Οι Αποστόλοι είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Μινώα Πεδιάδος στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Η θέση του είναι στο κέντρο περίπου της επαρχίας Πεδιάδος. Η απόστασή του από το Ηράκλειο είναι 31 χλμ. και από το Καστέλλι, την πρωτεύουσα της επαρχίας, 4 χλμ. Ο λεγόμενος Αποστολιανός Κάμπος (στα βόρεια του οποίου είναι κτισμένοι οι Αποστόλοι) είναι κατάφυτος από ελαιώνες και αμπέλια. Η ονομασία του χωριού οφείλεται στο Ναό των Αγίων Αποστόλων ο οποίος οικοδομήθηκε πάνω στα ερείπια άλλης παλαιότερης εκκλησίας και εγκαινιάστηκε το 1876. Η πανήγυρη λαμβάνει χώρα στις 29 Ιουνίου. Το παλαιό πέτρινο σχολείο του χωριού ανακαινίστηκε και σήμερα είναι το Πολιτιστικό Κέντρο. Το τελευταίο εγκαινιάστηκε το Δεκέμβριο του 2004. Σημαντικός ναός είναι και αυτός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου και της Παναγίας, ο οποίος είναι διμάρτυρος. Υπάρχουν επίσης και εξωκλήσια, όπως η Αγία Τριάδα και η Αγία Ειρήνη. Ιδιαίτερη καλλιτεχνική και ιστορική αξία έχουν οι τοιχογραφίες στη βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Στους Αποστόλους λειτουργεί Δημοτικό Σχολείο.

Ιστορικά στοιχεία

Είναι άγνωστο από πότε υπάρχει το χωριό. Η αρχαιότερη αναφορά σ' αυτό γίνεται σε συμβόλαιο του 1279. Οι Αποστόλοι τότε αποτελούσαν με το χωριό Ζωφόροι φέουδο του Βενετάρχου Λεονάρδου Γραδόνικου και με το έγγραφο αυτό δόθηκαν στον Πέτρο Γκουίρινο. Το 1577 απογράφεται στα χωριά της Πεδιάδας με το όνομα Αποστόλοι και Καμάρι (το Καμάρι ήταν το σημερινό Πάνω Χωριό). Το 1583 είχε 249 κατοίκους. Η ονομασία τους στις ενετικές απογραφές είναι Apostollus et Camari. Έπειτα από την κατάληψη της Κρήτης από τους Οθωμανούς και στην απογραφή του 1671 το χωριό αναφέρεται με το όνομα Αποστόλους και με 125 χαράτσια, κεφαλικό φόρο. Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1835 βρέθηκαν να κατοικούν 16 χριστιανικές και 16 οικογένειες Τούρκων. Το 1881 υπήχθη στο δήμο Καστελλίου και ο πληθυσμός ήταν 419 Χριστιανοί και 110 Μουσουλμάνοι. Ως κοινότητα, το 1920 είχε 550 κατοίκους, το 1928 είχε 702, το 1951 είχε 684 και το 1981 είχε 489 κατοίκους. Από τότε ο πληθυσμός του μειώνεται συνεχώς. Όπως αναφέρει η παράδοση, στους Αποστόλους συνελήφθη εντός του ναού τη νύχτα της Ανάστασης ο οπλαρχηγός Βασιλακογιώργης από το Λασίθι και κρεμάστηκε σε μια συκιά κοντά στο σημερινό νεκροταφείο. Οι κάτοικοι του χωριού παλαιότερα ασχολούνταν με τη βυρσοδεψία, τη γεωργία, την κτηνοτροφία και ιδίως με το εμπόριο και την κηροπλαστική.

Διοικητικά - Πληθυσμιακά στοιχεία

Δείτε Κοινότητα Αποστόλων Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 με το ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας και σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι αποτελεί την κοινότητα Αποστόλων που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Καστελλίου του Δήμου Μινώα Πεδιάδος ενώ σύμφωνα την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 322 κατοίκους.

Πληθυσμός

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1996, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)