Πληροφορίες
Η Πλατάνα ή Κάτω Ποταμία (μέχρι το 1966) είναι παραθαλάσσιο χωριό του δήμου Κύμης-Αλιβερίου της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 384 κατοίκους. Είναι κτισμένος σε υψόμετρο 20 μ. στις εκβολές του ρέματος Μέλας ή Στοτεινή στον κόλπο της Κύμης.
Ιστορικά στοιχεία
Τα πρώτα κτίρια του οικισμού ήταν ταρσανάδες τους οποίους έκτισαν οι κάτοικοι της Άνω Ποταμίας. Το 1875 η Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρία, η οποία είχε αναλάβει από το 1870 την εκμετάλλευση του λιγνιτωρυχείου στο Έντζι, κατασκεύασε στις εκβολές του Μέλα ένα μώλο για την εκφόρτωση του λιγνίτη σε πλοία, γνωστό ως μουράγιο. Ο μώλος συνδεόταν με τα ορυχεία με ιππήλατο σιδηρόδρομο. Λίγο αργότερα κατασκευάστηκε και το κτίριο του διοικητή των ορυχείων γνωστό ως παλατάκι. Ακολούθησαν και άλλα κτίρια που κτίστηκαν εκατέρωθεν του ποταμού. Το 1911 καταγράφεται για πρώτη φορά ως οικισμός, με το όνομα Κάτω Ποταμία. Το 1914 ολοκληρώθηκε το λιμάνι στην Κύμη και πλέον η εκφόρτωση του μεταλλεύματος γινόταν εκεί. Αυτό σήμαινε την αρχή μιας περιόδου κάμψης της Πλατάνας, καθώς και το εμπόριο κρασιού άρχισε να φθίνει. Το 1935 ολοκληρώθηκε η γέφυρα η οποία ένωνε τις δύο όχθες του ποταμού. Μέχρι τότε η επικοινωνία γινόταν με βάρκες. Το χωριό άρχισε να αναπτύσσεται ξανά μετά τη δεκαετία του 1980, αυτή τη φορά ως τουριστικός προορισμός.
Απογραφές πληθυσμού
Η πορεία του πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:
Σημεία ενδιαφέροντος
Διατηρούνται μέχρι σήμερα κάποια από τα πετρόκτιστα αρχοντικά του 19ου αιώνα, από χαρακτηριστική κόκκινη πέτρα. Δύο από τα κτίρια του χωριού έχουν χαρακτηριστεί μνημεία. Το ένα είναι ισόγειο κτίριο με αξιόλογα αρχιτεκτονικά και μορφολογικά στοιχεία και το άλλο είναι διώροφο κτίριο στο παραλιακό μέτωπο του οικισμού. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο μώλος ή μουράγιο, ο οποίος κτίστηκε το 1875 για την εκφόρτωση λιγνίτη από τα ορυχεία στο Έντζι. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εκβολές του ρέματος Μέλας, όπου το 1935 κτίστηκε γέφυρα. Το χωριό διαθέτει επίσης παραλία.
Οικονομία
Πλέον η οικονομία του χωριού βασίζεται στον τουρισμό. Στο χωριό λειτουργούν πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια και χώροι εστίασης. Επίσης στο χωριό λειτουργεί αλιευτικό καταφύγιο.
Διευκρίνιση
Στην κεντρική Εύβοια και το Δήμο Μεσσαπίων υπάρχει ο συνώνυμος οικισμός Πλατάνα Μεσσαπίων Εύβοιας.
