Το Σουφλί είναι κωμόπολη της Θράκης στην Περιφερειακή Ενότητα Έβρου και η έδρα του δήμου Σουφλίου.

Γενικά

Το Σουφλί βρίσκεται 67 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Αλεξανδρούπολης και 47 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Ορεστιάδας. Απλώνεται στην ανατολική πλευρά του λόφου του Προφήτη Ηλία, ενός από τα τελευταία υψώματα της οροσειράς της Ροδόπης σε υψόμετρο 60 μέτρα. Το κέντρο της πόλης βρίσκεται σε απόσταση 500 μέτρων από τον ποταμό Έβρο. Το Σουφλί είναι κυρίως γνωστό για τη βιομηχανία του μεταξιού που αναπτύχθηκε εκεί από τα μέσα του 19ου αιώνα. Μέχρι τις αρχές του 1980 πολλοί κάτοικοι ασχολούνταν συστηματικά με τη σηροτροφία, ωστόσο διάφοροι παράγοντες οδήγησαν σταδιακά στην παρακμή της πόλης. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει προσπάθειες για να επανέλθει η πόλη σταδιακά εκεί οπού ήταν στο παρελθόν και έτσι σήμερα δραστηριοποιούνται 65 σηροτρόφοι και λίγες οικοτεχνίες και εργοστάσια που κρατάνε ψηλά την παράδοση του Σουφλίου και χαρίζουν στους επισκέπτες όμορφα προϊόντα από την περιοχή.

Ιστορία

Αρχαιολογικά ευρήματα πιστοποιούν ότι η περιοχή κατοικούνταν κατά την διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου. Σύμφωνα με τον Τούρκο περιηγητή Εβλιγιά Τσελεμπή, που αναφέρεται σε αυτό το 1667 με το όνομα Σοφουλού (Sofulu), το Σουφλί ήταν ένα κεφαλοχώρι απαλλαγμένο από τους φόρους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η άνθησή του άρχισε τον 19ο αιώνα, οπότε και εξελίχθηκε σε ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο. Η δημιουργία του σιδηροδρομικού σταθμού το 1872 συνέβαλε σημαντικά στην οικονομική του ανάπτυξη. Ο πληθυσμός του αυξανόταν εντυπωσιακά και ενώ το 1877 είχε γύρω στους 4.680 κατοίκους, το 1908 έφτασε τους 12.000-13.000. Το Σουφλί γίνεται γνωστό κυρίως για το μετάξι. Τέσσερα εργοστάσια μεταξουργίας δημιουργούνται: των Αζαρία και Πάπο (1908), των Τζίβρε (1920), του Π. Χατζησάββα, του Τσιακίρη (1954) και το κρατικό εργοστάσιο. Ωστόσο η σηροτροφία και μεταξουργία δεν είναι η μόνη ασχολία των κατοίκων, καθώς ανάπτυξη έχουν παρουσιάσει η αμπελουργία και οινοποιία, η καροποιία και η σιδηρουργία. Μετά την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάνης (1923) η Ανατολική Θράκη πέρασε στην κυριότητα του νεοσύστατου τουρκικού κράτους. Έτσι το Σουφλί με την ανακατανομή της γης έχασε μια σημαντική έκταση 70.000 στρεμμάτων που ήταν γεμάτη από μωρεόδεντρα, τα οποία αποτελούσαν την απαραίτητη τροφή του μεταξοσκώληκα. Επιπλέον, με την εισαγωγή του εμπορίου του μεταξιού στο φορολογικό πλαίσιο της Ελλάδας επήλθε μείωση της παραγωγής και των εξαγωγών σε άλλες χώρες. Το τελειωτικό και πιο ισχυρό χτύπημα ήρθε με την ανακάλυψη της τεχνητής μεταξωτής ίνας. Το γεγονός αυτό διέκοψε την ανοδική πορεία της σηροτροφίας. Εκείνη την εποχή στο Σουφλί λειτουργούσαν τέσσερα εργοστάσια αναπήνισης, καθώς και πολλές οικοτεχνίες παραγωγής μεταξιού, τα οποία σταδιακά σταμάτησαν να λειτουργούν. Γνωστό ως η "Πόλη του Μεταξιού", το Σουφλί είναι επίσης γνωστό για το κρασί του, το τσίπουρο, και τα κρέατά του.

Πολιτισμός

Μαζί με την οικονομική ανάπτυξη του 19ου αιώνα επήλθε η κοινωνική και πολιτιστική άνθιση του Σουφλίου και το μορφωτικό επίπεδο των κατοίκων αναπτύχθηκε. Πριν από τα μέσα του 19ου αιώνα οι δύο εκκλησίες, του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Αθανασίου, είχαν ήδη ανεγερθεί και αποτελούσαν τα στολίδια της πόλης. Γύρω στο 1860 δημιουργήθηκε το Δημοτικό Σχολείο (σημερινό 2ο Δημοτικό Σχολείο), και το 1880-1882 το Δημοτικό Σχολείο Θηλέων (σημερινό 1ο Δημοτικό Σχολείο). Η μουσική διδασκόταν στο Δημοτικό Σχολείο από το 1900. Στο Σουφλί γεννήθηκε στις 25/10/1947 ο γνωστός μουσικοσυνθέτης, στιχουργός και ερμηνευτής Θανάσης Γκαϊφύλλιας.

Μουσεία

Λαογραφικό Μουσείο Σουφλίου ''Τα Γνάφαλα''

Το Μουσείο αυτό είναι το παλιότερο μουσείο στο Σουφλί με μια σειρά εκθεμάτων και αντικειμένων από την ιστορία και την κουλτούρα της περιοχής με θεματικές όπως: μετάξι, πολιτισμός, θρησκεία, επαγγέλματα, μουσική, ένδυση, τέχνη του κεντήματος κ.ά.

