Ο Λαιμός (παλαιότερη ονομασία Ράμπη ) είναι ορεινός οικισμός και έδρα του Δήμου Πρεσπών της Περιφερειακής Ενότητας Φλώρινας. Είναι χτισμένος στις δυτικές πλαγιές του Βαρνούντα (Περιστερίου) σε υψόμετρο 900 μ. Απέχει 50 χλμ. από τη Φλώρινα και 60 χλμ. από την Καστοριά.

Ιστορικά στοιχεία

Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Ράμπη ή Σαούφτσι. Επί τουρκοκρατίας στο Λαιμό κατοικούσαν κυρίως Έλληνες αλλά και κάποιοι μουσουλμάνοι Αλβανοί. Παρά την ίδρυση της Βουλγαρικής εξαρχίας το 1870 οι χριστιανοί κάτοικοι του Χέρσου παρέμειναν πιστοί στο πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα λειτουργούσε Ελληνικό σχολείο. Το 1903 με την Εξέγερση του Ίλιντεν καταστράφηκαν πολλά σπίτια από τους κομιτατζήδες και τον Οθωμανικό στρατό. Στις 3 Αυγούστου του ίδιου έτους, τσέτα κομιτατζήδων δολοφόνησε τον ντόπιο Έλληνα ιερέα Σπύρο Παπαναούμ και τον 17χρονο εγγονό του. Στη συνέχεια πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να προσχωρήσουν στη Βουλγαρική Εξαρχία. Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα πολλοί κάτοικοι συμμετείχαν με σπουδαιότερο τον οπλαρχηγό Σπύρο Παρασκευαΐδη. Μετά την απελευθέρωση του 1912 οι μουσουλμάνοι κάτοικοι έφυγαν στην Τουρκία και στη θέση τους εγκαταστάθηκαν 27 οικογένειες από τον Ποντιακό Καύκασο καθώς και 6 οικογένειες από τα χωριά που παραχωρήθηκαν στην Αλβανία, δυτικά της Μεγάλης Πρέσπας. Κατά τη διάρκεια του Ελληνικού εμφυλίου πολέμου, από το Δεκέμβρη του 1947 λειτούργησε στο Λαιμό η Σχολή Αξιωματικών Γενικού Αρχηγείου (ΣΑΓΑ) του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος των ανταρτών.Εκεί μεταξύ των περιοχών Λαιμός - Αγ. Γερμανός στις πλαγιές του βουνού γίνονταν οι ασκήσεις της Σχολής. Μετά το τέλος του εμφυλίου 44 οικογένειες κατέφυγαν στη Γιουγκοσλαβία ενώ 43 οικογένειες κατέφυγαν σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Κατόπιν τούτων η πολιτεία, προς ενίσχυση του πληθυσμού, εγκατέστησε 20 οικογένειες Βλάχων από την Ήπειρο.

Γεωγραφία

Ο Λαιμός είναι χτισμένος στις δυτικές πλαγιές του Βαρνούντα (Περιστερίου) σε περίοπτη θέση με εξαιρετική θέα στις Πρέσπες. Βρίσκεται δίπλα στα σύνορα με τη Βόρεια Μακεδονία. Έως τη δεκαετία του 1960 ήταν το εμπορικό κέντρο της περιοχής, καθώς υπήρχε συνοριακή σύνδεση με τη Γιουγκοσλαβία. Το χωριό διασχίζει ο ποταμός Παλιόρεμα, μήκους 10 χιλιομέτρων που χύνεται στη Μεγάλη Πρέσπα. Υπάρχουν 3 γέφυρες του Παλιορέματος εντός του Λαιμού. Στα νερά του ζουν ενδημικές πέστροφες, ενώ για τις ανάγκες της αναπαραγωγής, τον επισκέπτονται κάθε Μάιο και για ένα μήνα, σκουμπούζια (Chondrostoma vardarensis) και μπριάνες (Barbus barbus) από τη Μεγάλη Πρέσπα.

Σήμερα

Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη Γεωργία (δραστηριότητα) των διάσημων φασολιών Πρεσπών, την κτηνοτροφία, την αλιεία και τον τουρισμό. Στα αξιοθέατα του Λαιμού συγκαταλέγονται ο λόφος του Αγίου Ιωάννη με την εξαιρετική θέα και το ηλιοβασίλεμα, τον ομώνυμο ναό, καθώς και οι ναοί της Αγίας Παρασκευής του 1896 και της Υπαπαντής του Κυρίου (15ος αιώνας). Οι περισσότερες οικίες είναι κτισμένες από πλίνθους και λίθους. Κατά μήκος του ποταμού Παλιόρεμα υπάρχουν πολλοί υδρόμυλοι. Στο Λαιμό λειτουργεί Δημοτική Βιβλιοθήκη και Λαογραφική Συλλογή με αντικείμενα από την περιοχή των Πρεσπών. Την 4n μέρα του Πάσχα πραγματοποιείται πανηγύρι στο λόφο του Αγίου Ιωάννη.

Σημαντικές Προσωπικότητες

Σπύρος Παρασκευαΐδης, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός

Παραπομπές