Το Θραψανό (επίσημο: Θραψανόν) είναι κωμόπολη και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Μινώα Πεδιάδος στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Ανήκε στην επαρχία Πεδιάδος. Η θέση του είναι περί τα 30 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ηρακλείου. Το Θραψανό αποτελεί το μητροπολιτικό κέντρο της αγγειοπλαστικής στην Κρήτη και ένα από τα δύο-τρία σ' ολόκληρη την Ελλάδα. Οι περισσότεροι από τους κατοίκους είναι αγγειοπλάστες, κληρονομικό επάγγελμα, διδασκόμενο από τους γονείς στα τέκνα. Εκτός από την αγγειοπλαστική, οι Θραψανιώτες ασχολούνται και με τη γεωργία (αμπέλια, ελιές) και λιγότερο με την κτηνοτροφία.

Ιστορικά στοιχεία

Το όνομα του χωριού σύμφωνα με μία εκδοχή προήλθε από τα θράψαλα, τα όστρακα δηλαδή των σπασμένων αγγείων που αφθονούν γύρω από τα καμίνια. Εξάλλου, η ονομασία που είχε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ήταν Τζομλεκτζή Κιόι (=χωριό αγγειοπλαστών), με 206 χαράτσα. Ο Θραψανιώτης ταυτίζεται με τον αγγειοπλάστη, όπως πιστοποιεί και το δίστιχο, το οποίο τραγουδούσαν παλαιότερα οι κοπέλες, που μετέφεραν νερό σε μακρινές αποστάσεις: Διάλε τσ' αποθαμένους του, του παλιοθραψανιώτη που κάνει τα σταμνιά βαριά και καταλεί τη νιότη. Η αρχαιότερη γραπτή αναφορά στο χωριό είναι σε έγγραφα του Δουκικού Αρχείου του Χάντακα, Trapsiano και Thrapsiano το 1379. Στην ενετική απογραφή του Καστροφύλακα το Θραψανό αναφέρεται ως Trapsano, με 468 κατοίκους. Στην απογραφή του 1881 αναφέρεται με τη σημερινή του ονομασία και τότε υπαγόταν στο δήμο Καστελίου. Είχε 854 Χριστιανούς κατοίκους. Αργότερα γράφεται και με αρσενικό: ο Θραψανός (το 1920), όπως και με απλή γενική (Θραψανών).

Υποδομή και αξιοθέατα

Το Δημοτικό σχολείο του, ιδρυθέν το 1870 είναι ένα από τα παλιότερα σχολεία στο νομό Ηρακλείου. Εξάλλου, στο Θραψανό, εκτός από Δημοτικό σχολείο υπάρχει μονοθέσιο νηπιαγωγείο και Γυμνάσιο, περιφερειακό ιατρείο, ΚΕΠ και ανθοκομικός συνεταιρισμός. Υπάρχουν 13 συνολικά ναοί, με κυριότερους αυτούς της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα και της Κοίμησης της Θεοτόκου.

Αθλητισμός

Ο Αθλητικός Όμιλος Θραψανού «ο Ανθεστίων» ιδρύθηκε το 1983 και εκπροσωπεί το χωριό στο ποδόσφαιρο, συμμετέχοντας στα πρωταθλήματα της Ε.Π.Σ. Ηρακλείου. Έδρα του αποτελεί το ποδοσφαιρικό γήπεδο του χωριού, το Δημοτικό Γήπεδο Θραψανού.

Δείτε επίσης

Κοινότητα Θραψανού

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Το Θραψανό με λόγια και εικόνες.

Βιβλιογραφία

Το Ηράκλειον και ο νομός του. Ηράκλειο: Νομαρχία Ηρακλείου. 1971.