Η Αρίστη είναι χωριό του νομού Ιωαννίνων του δήμου Ζαγορίου, χτισμένη σε υψόμετρο 642 μέτρων σε απόσταση 48 χλμ ΒΔ των Ιωαννίνων. Η αρχική ονομασία του οικισμού ήταν Αρτσίστα ενώ το 1928 έλαβε τη σημερινή του ονομασία. Ο πληθυσμός της Αρίστης σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 128 κάτοικοι ενώ παράλληλα, είναι χαρακτηρισμένη ως παραδοσιακός οικισμός.

Γενικά στοιχεία

Η Αρίστη πιστεύεται προς δημιουργήθηκε ή, κατά άλλη εκδοχή, πως εμπλουτίστηκε πληθυσμιακά με κατοίκους από τον εγκαταλελειμμένο οικισμό Βόπατη και τον Άγιο Μηνά. Κατά τον 19ο αιώνα παρατηρήθηκε ισχυρό μεταναστευτικό κύμα από την Αρίστη προς τη Σερβία. Η Αρίστη, συγκαταλέγεται χρονικά στα πρώτα των Ζαγοροχωρίων που απέκτησαν σχολείο, το οποίο συντηρούσαν οικονομικά οι εισφορές της γειτονικής μονής Σπηλαιώτισσας. Κατά την οθωμανική απογραφή του 1895, ο πληθυσμός της Αρίστης ανερχόταν σε 899 κατοίκους. Κατά τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας, ο οικισμός διέθετε ένα αρρεναγωγείο με 50 μαθητές και ένα παρθεναγωγείο με 40 μαθήτριες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της πρώτης απογραφής μετά την απελευθέρωση της Αρίστης, ο πληθυσμός του οικισμού ανερχόταν το 1913 σε 574 κατοίκους. Στα πλαίσια του ελληνικού κράτους, ο οικισμός υπήχθη αρχικά στην επαρχία Δωδώνης ενώ το 1997, έπειτα από τις αλλαγές στην τοπική αυτοδιοίκηση στα πλαίσια του σχεδίου «Καποδίστριας», συμπεριλήφθηκε στο δήμο Κεντρικού Ζαγορίου. Από την 1η Ιανουαρίου 2011, το χωριό υπάγεται στο δήμο Ζαγορίου. Σε μικρή απόσταση από το χωριό, βρίσκονται ερείπια οικισμού - φρουρίου της βυζαντινής περιόδου καθώς και η ιερά μονή Θεοτόκου Σπηλαιώτισσας, η ίδρυση της οποίας χρονολογείται γύρω στο 1579.

Επιφανείς κάτοικοι

Γιώργης Ζωίδης (1916 - 1999), συγγραφέας. Ιωάννης Κόκκινος, τοπικός ευεργέτης. Κωνσταντίνος Λούμας, τοπικός ευεργέτης Νικόλαος Μανδαλάκης, τοπικός ευεργέτης. Ιωάννης Μιχαηλίδης, λόγιος. Φαίδων Μουδόπουλος-Αθανασίου, διδάκτωρ αρχαιολογίας τοπίου. Φώτης Πέτσας (1918 - 2004), αρχαιολόγος. Γιάννης Σαραλής (1906 - 1985), εκπαιδευτικός και λογοτέχνης.

Απογραφές πληθυσμού

Παραπομπές

Βιβλιογραφία

Ζερμαίν Αλεξάκη - Θοδωρής Αθανασιάδης, Ζήστε στα ομορφότερα ορεινά χωριά της Ελλάδας, Ατραπός, β΄ έκδοση, Αθήνα 2003. Γεωργίου Δημητρακοπούλου, Ζαγόριον - ήτοι εξιστόρησις των κατά το τμήμα της ευάνδρου Ηπείρου 46 χωρίων, Τύποις "Αυγής" Αδελφών Σακελλαρίδων, Εν Σουφλίω, 1909. Μιχάλης Κοκολάκης, Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895, στο Τετράδια Εργασίας, τεύχος 18, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 2008. Ιωάννου Λαμπρίδου, Ζαγοριακά οις προσετέθησαν και τινά περί Ηπείρου, Εκ του Τυπογραφείου της Αυγής, Εν Αθήναις, 1870. Ιωάννου Λαμπρίδου, Περί των εν Ηπείρω αγαθοεργημάτων, Τύποις Γεωργίου Κιούση, Εν Αθήναις, 1880. Φώτιος Μ. Πέτσας, Σελίδες από την Ιστορία των Ηπειρωτών από τους μυθικούς χρόνους ως τις μέρες μας, εκδόσεις ΙΜΙΑΧ, Ιωάννινα 1993. Μιχαήλ Σταματελάτος- Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012. Βασίλειον της Ελλάδος, Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, Απαρίθμησις των κατοίκων των νέων επαρχιών της Ελλάδος του έτους 1913.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Εκπομπή Γυρίσματα, η Αρίστη Ιωαννίνων. epirusonline: Πόσοι κατοικούμε στην Ήπειρο - Όλη η απογραφή του 2011.