Ο Ατραπός (παλαιότερη ονομασία Κραπέστινα ) είναι αγροτικό χωριό και έδρα της ομώνυμης τοπικής κοινότητας του Δήμου Φλώρινας, στο Νομό Φλώρινας. Έχει πραγματικό πληθυσμό 150 κατοίκους (2011) και απέχει 12χλμ. από την πόλη της Φλώρινας. Το χωριό είναι ημιορεινό, χτισμένο στη σκιά του Βέρνου, στην κοιλάδα του ρέματος Τροπαιούχου, που χύνεται στο Λύγκο. Η τοπική κοινότητα Ατραπού είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός, με έκταση 24,899 χμ² (2011). Το χωριό αναφέρεται για πρώτη φορά, τον 15ο αιώνα σε Οθωμανικά αρχεία, ως Κραπέσσινο. Κραπέσσινο (γαλλ. Krapechino) το αναφέρει και ο Μπρανκώφ. Στα τέλη του 18ου αιώνα εγκαταστάθηκαν στο χωριό πολλές οικογένειες από την Ήπειρο. Κατά τον 19ο αιώνα, αναφέρεται από διάφορους μελετητές ως Κρεπέσσινο (βουλγ. Крепешино) από τον Κίτσωφ, Κράπεστα (Γερμ. Krapesta) από Αυστριακό χάρτη και Κουρέστα από το Σχινά. Η εκκλησία, αλλά και οι περισσότεροι Έλληνες μελετητές το αναφέρουν ως Κραπέστινα. Το χωριό μέχρι το 1926 ονομαζόταν Κραπέστινα (σερβ. Крапештина, Μιλόσεβιτς 1920) οπότε και μετονομάστηκε σε Ατραπός.

Πληθυσμός

Ιστορικά στοιχεία

Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, το χωριό έγινε θέατρο συγκρούσεων μεταξύ πατριαρχικών και εξαρχικών κατοίκων. Σημαντική μορφή του χωριού κατά το Μακεδονικό Αγώνα, ήταν ο Σωτήριος Βέλιος, ο οποίος, αφού κατάφερε να εξουδετερώσει τις βουλγαρικές συμμορίες που λυμαίνονταν την περιοχή, φυγαδεύτηκε με τη βοήθεια της Ελληνικής κυβέρνησης, στις Η.Π.Α.. Εκεί παρασυρόμενος από τα πάθη του πολέμου, πυρπόλησε βουλγαρικό σύλλογο στην Ινδιάνα. Επίσης, Μακεδονομάχοι του χωριού ήταν η Σοφία Παπαθωμά και ο κληρικός πατήρ-Θωμάς Παπαϊωάννου. Όπως καταγράφεται στην αθηναϊκή εφημερίδα Σφαίρα, στις 10 Αυγούστου του 1959, οι κάτοικοι του χωριού, θέλοντας να προστατεύσουν την Ελληνική ταυτότητά τους από τον σλαβο - βουλγαρικό επεκτατισμό, ορκίστηκαν με συμβολική τελετή να ομιλούν μόνο την ελληνική γλώσσα, εγκαταλείποντας την επιβληθείσα από την βουλγαρική εξαρχεία, στα χρόνια της απελευθέρωσης, σλαβοφανή διάλεκτο της Μακεδονίας, η οποία όμως συνέχισε να ομιλείται.. Ο Ατραπός υπήρξε θύμα εσωτερικής και εξωτερικής μετανάστευσης, που έχει τις ρίζες της από το 1890, περίοδο της εντατικοποίησης των Βουλγαρικών ενεργειών. Στη συνέχεια, και λόγω του εμφυλίου πολέμου η μαζική μετανάστευση συνεχίστηκε. Το 1955, ένα φράγμα που έγινε στην περιοχή, έδωσε μία ώθηση ανάπτυξης και συγκράτησε κάπως, το κύμα της φυγής. Σήμερα, στην Ατραπό, λειτουργεί δημοτικό σχολείο.

Αξιοθέατα-Εκδηλώσεις

Στον Ατραπό, κάθε καλοκαίρι, 5 και 6 Αυγούστου εορτάζεται η Μεταμόρφωση του Σωτήρος (ξωκκλήσι), με μουσικές εκδηλώσεις και πανήγυρη. Στο χωριό υπάρχουν επίσης οι εκκλησίες της Κοίμησης της Θεοτόκου και του Αγίου Γεωργίου. Την περιοχή διαπερνά το Διεθνές Ορειβατικό Μονοπάτι Ε4. Επίσης, στην κοιλάδα, υπάρχουν νερόμυλοι του 19ου αιώνα. Το χωριό έχει διατηρήσει εν μέρει, τον παραδοσιακό του χαρακτήρα. Στο Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας, στη Θεσσαλονίκη, εκτίθενται παραδοσιακές στολές των γυναικών του Ατραπού

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1996, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)