Πληροφορίες
Για συνώνυμους οικισμούς στην Ελλάδα δείτε το λήμμα: Φανός (αποσαφήνιση)
Ο Φανός είναι ημιορεινό χωριό της Κεντρικής Μακεδονίας στην Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς.
Γεωγραφία - Ιστορία
Ο Φανός βρίσκεται στα σύνορα της Ελλάδας με τη Βόρεια Μακεδονία δυτικά του Αξιού ποταμού. Το χωριό είναι κτισμένο στους βορειοανατολικούς πρόποδες του όρους Πάικο σε υψόμετρο 375 μέτρα σε περιοχή με άφθονα νερά και πράσινο. Απέχει 18 χλμ. Β.-ΒΔ. από το Πολύκαστρο (έδρα του δήμου) και 11 χλμ. ΝΔ. από το συνοριακό σταθμό Ευζώνων. Η παλιά του ονομασία, την περίοδο της τουρκοκρατίας, ήταν Μαγιαδάγ και με την Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών οι Τούρκοι έφυγαν και κατοικήθηκε από πρόσφυγες του Πόντου και Μικράς Ασίας (146 οικογένειες, 582 άτομα). Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων στην ευρύτερη περιοχή του Φανού έγιναν οι πολύνεκρες μάχες του Σκρα, γι΄αυτό και σε απόσταση περίπου 5 χλμ. από το χωριό υπάρχει το νεκροταφείο πεσόντων αξιωματικών και στρατιωτών του γαλλικού και ελληνικού στρατού, που πολέμησαν στα γύρω υψώματα. Την περίοδο της κατοχής, στις 17 Ιανουαρίου 1944 Γερμανοί μαζί με Βούλγαρους στρατιώτες έβαλαν φωτιά σε 40 σπίτια από τα οποία κάηκαν τα 17 και σκότωσαν 200 άνδρες του χωριού.
Ονομασία - Διοικητικά
Το χωριό αναφέρεται με την παλιά του ονομασία Μαγιαδάγ, μετά την απελευθέρωση, το 1919 στο ΦΕΚ 80Α - 14/04/1919 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Το 1926 με το ΦΕΚ 401Α - 12/11/1926 μετονομάστηκε σε Φανός. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί την τοπική κοινότητα Φανού που ανήκει στη δημοτική ενότητα Αξιούπολης του Δήμου Παιονίας και σύμφωνα με την απογραφή του 2021 έχει πληθυσμό 95 κατοίκους.