Μουσείο Τέχνης Μεταξιού

Σκοπός του μουσείου είναι να αναδείξει και να διασώσει την πλούσια παράδοση της περιοχής στη μεταξουργία, μέσα από πρωτότυπα εκθέματα σε συνδυασμό με την σύγχρονη τεχνολογία.

Μουσείο Μετάξης

Το μουσείο παρουσιάζει όλες τις φάσεις και τα στάδια από την προβιομηχανική διαδικασία της εκτροφής των μεταξοσκωλήκων (σηροτροφία) και της επεξεργασίας του μεταξιού (μεταξουργία), μέσα στο κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο που ανέδειξε την περιοχή ως σημαντικό μεταξοπαραγωγικό κέντρο της Ελλάδας (τέλη 19ου - μέσα 20ού αι). Το μουσείο στεγάζεται στο αρχοντικό Κουρτίδη (1883) και έχει όλα τα τυπικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά των αστικών «αρχοντόσπιτων» της περιοχής.

Δημοτικό Λαογραφικό Μουσείο

Στεγάζεται στο περίφημο αρχοντικό του Μπρίκα.

Ναοί

Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου

Θεμελιώθηκε στα 1818 και τελείωσε στα 1862 - 1863. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο είναι έργο (1861) του ξυλογλύπτη «Ταλιαδούρου» Σταμάτη Μαδυτινού (από τη Μάδυτο της Ανατολικής Θράκης).

Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου

Κτίστηκε το 1848. Άλλοι μικρότεροι ναοί είναι ο Άγιος Ανδρέας, ο Προφήτης Ηλίας, ο Άγιος Τρύφων, ο Τίμιος Σταυρός και ο Άγιος Νεκτάριος.

Σύγχρονη εποχή

Στις 29 Αυγούστου 1936 ο δήμαρχος Δημήτρης Καλπάκας ανακοίνωσε τη διενέργεια της 6ης γεωργοκτηνοτροφικής έκθεσης. Η ανακάλυψη του συνθετικού μεταξιού και η πτώση της τιμής των κουκουλιών έχουν οδηγήσει στην παρακμή της σηροτροφίας. Τα μωρεόδεντρα γίνονται όλο και λιγότερα και μετά την ανακατανομή της γης έχουν σχεδόν εξαφανιστεί. Η παρακμή της σηροτροφίας, σε συνδυασμό με την έλλειψη των βιομηχανικών μονάδων, έχει αναγκάσει τον πληθυσμό να μετακινηθεί προς τις αστικές περιοχές ή ακόμη και στο εξωτερικό. Αυτή τη στιγμή λειτουργούν 5 βιοτεχνίες παραγωγής μεταξωτών ειδών, καθώς και καταστήματα που εμπορεύονται μεταξωτά είδη. Το 1993 η παραγωγή κουκουλιών ανερχόταν σε 5.000 κιλά από 800.000 κιλά που ήταν το 1908. Το Σουφλί έχει πληγεί από πλημμύρες στις περιοχές με χαμηλό υψόμετρο την δεκαετία του 1960, και τα έτη 1998, 2005 και 2006. Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει πάλι η ενασχόληση με την παραγωγή κουκουλιού. Παρατηρείται μία νέα στροφή στη χρήση αυτού με διάφορους τρόπους, όπως στη δημιουργία κοσμημάτων, στη δημιουργία στεφάνων του γάμου, μπομπονιέρων.

Τοπικές εορτές

Προφήτης Ηλίας: 20 Ιουλίου Γιορτές μεταξιού: αρχές Ιουλίου Γιορτή Τρύφωνα (γιορτή τρύγου) Γιορτή τσίπουρου: μέσα Νοεμβρίου Σαν Παραμύθι (χριστουγεννιάτικο θεματικό πάρκο): τέλος Δεκεμβρίου Άγιος Αθανάσιος: 18 Ιανουαρίου (Πολιούχος – αργία) Άγιος Γεώργιος: 23 Απριλίου (Πολιούχος – αργία)

Πληθυσμός

Η εξέλιξη του πληθυσμού του Σουφλίου έχει ως εξής:

Η Δημοτική Κοινότητα Σουφλίου, που περιλαμβάνει και τους οικισμούς Γιαννούλη και Σιδηρώ, κατά την απογραφή του 2021 είχε πληθυσμό 3.770 κατοίκους, από 4.487 το 2011.

Γνωστοί Σουφλιώτες

Θανάσης Γκαϊφύλλιας (γένν. 1947) μουσικοσυνθέτης, στιχουργός και ερμηνευτής Στέφανος Μιλτσακάκης (1959-2019 Προβατώνας Έβρου), παλαιστής και ηθοποιός Δέσποινα Μοίρου, ηθοποιός και αστρονόμος Θανάσης Μουστακίδης (γένν. 1962), πετοσφαιριστής και προπονητής πετοσφαίρισης Βασίλης Μούχλιας (γένν. 1996), πετοσφαιριστής Πασχάλης Τσαρούχας (γένν. 1966), ηθοποιός, τραγουδιστής και συγγραφέας Οδυσσέας Κνάβας(γένν. 1975), Διδάκτωρ του Αριστοτελειού πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Τερματοφύλακας της εθνικής τυφλών στην δεκαετία του 2000.

Φωτοθήκη

Πηγές

Ιστοσελίδα Δήμου Σουφλίου

Σχετικοί σύνδεσμοι

Δήμος Σουφλίου Σουφλί (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

Παραπομπές