Ο Ευαγγελισμός αναφερόμενος παλαιότερα ως τα Κριβιτσά ή τα Γριβιτσά, είναι οικισμός κοντά στην Μεθώνη και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Πύλου - Νέστορος, του Νομού Μεσσηνίας.

Τοποθεσία

Ο Ευαγγελισμός βρίσκεται ανάμεσα στη Φοινικούντα και τη Μεθώνης από τις οποίες ισαπέχει περίπου 6 χιλιόμετρα. Βρίσκεται πάνω στη 13η Επαρχιακή Οδό Χαρακοπιού - Μεθώνης, έχει υψόμετρο 186 μέτρα και απέχει 3 περίπου χιλιόμετρα από τη θάλασσα. Κοντά στον Ευαγγελισμό βρίσκονται, προς τα βόρειά του τα Περιβολάκια σε απόσταση 3 περίπου χιλιομέτρων, προς τα νοτιοδυτικά του η Φοινίκη, σε απόσταση 4 περίπου χιλιομέτρων και προς τα νότιά του τα Καμάρια σε απόσταση 2,5 περίπου χιλιομέτρων αντίστοιχα.

Ιστορία

Το χωριό, έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας και της ευρύτερης περιοχής τόσο της Μεθώνης, όσο και της Πυλίας. Η περιοχή του οικισμού, κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της αρχαίας Πύλου. Το χωριό υπάρχει, τουλάχιστον από τα χρόνια της Ενετοκρατίας και η παλαιότερη ονομασία του ήταν Γριβιτσά. Λέγεται επίσης, σύμφωνα με μια εκδοχή της τοπικής παράδοσης, ότι μια κάτοικος από τα Γριβιτσά, ονόματι Μαρία, συνδέεται με το χτίσιμο του μοναστηριού, το οποίο είναι γνωστό ως Ιερά Μονή Παναγίας Γριβιτσιανής ή ως Ιερά Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Παναγία Γριβιτσιανή – Άγιοι Θεόδωροι και το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 1,5 περίπου χιλιομέτρου βορειοδυτικά από το χωριό Χωματερό.

Β΄ Ενετοκρατία

Την εποχή της Β΄ Ενετοκρατίας αναφερόταν ως Γριβιτσά ή Κριβιτσά (Grivizza ή Crivizza). Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Το χωριό Γριβιτσά (Grivizza), ανήκε, το 1689, στην επαρχία της Μεθώνης (Territorio di Modon), η οποία ήταν μια από τις 4 επαρχίες, στις οποίες χωριζόταν τότε το διαμέρισμα της Μεθώνης (επαρχία Φαναριού, επαρχία Αρκαδιάς, επαρχία Ναβαρίνου και επαρχία Μεθώνης). Με βάση την ενετική απογραφή Corner του 1689, το χωριό είχε 14 κατοίκους.

