Η Καστανιώτισσα είναι ημιορεινό χωριό του Δήμου Ιστιαίας - Αιδηψού, στη βόρεια πλευρά του Τελέθριου όρους και σε υψόμετρο 285 μέτρων. Ο πληθυσμός του χωριού ανέρχεται σε 224 μόνιμους κατοίκους (απογραφή 2011) και απέχει περίπου 7 χιλιόμετρα από την Ιστιαία. Το μισό χωριό αποτελείται από κάτοικους του Πόντου.

Ετυμολογία

Η ακριβής προέλευση του ονόματος Καστανιώτισσα δεν είναι γνωστή όμως πιθανολογείται ότι προήλθε από τις πολλές καστανιές και την παραγωγή κάστανων που όπως προκύπτει από έγγραφο του 1839 ήταν πολύ μεγάλη στο χωριό.

Ιστορία

Κατά την Τουρκοκρατία ήταν τσιφλίκι Τούρκου. Από επίσημα κείμενα προκύπτει ότι το 1833 αγόρασαν το χωριό Άγγλοι έμποροι. Πριν από το 1838 το αγόρασε μαζί με τα χωριά Γαλατσάδες και Καματριάδες ο Γάλλος κτηματίας Πέτρος Δικαίος Τιες. Αυτός το πούλησε στον Άγγλο ιερέα Ερρίκο Δανιήλ Λέιβς. Η οικογένεια Λέιβς το 1861 το πούλησε στον Γάλλο Φέλιξ Δε Μιμόν. Το 1925, πριν από τις απαλλοτριώσεις για την αποκατάσταση ντόπιων και προσφύγων, το χωριό ήταν στην ιδιοκτησία των 1) Μαρίας Β. Νομικού 2) Ισμήνης συζύγου Γ. Πετροπούλου και 3) Μαρίας Τάκη Διζενοπούλου κατοίκων Αθηνών. Το έτος 1924-25 δημιουργήθηκε στο κάτω μέρος του χωριού προσφυγικός συνοικισμός από γεωργούς πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Οι κάτοικοί του ονόμασαν τον οικισμό Νέα Εγκίν για να θυμούνται την πατρίδα τους την Εγκίν που κατοικούνταν μόνο από Αρμενογραικούς (Χαϊχορούμηδες). Το όνομα του συνοικισμού δεν διατηρήθηκε για πολλά χρόνια γιατί οι πρόσφυγες συγχωνεύτηκαν με τους γηγενείς κατοίκους. Έτσι μετά το 1930 επικράτησε η παλιότερη ονομασία του χωριού.

Δημογραφικά στοιχεία

Σήμερα ο πληθυσμός ανέρχεται στους 224 μόνιμους κατοίκους (απογραφή 2011), εμφανίζοντας μείωση σε σχέση με την απογραφή του 2001, όπου ο πληθυσμός ανερχόταν στους 270 κατοίκους. Η πρώτη φορά που το χωριό ξεπέρασε τους 400 κατοίκους ήταν το 1940 ενώ ο μέγιστος αριθμός κατοίκων σημειώθηκε το ίδιο έτος με 475 κατοίκους. Οι πληθυσμιακές διακυμάνσεις, αποτυπώνονται στον παρακάτω πίνακα.

Διοικητικές μεταβολές

Το 1930, ο οικισμός Καστανιώτισσα αποσπάσθηκε από την κοινότητα Γαλατσάδων και ορίστηκε ως έδρα κοινότητας όπως και ο οικισμός Νέα Εγκίν, ο οποίος αποσπάσθηκε από τους Γαλατσάδες και προσαρτήθηκε στην Καστανιώτισσα. Το 1940, ο οικισμός Νέα Εγκίν καταργήθηκε. Το 1997 η κοινότητα καταργήθηκε και σύμφωνα με το Σχέδιο Καποδίστρια, η Καστανιώτισσα υπήρξε μέχρι το τέλος του 2010, οικισμός του Δήμου Ωρεών με έδρα τους Ωρεούς. Με βάση τη νέα διοικητική διαίρεση που προβλέπει το Σχέδιο Καλλικράτης, το χωριό εντάχθηκε στον Δήμο Ιστιαίας - Αιδηψού.

Τοποθεσία και Πρόσβαση

Η Καστανιώτισσα γειτνιάζει με τους Γαλατσάδες, τους Καματριάδες και τα Καμάρια. Το χωριό απέχει περίπου 7 χλμ. από την Ιστιαία, 21 χλμ. από την Αιδηψό και 112 χλμ. από την πόλη της Χαλκίδας.

Παραγωγή και Απασχόληση

Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η γεωργία και περισσότερο η δενδροκαλλιέργεια (συκιές και φιστικιές).

Κοινοτικές δομές, εκπαίδευση και πολιτισμός

Ο ενοριακός ναός της Καστανιώτισσας είναι αφιερωμένος στην Αγία Παρασκευή και εορτάζει στις 26 Ιουλίου. Το χωριό υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Χαλκίδος, Ιστιαίας και Βορείων Σποράδων.

Φωτογραφίες

Παραπομπές

Πηγές

Άγγελος Στέφος, Ιστιαία, τόμος Α', σελ. 222-227 Άγγελος Στέφος, Αφανισθέντες και αφομοιωθέντες οικισμοί εν τη επαρχία Ιστιαίας από του έτους 1830 και εντεύθεν, Εταιρία Ευβοϊκών Σπουδών, σελ. 237-238