Πληροφορίες
Ο Λιμένας Χερσονήσου (επίσημο: Λιμήν Χερσονήσου) είναι παραθαλάσσια κωμόπολη και έδρα ομώνυμης Κοινότητος του Δήμου Χερσονήσου. Ανήκε στην Επαρχία Πεδιάδος. Είχε 2.968 κατοίκους το 2011. Βρίσκεται επί της παλαίας Εθνικής Οδού Ηρακλείου - Αγίου Νικολάου, και απέχει 25 χιλιόμετρα από το Ηράκλειο καθώς και 2 χιλιόμετρα από τον Χερσόνησο. Ωστόσο η ευρύτερη περιοχή περιλαμβάνει ένα μεγάλο αριθμό συνεχόμενων, ανεπτυγμένων οικισμών δημιουργώντας ένα δυναμικό αστικό σύνολο στο οποίο κυριαρχεί ο Λιμένας Χερσονήσου μαζί με τον Χερσόνησο. Στο Λιμένα Χερσονήσου, ο οποίος είναι τουριστικά ανεπτυγμένος, λειτουργούν μεταξύ άλλων ΚΕΠ, Δημοτικό σχολείο, 2 Νηπιαγωγεία, Γυμνάσιο και Λύκειο, ταχυδρομείο, ΟΤΕ, καθώς επίσης περιφερειακό ιατρείο. Κύριες ασχολίες είναι ο τουρισμός, η ελαιοκομία, η αμπελοκαλλιέργεια και η καλλιέργεια πρώιμων κηπευτικών. Στον οικισμό συναντάμε τις εκκλησίες του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και την παλαιά της Αγίας Παρασκευής στο Καστρί.
Ιστορικά στοιχεία
Αρχαιολογία
Στη θέση του σημερινοί οικισμού του Λιμένος Χερσονήσου υπήρχε κατά την αρχαιότητα η πόλη Χερρόνησος ή Χερσόνησος. Η ύπαρξή της χρονολογείται από τα μινωικά χρόνια και έφτασε σε ακμή κατά τη ρωμαϊκή και στην πρώτη βυζαντινή περίοδο. Στο Λιμένα της μινωικής Χερσονήσου οδηγήθηκαν οι απόγονοι των Τυρρηνών από κάποιον Λακεδαιμόνιο με το όνομα Πόλλις. Οι απόγονοι των Τυρρηνών έφεραν μαζί τους το ξόανο της θεάς Αρτέμιδας , το οποίο είχαν κληρονομήσει από τους προγόνους τους. Το βράδυ άκουσαν τρομακτικούς θορύβους και τρόμαξαν, μπήκαν στα καράβια και έφυγαν αφού άφησαν στην ξηρά το ξόανο της θεάς του κυνηγιού. Σύμφωνα με κάποιον χρησμό, έπρεπε να εγκατασταθούν στο μέρος όπου θα έχαναν το ξόανο της Αρτέμιδας και την άγκυρα του πλοίου. Ο Πόλλις παρατήρησε ότι έλειπε και το άκρο της άγκυρας. Αποβιβάστηκαν ξανά στη Χερσόνησο, νίκησαν τους κατοίκους και εγκαταστάθηκαν εκεί. Στον ίδιο τόπο έκτισαν ναό προς τιμήν της Βριτομάρτιος Αρτέμιδος, που αναφέρει ο Στράβων. Τα ερείπια του ναού αυτού ανακαλύφθηκαν στη θέση Ελληνικό Λιβάδι. Στο εξωκλήσιο του Αγίου Νικολάου ανακαλύφθηκε δίστιχη επιγραφή, που ανάγεται στον 1ο αιώνα π.Χ. και που αναφέρεται στην Άρτεμη. Στη συνέχεια κατέλαβαν επίσης τη Λύττο και την αποίκισαν. Στη θέση Πόλη ανακαλύφθηκε επίσης πολύστιχη επιγραφή, που περιγράφει τους όρους κάποιας συνθήκης μεταξύ Γορτυνίων και Κνωσίων.
Ρωμαϊκά και βυζαντινά χρόνια
Στα ρωμαϊκά χρόνια η Χερσόνησος είχε λιμένα με προβλήτες και στεγασμένα νεώρεια. Επίσης, στην πόλη βρίσκονταν σιντριβάνια με ψηφιδωτά και μικρούς καταρράκτες. Το νερό μεταφερόταν από επιβλητικό υδραγωγείο που βρισκόταν στη Λύττο και του οποίου σώζονται ερείπια στη θέση Ξεροκαμάρες, κοντά στον οικισμό Ποταμιές. Είχε επίσης θέατρο, από το οποίο επίσης σώθηκαν ερείπια. Η πόλη διέθετε δικά της νομίσματα, στα οποία απεικονιζόταν η Άρτεμη, η Αθηνά ή ο Απόλλων και ο αετός με τα φτερά ανοικτά, όπως στα νομίσματα της Λύττου. Επίσης, αναγραφόταν η λέξη ΧΕΡΣΟΝΑΣΙΟΝ. Κατά τα βυζαντινά χρόνια αποτέλεσε έδρα επισκοπής, ιδρυθείσα από τον Τίτο. Στο ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου, ο Αναστάσιος Ορλάνδος αποκάλυψε το 1955 παλαιοχριστιανική βασιλική που χρονολογείται από τον 6ο αιώνα και κοσμείται με ψηφιδωτά. Ο ίδιος καθηγητής έφερε στο φως ακόμα μία μεγάλη παλαιοχριστιανική βασιλική στην κορυφή του λόφου Καστρί.
Νεότερα χρόνια
Ο σημερινός οικισμός δεν αναφέρεται στην απογραφή του 1881. Για πρώτη φορά το βρίσκουμε στην απογραφή του 1900 με 133 κατοίκους. Την περίοδο εκείνη ιδρύθηκε σταθμός Χωροφυλακής και υποτελωνείο. Όταν έγινε κοινότητα, υπήχθησαν σε αυτήν οι οικισμοί Κουτουλουφάρι και Πισκοπιανό.
Διοικητικά στοιχεία
Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 με το ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Χερσονήσου. Το 1933 με το ΦΕΚ 412Α - 30/12/1933 αποσπάσθηκε από την κοινότητα Χερσονήσου και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Κουτουλουφαρίου ενώ ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοιδρυθείσας κοινότητας. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και με την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, μαζί με τους οικισμούς Ανισσαράς, Δράπανος, Κουτουλουφάρι και Πισκοπιανό αποτελούν την κοινότητα Λιμένος Χερσονήσου που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Χερσονήσου του δήμου Χερσονήσου ενώ σύμφωνα την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 2.968 κατοίκους. Δείτε Κοινότητα Λιμένος Χερσονήσου
Βιβλιογραφία
Το Ηράκλειον και ο νομός του. Ηράκλειο: Νομαρχία Ηρακλείου. 1971.
Δείτε επίσης
Χερσόνησος Ηρακλείου
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Περισσότερα ιστορικά στοιχεία
