Το Αστυράκι (επίσημο: Αστυράκιον) είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Μαλεβιζίου στην Περιφεριακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Ανήκε στην Επαρχία Μαλεβιζίου. Η απόστασή του από το Ηράκλειο είναι 27 χιλιόμετρα. Το Αστυράκι είναι ορεινό χωριό και είναι κτισμένο στους πρόποδες του Ψηλορείτη σε υψόμετρο 610 μέτρα. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία, τη μελισσοκομία και τη γεωργία. το λάδι το κρασί το γάλα το κρέας το μέλι και τα τυροκομικά προϊόντα φημίζονται για την ποιότητα και την νοστιμιά τους λογο του ότι στην περιοχή υπάρχει άφθονη βλάστηση λογο των συχνών βροχοπτώσεων και των πολλών ειδών από βότανα. Τη δεκαετία του ' 70 πολλοί Αστυρακιανοί μετανάστευσαν σε Γερμανία Αυστραλία αμερική και άλλες χώρες του κόσμου όπου και διαπρέπουν ο κάθε ενας στο τομέα του κάνοντας υπερήφανους όλους τους συγχωριανούς τους. Το Αστυράκι έχει προσφέρει επίσης πολλά και στην μουσική παράδοση του τόπου μας αφού έχει βγάλει πολλούς και γνωστούς καλλιτέχνες, οπως ακόμα γιατρους δικηγόρους πολιτικούς επιχειρηματίες κτλ. Στον οικισμό λειτουργεί Δημοτικό σχολείο χώροι αναψυχής για τα παιδιά με Ίντερνετ υπολογιστές και παιδική χαρά, υπάρχουν επίσης παραδοσιακοί ξενώνες γήπεδο ποδοσφαίρου και ένα πολύ όμορφο πάρκο στην είσοδο του χωριού. Μέσα στο χωριό βρίσκεται ο ναός του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης. Στις 21 Μαΐου τελείται το πανηγύρι στο Αστυράκι. Ενώ στο ψηλότερο σημείο του χωριού δεσπόζει η καινούργια εκκλησία των Αρχαγγέλου Μιχάηλ Αγίου Γεωργίου και Αγίου Ματθαίου.

Πληθυσμός

(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)

Ιστορικά στοιχεία

Το Αστυράκι αναφέρεται (Astirachi) στον κατάλογο του Καστροφύλακα (Κ 174) το 1583, με 81 κατοίκους, υπαγόμενο τότε στην επαρχία Μυλοποτάμου. Στο Κ 175 της ίδιας πηγής αναφέρεται και ο οικισμός Καμαράκι (Camarachi), με 110 κατοίκους. Στην επαρχία Μυλοποτάμου υπαγόταν έως και τις αρχές του 20ου αιώνα. Στην περιοχή του χωριού Αστυράκι βρίσκεται σπήλαιο, που φέρει το όνομα σπηλιάρα στο όρος Σαλές ή Αγρανίτας που Κατά τις κρητικές επαναστάσεις, το εν λόγω μέρος αποτέλεσε καταφύγιο για τους κατοίκους Όταν το χωριό βομβαρδίστηκε δυο φορές από τους Γερμανούς, εκεί κρύφτηκαν τα γυναικόπαιδα για να γλιτώσουν ενώ η άντρες του χωριού βγήκαν στα βουνά μαζί με άλλους Αντάρτες για να πολεμήσουν. Στην πλατιά του χωριού υπάρχει μνημείο πεσόντων με τα ονόματα τον Αστυρακιανών που έδωσαν τη ζωή τους κατά την περίοδο των απελευθερωτικών αγώνων. Κοντά στον οικισμό Καμαράκι είναι ο Μαρμαρόσπηλιος ή Χαϊνόσπηλιος, ο οποίος πολλές φορές λέγεται από τους κατοίκους "Λαβύρινθος". Εκεί είχε το καταφύγιό του ο διάσημος χαΐνης Παλμέτης (1790-1834), από όπου και το όνομα. Το 1867 έλαβε χώρα μεταξύ των χωριών Αστυράκι και Καμαριώτη μεγάλη μάχη κατά την οποία σκοτώθηκαν 500 Τούρκοι.

Διοικητικά στοιχεία

Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 με το ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Δαμάστας και το 1926 με το ΦΕΚ 111Α - 31/03/1926 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι μαζί με τον οικισμό Καμαράκι, αποτελούν την κοινότητα Αστυρακίου που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Γαζίου του Δήμου Μαλεβιζίου και σύμφωνα την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 278 κατοίκους. Δείτε Κοινότητα Αστυρακίου

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Αστυράκι από το αποθετήριο «Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Κοινωνίας» της Ακαδημίας Αθηνών

Παραπομπές

Πηγές

Το Ηράκλειον και ο νομός του. Ηράκλειο: Νομαρχία Ηρακλείου. 1971. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1996, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)