Πληροφορίες
Η Τρυπητή είναι ημιορεινός οικισμός της Πελοποννήσου στην Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας.
Γεωγραφικά - Ιστορικά στοιχεία
Η Τρυπητή βρίσκεται προς τα νότια του πρώην νομού και τα όρια με την Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας σε υψόμετρο 278 μέτρα. Απέχει 21 χλμ. Α. από τα Κρέστενα (έδρα δήμου), 27 χλμ. ΒΔ. από την Ανδρίτσαινα και 42 χλμ. Α.-ΝΑ. από τον Πύργο (μέσω Κρέστενα). Το χωριό είναι κτισμένο αμφιθεατρικά επάνω σε λόφο, έχει πολλές βρύσες με νερά από πηγές και θέα στα βόρεια την κοιλάδα του Αλφειού στο σημείο που συμβάλει ο Ερύμανθος ποταμός. Στην γύρω περιοχή υπάρχουν αρκετά ίχνη κατοίκησής της από την αρχαιότητα. Στην βορειοανατολική πλευρά του έχουν αποκαλυφθεί ίχνη ακρόπολης των Κλασσικών και Ελληνιστικών χρόνων, ενώ στα ανατολικά έχουν βρεθεί υπολείμματα οικισμού της εποχής του Χαλκού. Στους λόφους "Tραγανό" και "Kοριζόριζος" σώζονται τμήματα αρχαίου τείχους και ερείπια πόλης που σύμφωνα με τον MAYER ταυτίζεται με το αρχαίο Στυλλάγιο που αναφέρει ο Πολύβιος ενώ σύμφωνα άλλους ερευνητές με την πόλη Yπανα, που αναφέρει ο Στράβων.
= Μονή Ίσοβας
=
Βορειοδυτικά του χωριού, στον συνοικισμό Λεκάνη, υπάρχουν τα ερείπια της φράγκικης μονής Παναγία της Ίσοβας που ιδρύθηκε περίπου το 1225 (το πρώτο μισό του 13ου αιώνα) και η οποία σύμφωνα με το Χρονικό του Μορέως κάηκε το 1263 κατά τη διάρκεια της μάχης της Πρινίτσας, από Τούρκους μισθοφόρους των Ελλήνων. Θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα γοτθικά εκκλησιαστικά μνημεία στην Ελλάδα και φαίνεται να χτίστηκε εξολοκλήρου από δυτικούς μοναχούς, σύμφωνα με ορισμένους ανήκε στο τάγμα των Βενεδικτίνων μοναχών ενώ άλλοι το αποδίδουν στο τάγμα των Κιστερκιανών. Νοτιοδυτικά της Παναγίας βρίσκεται ο ερειπωμένος ναός του Αγίου Νικολάου, ο οποίος είναι τρίκλιτη ξυλοστεγής βασιλική που εξυπηρετούσε τις ανάγκες των λατίνων μοναχών και χρονολογείται τον 14ο αιώνα ή τον 15ο αιώνα.
Διοικητικά στοιχεία
Αναφορές για τον οικισμό υπάρχουν πριν την περίοδο της Επανάστασης του 1821, με την ονομασία Μπιτζιμπάρδι ή Μπιζιμπάδι να συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των χωριών και οικισμών που υπάγονταν στην τότε επαρχία Φαναρίου. Μετά την απελευθέρωση αναφέρεται ως Μπιτζιμπάρδι να προσαρτάται στον τότε δήμο Ηπείου. Το 1927 με το ΦΕΚ 306Α - 22/12/1927 μετονομάστηκε σε Τρυπητή και το 1930 με το ΦΕΚ 328Α - 27/09/1930 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Σύμφωνα με το Σχέδιο Καλλικράτης, μαζί με την Λεκάνη αποτελούν την τοπική κοινότητα Τρυπητής που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Σκιλλούντος του Δήμου Ανδρίτσαινας - Κρεστένων και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 206 κατοίκους.
Ιστορικό διοικητικών μεταβολών κοινότητας Τρυπητής
Η Τρυπητή είχε αξιόλογες διοικητικές μεταβολές κατά τον 19ο, 20ό και 21ο αιώνα, που έχουν συνοπτικά ως εξής:
Μπιτζιμπάρδι (Μεσσηνίας)
21-04-1835 Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Ηπείου
09-12-1840 Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Ηπείου και προσαρτάται στο δήμο Αλιφείρας
Μπιτζιμπάρδι (Τριφυλίας)
ΦΕΚ 136Α - 08/07/1899 Ο οικισμός αποσπάται από το νομό Μεσσηνίας και υπάγεται στο νομό Τριφυλίας
Μπιτζιμπάρδι (Μεσσηνίας)
ΦΕΚ 282Α - 04/12/1909 Ο οικισμός αποσπάστηκε στο νομό Μεσσηνίας από το νομό Τριφυλίας
ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912 Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Αλιφείρας και προσαρτάται στην κοινότητα Ζάχας
ΦΕΚ 306Α - 22/12/1927 Ο οικισμός μετονομάζεται σε Τρυπητή
ΦΕΚ 328Α - 27/09/1930 Ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Ζάχας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Τρυπητής
Τρυπητή (Ηλείας)
ΦΕΚ 355Α - 02/09/1939 Ο οικισμός αποσπάστηκε στο νομό Ηλείας από το νομό Μεσσηνίας
ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 Ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Τρυπητής και προσαρτάται στο δήμο Σκιλλούντος
ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Σκιλλούντος και προσαρτάται στο δήμο Ανδρίτσαινας-Κρεστένων
