Η Μονή Παναγίας Καλυβιανής βρίσκεται στο 60ό χιλιόμετρο της οδικής αρτηρίας Ηρακλείου - Τυμπακίου στην Κοινότητα Φανερωμένης Πυργιωτίσσης, σε απόσταση 300 μέτρων στα δεξιά. Το μοναστήρι κείται σε υψόμετρο 80 μέτρων και αναγνωρίστηκε με νόμο το 1968. Τις τελευταίες δεκαετίες αναπτύχθηκε σε μεγάλο οικοδομικό συγκρότημα και στεγάζει πολλά φιλανθρωπικά ιδρύματα. Υπάγεται στο δημοτικό διαμέρισμα Φανερωμένης Ηρακλείου. Το 2001 απεγράφησαν 214 άνθρωποι.

Ιστορικά στοιχεία

Το μοναστήρι είναι σχετικά νέο, καθώς δεν αναφέρεται στον κατάλογο του Ν. Παπαδάκη με τα μοναστήρια της απογραφής του 1881. Ο χώρος της σημερινής μονής ανήκε στον Τούρκο Χουσεΐν Βραζερζαδέ. Στα χωράφια του τελευταίου βρισκόταν μια κατεδαφισμένη εκκλησία, κάτω από τα ερείπια της οποίας ανακαλύφθηκε το 1873 παλιά εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Οι χριστιανοί των γύρω χωριών παρακάλεσαν το Χουσεΐν μπέη να τους παραχωρήσει τον αγρό και εκείνος τους έδιωξε με σκαιότητα. Τότε οι χριστιανοί συνέταξαν αναφορά προς τον μητροπολίτη Μελέτιο και εκείνος τη διαβίβασε στο διοικητή Μουσταφά Νουρή Πασά. Ο τελευταίος απάντησε οργισμένος ότι δεν μπορούσε να απαλλοτριώσει το χωράφι επειδή είχε βρεθεί σε αυτό ένα κομμάτι ζωγραφισμένο ξύλο. Αυτό θεωρήθηκε υβριστικό προς τον μητροπολίτη και έπειτα από διαμαρτυρία της δημογεροντίας Ηρακλείου προς τους προξένους των Μεγάλων Δυνάμεων, επενέβη ο διοικητής της Κρήτης Ρεούφ Πασάς και με διαταγή του αγοράστηκε ο χώρος γύρω από το γειτονικό χωριό Καλύβια, ενώ επίσης με απαίτησή του ανακλήθηκε ο Μουσταφά Νουρή Πασάς και τιμωρήθηκε. Η εκκλησία οικοδομήθηκε και ανακαινίστηκε από τους χριστιανούς και της έδωσαν το όνομα Παναγία Καλυβιανή. Από τότε τελείται πανηγύρι στον τόπο αυτό. Ο μικρός ναός σώζεται και σήμερα στον περίβολο της μονής. Το 1911 άρχισε η ανοικοδόμηση του νέου ναού με τρούλο, βυζαντινού ρυθμού και αποπερατώθηκε το 1924. Αυτός έχει τρία κλίτη και είναι καθιερωμένος στο γενέσιο, τον ευαγγελισμό και την κοίμηση της Θεοτόκου. Στον νέο ναό βρίσκεται σήμερα και η παλιά εικόνα της Παναγίας.

Παραπομπές

Βιβλιογραφία

Το Ηράκλειον και ο νομός του. Ηράκλειο: Νομαρχία Ηρακλείου. 1971.