Τα Βασιλικά Ανώγεια είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Γορτύνης στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Ανήκε στην Επαρχία Καινούργιου στο νομό Ηρακλείου. Η απόστασή του από το Ηράκλειο είναι γύρω στα 57 χιλιόμετρα. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την ελαιοκαλλιέργεια και την αμπελοκαλλιέργεια, όπως επίσης με την καλλιέργεια σιτηρών και πρώιμων κηπευτικών αλλά και την οικόσιτη κτηνοτροφία. Στο χωριό υπάρχει ο ναός της Αγίας Τριάδας και λειτουργούν περιφερειακό ιατρείο και Δημοτικό σχολείο. Στις 11 Ιουλίου του 1998 εγκαινιάστηκε μεγάλο αρδευτικό έργο.

Ιστορικά στοιχεία

Το τοπωνύμιο Ανώγεια απαντάται και σε άλλους νομούς στην Κρήτη. Το Βασιλικά δεν είναι εξακριβωμένο από πού προήλθε. Τα Ανώγεια αναφέρονται στο έγγραφο διανομής των φέουδων του 1182: "Έχοντες οι άρχοντες Φωκάδες εις τα μέρη του Χανδάκου και Ρεθύμνης τα σταυρωτά βουνά με τα βασιλικά και τοξικά ανώγια. Ωστόσο στην απογραφή του Καστροφύλακα (Κ 103) αναφέρεται ως Anogia Catto με 331 κατοίκους και Anogia Apanno με 50 κατοίκους και στους καταλόγους των Φραγκίσκος Μπαρόκιος αναφέρεται και Μπασιλικάτα, όπως και σε μεταγενέστερη απογραφή των Τούρκων του 1671. Στις απογραφές αυτές παραλείπεται το προσωνύμιο Βασιλικά. Με βάση τις πληροφορίες του Καστροφύλακα υπήρχε και το Απάνω Χωριό, σε απόσταση 200μ. όπου βρίσκεται σήμερα το κοιμητήριο του χωριού. Το χωριό αυτό καταστράφηκε και δεν είναι γνωστό πότε έγινε αυτό.

Διοικητικά στοιχεία

Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να ορίστηκε έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, μαζί με τον οικισμό Φλαθιάκες αποτελούν κοινότητα που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Γόρτυνας του Δήμου Γόρτυνας και σύμφωνα την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 177 κατοίκους. Δείτε: Κοινότητα Βασιλικών Ανωγείων

Σημειώσεις και παραπομπές

Βιβλιογραφία

Το Ηράκλειον και ο νομός του. Ηράκλειο: Νομαρχία Ηρακλείου. 1971.