριθμούσε περίπου 300 κατοίκους που οι περισσότεροι μετανάστευσαν στην Κωνσταντινούπολη και άρχισε να σημειώνεται ανοδική πορεία. Στις αρχές του αιώνα συμμετέχει στις δραστηριότητες της Φιλικής Εταιρίας ενώ εκπρόσωπος των Φραστανών το 1854 συμμετείχε στη σύσκεψη της Βήσσανης που οργάνωσε εξέγερση στο Πωγώνι εναντίον των Τούρκων με εντολή του Θεοδωράκη Γρίβα.

Διοικητικά

Η παλιά του ονομασία, από την τουρκοκρατία είναι Φραστανά και έτσι αναφέρεται επίσημα, μετά την απελευθέρωση, το 1919 στο ΦΕΚ 184Α - 19/08/1919 να ορίζεται έδρα της τότε ομώνυμης κοινότητας. Μετονομάστηκε σε Κάτω Μερόπη το 1928 με το ΦΕΚ 81Α - 14/05/1928. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί τη τοπική κοινότητα Κάτω Μερόπης που ανήκει στη δημοτική ενότητα Άνω Πωγωνίου του Δήμου Πωγωνίου και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 84 κατοίκους.

ΕΞωτερικοί σύνδεσμοι

Η Κάτω Μερόπη, Πωγώνι

Παραπομπές