Ο Αχεντριάς (ή Οχεντριάς) είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Αρχανών-Αστερουσίων στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης.

Γεωγραφικά - Γενικά στοιχεία

Ο Αχεντριάς βρίσκεται σε απόσταση περίπου 40 χλμ. Ν. από τα Πεζά (έδρα του δήμου) και 55 χλμ. Ν. από την πόλη του Ηρακλείου. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία. Φημισμένο είναι το τυρί του Οχεντριά. Η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Δημητρίου αποτελεί αξιοθέατο. Στην περιοχή του Άγιου Νικήτα (όπου και η εκκλησία-ιερό προσκύνημα-που είχε χτιστεί κοντά σε παραλία) βρίσκεται φοινικόδασος, το δεύτερο σε σημασία και έκταση μετά το Βάι.. Άλλοι ναοί του χωριού είναι αυτοί της Κοίμησης της Θεοτόκου, του Αγίου Χαραλάμπους και του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Στις 6 Αυγούστου εορτάζεται με πανηγύρι στον Αχεντριά η Μεταμόρφωση του Σωτήρα. Ο Χάρακας ή Αχεντριάς είναι ένα βουνό από το οποίο γίνονται οι ζεύξεις σχεδόν για όλη τη Νότια Κρήτη, αφού δεν έχει πολλά εμπόδια. Έτσι, από τον Αχεντριά εκπέμπουν πολλοί ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί.Σήμερα υπάρχει Δημοτικό Σχολείο στο χωριό, όχι όμως και Νηπιαγωγείο, το οποίο έχει κλείσει, καθώς τo 2007 καταργήθηκε. Στην περιοχή του χωριού υπάρχουν πολλά σπήλαια μεταξύ των οποίων ο Αρχοντόσπηλιος στη θέση Άγιος Νικήτας (Γιαλός) και ο Χοιρόσπηλιος με ενδιαφέροντα λιθωματικό διάκοσμο.

Ιστορικά στοιχεία

Μια από τις πρώτες αναφορές στον Οχεντριά είναι στην επαρχία Μονοφατσίου από τον Μπαρότσι στον κατάλογό του το 1577 (με την ονομασία Aghiendra metochio). Επίσης αναφέρεται από τον Καστροφύλακα (K98) με 25 κατοίκους καθώς και από τον Μπαζιλικάτα με το όνομα Ochiendrea . Η ετυμολογία του ονόματος προέρχεται από την όχεντρα όπως λέγεται στην Κρήτη η έχιδνα (οχιά). Έτσι, Οχεντριάς , που πρέπει να είναι και η σωστή ονομασία , σημαίνει τον τόπο με τις πολλές όχεντρες. Το 1881, αναφέρεται Αχεντριάς στο Δήμο Χάρακα με 282 κατοίκους. Στην απογραφή του 1971 είχε 560 κατοίκους. Το 1970 στο ύψωμα Ασφεντηλιάς, στα 970,43μ. εγκαταστάθηκε κεραία τηλεόρασης. Από την κορυφή του υψώματος φαίνεται ολόκληρη η πεδιάδα της Μεσαράς, το Κρητικό Πέλαγος και το νησί Δία.

Διοικητικά στοιχεία

Δείτε Κοινότητα Αχεντριά Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Μεσοχωρίου. Το 1927 με το ΦΕΚ 38Α - 11/03/1927 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι μαζί με τους οικισμούς Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικήτας και Άγιος Παντελεήμονας αποτελούν την κοινότητα Αχεντριά που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Αστερουσίων του Δήμου Αρχανών - Αστερουσίων και σύμφωνα την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 264 κατοίκους. Η κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός, με έκταση 33,420 χμ² (2011).

Πληθυσμός

(σε παρένθεση ο πληθυσμός της κοινότητας)

Βιβλιογραφία

Το Ηράκλειον και ο νομός του. Ηράκλειο: Νομαρχία Ηρακλείου. 1971.

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1996, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)