Πληροφορίες
Ο Θεολόγος ή Άγιος Ιωάννης Θεολόγος (μέχρι το 1940) ή Θεολόγος Φθιώτιδας είναι οικισμός της Στερεάς Ελλάδας στην Περιφερειακή Ενότητα Φθιώτιδας.
Γενικά στοιχεία
Ο Θεολόγος αποτελεί τουριστικό θέρετρο σε έναν όρμο στην ακτή του Οπουντίου κόλπου και αποτελεί επίνειο της Μαλεσίνας. Ανήκει στον Δήμο Λοκρών και είναι κτισμένος στη θέση του λιμανιού της αρχαίας πόλης των Αλών (6ος π.Χ. αιώνας). Ιδρύθηκε από λίγες οικογένειες της Μαλεσίνας το 1923 που μετοίκησαν στην παραλία του. Η ονοματοδοσία του ανήκει στο μικρό εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου και η ιστορία του είναι μεγάλη, καθότι πλάι του είναι τα ερείπια της αρχαίας πόλης των Αλών, τα περισσότερα των οποίων κείτονται στην παραλία και την θάλασσα, κατοικίες και τάφοι, καταδεικνύοντας ότι σεισμοί ήταν η αιτία της καταστροφής της.
Ιστορία
Η αρχαία πόλη των Αλών οφείλει το όνομά της στις αλυκές της και εκτείνει την παρουσία της καθ΄ όλη την διάρκεια των ιστορικών χρόνων, ενώ θεωρείται βέβαιο ότι ο χώρος της κατοικούνταν συνεχώς από την Νεολιθική εποχή ως τη μεσοβυζαντινή περίοδο (11ος και 12ος αιώνας), οπότε ερημώνεται ως το 1923. Παρότι οι αναφορές των αρχαίων συγγραφέων για την πόλη είναι σπάνιες και πολύ φτωχές, οι Αλές ήταν το ασφαλέστερο και το κοντινότερο στον Οπούντα λιμάνι, το οποίο είχε παίξει σπουδαίο ρόλο στην ευρύτερη περιοχή.
Αρχαιολογικά ευρήματα
Οι ανασκαφές στην αρχαία πόλη των Αλών, στη βόρεια πλευρά του όρμου του Θεολόγου, ξεκίνησαν το 1911 από τις αρχαιολόγους H. Goldman και Α. Walker - Κοσμοπούλου, συνεχίστηκαν ως το 1914 όποτε και διακόπηκαν λόγω του Α´ παγκοσμίου πολέμου για να συνεχιστούν τελικά μετά το 1935 από την H. Goldman. Στον αρχαιολογικό χώρο που πραγματοποιήθηκαν οι ανασκαφές βρίσκονταν η ακρόπολη των Αλών με τα τείχη, τις ιερατικές κατοικίες, τους βωμούς, τα μνημεία καθώς και ένα τετράστυλο ναό αφιερωμένο στην Αθηνά. Πλούσια ήταν τα ευρήματα που ήρθαν στο φως, όπως κομμάτια από δωρικές κολώνες, επιστήλια, μετόπες και από τις τρεις οικοδομικές φάσεις του ναού, κομμάτια από πήλινα αγάλματα καθώς και ένα μαρμάρινο ακέφαλο άγαλμα της Αφροδίτης, μπρούτζινα και ασημένια κοσμήματα. Από τα ευρήματα άλλα φυλάσσονται στις αποθήκες του αρχαιολογικού μουσείου Θηβών και μερικά από αυτά εκτίθενται στην πτέρυγα των προϊστορικών ευρημάτων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών.
Τουρισμός - αξιοθέατα
Η περιοχή είναι γνωστή ως τουριστικό θέρετρο λόγω της τοποθεσίας της. Όλος ο οικισμός βρίσκεται πάνω σ' ένα μεγάλο κόλπο. Η κεντρική παραλία βρίσκεται κατά μήκος του παραλιακού δρόμου. Είναι μεγάλη σε μήκος αλλά στενή σε πλάτος. Έχει ψιλή άμμο και τα νερά είναι κρύα και καθαρά. Το λιμάνι της περιοχής φιλοξενεί μικρά και μεγάλα πλεούμενα. Άλλες παραλίες είναι η Βλυχάδα, η Λεκούνα, ο Αρσανάς και η παραλία του Οικοδομικού Συνεταιρισμού Μονίμων Αξιωματικών Ελληνικού Στρατού (ΟΣΜΑΕΣ). Στον ΟΣΜΑΕΣ υπάρχουν αρκετοί μικροί κόλποι που προσφέρονται για μπάνιο, οι δρόμοι είναι φαρδιοί και τους καλοκαιρινούς μήνες οι επισκέπτες μπορούν να κάνουν ποδήλατο και διάφορες άλλες δραστηριότητες. Υπάρχει και μια παιδική χαρά στην οδό 38 για να απασχοληθούν τα μικρά παιδιά.
Πηγές
Δακορώνια Φ., Κωτούλας Δ., Μπαλτά Ε. Συθιακάκη Β. Τόλιας Β. «Λοκρίδα – Ιστορία & Πολιτισμός». Εκδόσεις: Κτήμα Χατζημιχάλη. Καραστάθης, Κώστας Β. «ΜΑΛΕΣΙΝΑ, Μνημεία-Ιστορία-Αρχαιολογικοί χώροι», σελ. 26, Αθήνα 1999. Πρωτόπαπας Ζήσης. 1952. «Λοκρίδα». Αθήνα 1952 Χριστοφόρου Μάνθος Κ. 2001. «Χρονολόγιο Οπούντος και Αταλάντης 4000 χρόνια – εν τάχει». Έκδοση Δήμου Αταλάντης.