Διοικητική ιστορία

Το χωριό, τουλάχιστον από το 1844 ως το 1851 αναφερόταν επίσημα ως Κριβιτσά, ενώ από το 1851 ως το 1879 αναφερόταν ως Κρυβιτσά. Από το 1879 ως το 1889 αναφερόταν ως Γριβιτζά και από το 1889 ως το 1927 ως Γριβιτσά. Το χωριό αναφέρεται, το 1853, επίσης σαν Κρυβιτσά στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως χωριό του Δήμου Μεθώνης της Επαρχίας Πυλίας με πληθυσμό 33 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851. Έδρα του Δήμου Μεθώνης τότε, βάση της ίδιας πηγής, ήταν η κωμόπολη Μεθώνη. Σύμφωνα με την απογραφή του 1879 οι οικισμοί Γριβιτζά και Καμάρια, οι οποίοι απογράφηκαν τότε μαζί, είχαν συνολικά 500 κατοίκους. Τα Γριβιτσά προσαρτήθηκαν εκ νέου το 1889, στον παλαιό Δήμο Μεθώνης, με έδρα τον ομώνυμο οικισμό Μεθώνης. Τα Γριβιτσά παρέμειναν οικισμός του δήμου Μεθώνης, ως το 1912, που ο δήμος αυτός καταργήθηκε. Το 1912 τα Γριβιτσά προσαρτώνται ως έδρα στην Κοινότητα Γριβιτσών. Στην ίδια κοινότητα προσαρτώνται επίσης, το 1912, οι οικισμοί Αγατζίκι (σήμερα η Φοινίκη, παρέμεινε ως το 1913 που προσαρτήθηκε στην Κοινότητα Μεθώνης), Γιαπαπί (μετονομάσθηκε σε Δενδρούλια το 1927, καταργήθηκε το 1971, αναγνωρίσθηκε ξανά το 2001 ως Δεντρούλια), Καβουριανό (καταργήθηκε το 1928, αναγνωρίσθηκε ξανά το 2011) και Καμάρια, ενώ το 1919 προσαρτάται στην Κοινότητα Γριβιτσών και ο οικισμός Νταούτι (το 1920 αναγνωρίσθηκε ως Δαούτι). Το 1927 οι οικισμοί Γριβιτσά, Γιαπαπί και Δαούτι μετονομάζονται σε Ευαγγελισμός, Δενδρούλια και Περιβολάκια αντίστοιχα, ενώ η Κοινότητα Γριβιτσών μετονομάζεται επίσης σε Κοινότητα Ευαγγελισμού. Το χωριό παρέμεινε ως έδρα της Κοινότητας Ευαγγελισμού, με τις αλλαγές των ονομασιών κοινότητας και οικισμού, από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», ο Ευαγγελισμός υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Μεθώνης, ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» ο Ευαγγελισμός ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Πύλου - Νέστορος. Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με τη συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Κορώνης, Μεθώνης, Παπαφλέσσα, Πύλου, Νέστορος και Χιλιοχωρίων. Ο Ευαγγελισμός σήμερα είναι οικισμός και έδρα της Κοινότητας Ευαγγελισμού του Δήμου Πύλου-Νέστορος, στην οποία υπάγονται επίσης οι οικισμοί: Το Αμουλάκι, τα Δεντρούλια, το Καβουριανό, τα Καμάρια και τα Παλιάλωνα.

Κάτοικοι

Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 259 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες.

Κτίρια – αξιοθέατα

Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια, υπάρχουν η πλατεία με το σιντριβάνι και το κεντρικό καφενείο και η εκκλησία του χωριού, ο Ιερός Ναός του Προφήτου Ηλία, ο οποίος υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας.

Παραλία Μαυροβουνίου

Σε απόσταση 3 περίπου χιλιομέτρων νότια του χωριού, βρίσκεται η Παραλία του Μαυροβουνίου.

Δείτε επίσης

Μεθώνη Δήμος Πύλου - Νέστορος Διοικητική διαίρεση Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας πρώην Δήμος Μεθώνης

Χάρτης περιοχής

Παραπομπές

Πηγές

Οι απογραφές των Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, Corner (1689), Grimani (1700) Angelo Emo (ίσως το 1708), η αχρονολόγητη απογραφή που αναφέρεται στο χειρόγραφο Querini-Stampalia (ίσως το 1711), είναι τέσσερις από τις διάφορες βενετσιάνικες απογραφές, οι οποίες επιχειρήθηκαν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Μέχρι σήμερα πλήρως έχει δημοσιευθεί μόνο η απογραφή Grimani, από τον ιστορικό και ομότιμο διευθυντή ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) Βασίλη Παναγιωτόπουλο, στο έργο του "Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος - 18ος αιώνας", (1985). Βασίλης Παναγιωτόπουλος, "Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος - 18ος αιώνας", Σειρά: Μελέτες Νεοελληνικής Ιστορίας, μετάφραση: Χριστίνα Αγριαντώνη, επιμέλεια: Αγγελική Κόκκου, έκδοση: Εμπορική Τράπεζα Ελλάδος - Ιστορικό Αρχείο, Αθήνα 1985, 2η έκδοση: 1987. Κωνσταντίνος Ντόκος, "BREVE DESCRITTONE DEL REGNO DI MOREA. Αφηγηματική ιστορική πηγή ή επίσημο βενετικό έγγραφο της Β' Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο;", "ΕΩΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ", Vol 1, DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eoaesperia.24 Αθήνα 1993. Σπυρίδων Λάμπρος, «Απογραφή Νομού Μεθώνης επί Βενετών», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τόμος 2ος, Εκ του Τυπογραφείου Αδελφών Περρή, Εν Αθήναις 1883, σελ. 686-710. Από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δήμος Πύλου - Νέστορος, από την ιστοσελίδα: www.pylos-nestor.gr του Δήμου Πύλου - Νέστορος. Πολιτιστικός Σύλλογος Ευαγγελισμού "Τα Γριβιτσά" και "Γριβιτσά" - Πολιτιστικός Σύλλογος Ευαγγελισμού. Μεθώνη > Κοντινά χωριά > Ευαγγελισμός.