Η Πιτσιωτά είναι χωριό του νομού Φθιώτιδας, που τοποθετείται στις πλαγιές της Νότιας Πίνδου, ΒΑ του όρους Τυμφρηστού, ΒΔ της Λαμίας. Βρίσκεται στο ΒΔ τμήμα του νομού και στα σύνορα των νομών Ευρυτανίας και Καρδίτσας. Το υψόμετρο του χωριού είναι 800μ. ενώ οι γεωγραφικές συντεταγμένες του είναι Γεωγραφικό Πλάτος 39° 1' 4 Βόρεια και Γεωγραφικό μήκος 21° 54' 26 Ανατολικά. Βρίσκεται δίπλα στα χωριά Παλαιόκαστρο, Δίκαστρο και Περίβλεπτο καθώς και Φουρνά (Ευρυτανία) και Ρεντίνα (Καρδίτσα)

Κλίμα

Η μέση ετήσια θερμοκρασία στην Πιτσιωτά βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα, από 9,2 έως 15 Βαθμούς Κελσίου. Στην Πιτσιωτά παρατηρούνται επίσης πάρα πολύ χαμηλές απολύτως ελάχιστες θερμοκρασίες που φθάνουν μέχρι και τους -14 Βαθμούς Κελσίου. Ο Ιανουάριος είναι ο ψυχρότερος μήνας και ο Ιούλιος ο θερμότερος. Οι φθινοπωρινοί μήνες παρουσιάζονται θερμότεροι των ανοιξιάτικων μηνών, όπως και σε ολόκληρη την Ελλάδα. Μετά το δεύτερο δεκαήμερο του Μαΐου φαίνεται στην Πιτσιωτά έντονα η εισβολή της θερμής εποχής.

Ιστορία

Χωρίς ιδιαίτερες ευρύτερα ιστορικές αναφορές, η χρονολογία ύπαρξης του χωριού υπολογίζεται σε πριν από τριακόσια περίπου χρόνια, και συστάθηκε από νομάδες κτηνοτρόφους επί Τουρκοκρατίας. Οι κάτοικοι που το αποτέλεσαν προέρχονταν από διάφορες περιοχές της Ελλάδας και κυρίως από Ευρυτανία (Πίνδος- κτηνοτρόφοι Σαρακατσάνοι), είτε από το Αγρίνιο (Βάλτος), είτε από τη Θεσσαλία, είτε από καμποχώρια της Φθιώτιδας, για προστασία από τους Τούρκους (ιδιαίτερα με την κήρυξη της επαναστάσεως του 1821) και τα τελευταία χρόνια με την ίδρυση του ελληνικού κράτους, από στρατιώτες που υπηρετούσαν στο ελληνικό φυλάκιο των συνόρων με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, το οποίο φυλάκιο αργότερα (1929) αναδιαμορφώθηκε στο ξωκκλήσι της Αγίας Παρασκευής. Ο μέγιστος αριθμός κατοίκων που έχει καταγραφεί είναι 363 (απογραφή 1896) και 321 (απογραφή 1940). Πολιούχος του χωριού οι Άγιοι Ταξιάρχες (εκκλησία πετρόχτιστη σε ρυθμό Βασιλικής με τελευταία επέκταση-ανασκευή το έτος 1873 και καμπαναριό τριώροφο πέτρινο που κατασκευάσθηκε το 1877) Το Δημοτικό Σχολείο (μονοθέσιο) είναι πετρόκτιστο και κατασκευάσθηκε το 1879. Στο χωριό λειτουργούσαν 3 υδρόμυλοι (ο 1 βακούφικος), 2 μαντάνια και 2 νεροτριβές. Σήμερα σώζεται μόνο ο βακούφικος υδρόμυλος. Στην επανάσταση του 1821 αναφέρονται συμμετέχοντες αγωνιστές: 1) Αρμακάς Γρηγόριος και 2) Παπαγιάννης Αναγνώστης, που πήραν μέρος σε πολλές μάχες κάτω από τις διαταγές των Νικ.και Σπύρου Κοντογιάννη και παραβρέθηκαν στην πολιορκία του Μεσολογγίου και στην ηρωική έξοδο (Γ.Α.Κ.χειρογρ.72). Επέζησαν της εξόδου αφού και οι δύο δημιούργησαν αργότερα οικογένειες) 3) Τσιγκριστάρης Αναγνώστης που πήρε μέρος στην επανάσταση και παραβρέθηκε σε πολλές μάχες ως μπουλουκτσής με 25 άνδρες. Η «Επιτροπή Εκδουλεύσεων Ιερού Αγώνα» τον κατέταξε στη Γ΄ τάξη των υπαξιωματικών με αριθμό παλαιού μητρώου 3627 και νέου 1657 (μετά από αίτησή του την 20-5-1865), 4) Γρηγόρης Γεωργίου, 5) Ιωάννης Ζαχμέτης, 6) Αναγνώστης Καψιώτης, 7) Γεώργιος Καψιώτης, 8) Ζαχαρής Καψιώτης, 9) Κωνσταντίνος Καψιώτης, 10) Ιωάννης Κωνσταντίνου, 11) Γεώργιος Μπατσακλής, 12) Ανδρίτσος Μητζόπουλος, 13) Ιωάννης Μπλέτσας, 14) Δημήτριος Παπαγιάννης, 15) Ιωάννης Παρούσης. Στα Πιτσιωτά έγινε στις 17, 18 και 19 Μαρτίου 1945 η περίφημη συνάντηση του Άρη Βελουχιώτη με αντιπροσωπία του ΠΓ του ΚΚΕ (Ζωγράφος, Βασιλειάδης) για την μετέπειτα τακτική του Άρη, όπου και μετά όλη η ομάδα του ξυρίστηκε (καλύβα Παρασκευά) για να μη δίνει στόχο στην πορεία προς τα Ελληνοαλβανικά σύνορα. Στη σύγχρονη εποχή παρουσιάσθηκε εγκατάλειψη του χωριού όπως αποδεικνύεται και από τις απογραφές των τελευταίων ετών, ωστόσο τις καλοκαιρινές περιόδους ξαναζωντανεύει και μπορεί να αποτελέσει μια εξαιρετική απόδραση από την καθημερινότητα της πόλης. Κι αυτό διότι είναι χτισμένο στις νότιες πλαγιές της κατάφυτης οροσειράς Λιακομνήματα (υψ. 1.520μ) και Ψηλή κορφή (υψ. 1.400 μ.), και βορειοανατολικά, κοντά στο συγκρότημα, του όρους Τυμφρηστού (υψ. 2.315 μ.). Λίγα χιλιόμετρα μάλιστα μακριά από την Πιτσιωτά (τοποθεσία ΖΑΧΑΡΑΚΙ) λάμβανε χώρα μία από τις ειδικές διαδρομές (πιό παλιά διαδρομή ΤΑΡΖΑΝ και μετεγενέστερα ΝΕΟΣ ΤΑΡΖΑΝ) του Ράλλυ Ακρόπολις (WRC - Παγκόσμιου πρωταθλήματος Ράλλυ).

Πού βρίσκεται

Η Πιτσιωτά απέχει 20 χλμ. από τον Άγιο Γεώργιο Τυμφρηστού, 69 χλμ. από τη Λαμία και 49 χλμ. από το Καρπενήσι. Από τη Σπερχειάδα (έδρα του Δήμου) απέχει 40 χλμ.

Δημογραφικά Στοιχεία

Πληθυσμός με βάση τις εκάστοτε απογραφές