Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (Π.Α.Μ.Θ.) είναι μία από τις 13 περιφέρειες της Ελλάδας. Αποτελεί το δευτεροβάθμιο οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης που καλύπτει το βορειοανατολικό άκρο της χώρας, δηλαδή το ανατολικό τμήμα της Μακεδονίας και τη Θράκη. Περιλαμβάνει επίσης δύο μεγάλα νησιά του Θρακικού Πελάγους, τη Θάσο και τη Σαμοθράκη. Χωρίζεται σε έξι περιφερειακές ενότητες· Δράμας, Καβάλας, Θάσου, Ξάνθης, Ροδόπης, και Έβρου. Έδρα της αποτελεί η Κομοτηνή και μεγαλύτερη πόλη είναι η Αλεξανδρούπολη. Περιφερειάρχης είναι ο Χριστόδουλος Τοψίδης.

Ναός του Διονύσου στην Καλή Βρύση Δράμας. Αρχαιολογικός χώρος Φιλίππων. Παλαιά πόλη Καβάλας Αρχαίο θέατρο Θάσου Κάστρα Νέας Περάμου Πηγές Αγίας Βαρβάρας Δράμας. Βυζαντινός Ναός Αγίας Σοφίας Δράμας (10ος αιώνας). Βυζαντινός Ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχών Δράμας (14ος αιώνας). Βυζαντινός Ναός Αγίου Παντελεήμονος Προσοτσάνης. Βυζαντινά τείχη στην πόλη της Δράμας. Παλαιός Μητροπολιτικός Ναός Εισοδίων της Θεοτόκου Δράμας (18ος αιώνας). Διπλός πύργος στο Πύθιο Έβρου Αρχαία Μεσημβρία-Ζώνη Σπηλιά του Κύκλωπα Αρχαία Μαρώνεια Αρχαία Άβδηρα, πατρίδα του Δημόκριτου Μαξιμιανούπολις - Μοσυνούπολις Απολιθωμένο δάσος του Φυλακτού Έβρου Μεταβυζαντινοί ναοί στα χωριά Αλεποχώρι (Ναός Αγίου Αθανασίου), Μεταξάδες (Ναός Αγίου Αθανασίου) και Παλιούρι (Ναός Αγίου Παντελεήμονα) Δέλτα του Έβρου Στενά (ή Τέμπη) Νέστου. Πρόκειται για τμήμα της κοιλάδας με μεγάλο βοτανικό και αισθητικό ενδιαφέρον, προσβάσιμο για πεζοπορία. Σπήλαιο πηγών Αγγίτη (Σπήλαιο Μααρά), το μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο του κόσμου και το μεγαλύτερο σπήλαιο της Ελλάδας, επισκέψιμο στα πρώτα 500 μέτρα. Η ιδιαιτερότητα του έγκειται στο γεγονός ότι μέσα στο σπήλαιο κυλά ο ποταμός Αγγίτης. Τύμβος Μικρής Δοξιπάρας - Ζώνης, ρωμαϊκός τύμβος του 2ο αιώνα μ.Χ. Βυζαντινό Κάστρο του Διδυμοτείχου Βυζαντινό Φρούριο Κομοτηνής Δάσος Δαδιάς Φάρος της Αλεξανδρούπολης

Ο μόνιμος πληθυσμός της περιφέρειας ανέρχεται σε 562.201 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2021 από την ΕΛ.ΣΤΑΤ.. Πρωτεύουσά της είναι η Κομοτηνή και μεγαλύτερη πόλη η Αλεξανδρούπολη. Αποτελεί την περιφέρεια με τη μεγαλύτερη παρουσία στρατού, λόγω της γειτνίασης με την Τουρκία. Επίσης συμπεριλαμβάνει κοινότητες Τουρκογενών, Πομάκων και Ρομά μουσουλμάνων που συγκροτούν την αναγνωρισμένη Μουσουλμανική Μειονότητα Ελλάδος που διαμένει κατά κύριο λόγο στα ορεινά των περιφερειακών ενοτήτων Ξάνθης, Ροδόπης και στο δυτικό τμήμα της περιφερειακής ενότητας Έβρου.

Η περιφέρεια απλώνεται στον νότιο ορεινό όγκο της οροσειράς της Ροδόπης με λοφώδεις εξάρσεις κατά περιοχές ή μεμονωμένα όρη όπως τα Παγγαίο και πεδιάδες κοντά στις παραθαλάσσιες περιοχές και στις εκβολές των σημαντικών ποταμών της, του Νέστου, του Έβρου και του Άρδα, που πηγάζουν στη Βουλγαρία. Τα δύο νησιά της, η Θάσος και η Σαμοθράκη, είναι κατά κύριο λόγο ορεινά. Στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης δεν υπάρχουν πολλές λίμνες, σε αντίθεση με τις άλλες περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας. Η κυριότερη είναι η λιμνοθάλασσα της Βιστωνίδας και οι γειτονικοί υδροβιότοποι και οι λιμνοθάλασσες του Δέλτα του Έβρου, καθώς και οι τεχνητές λίμνες του ποταμού Νέστου, Θησαυρού και Πλατανόβρυσης.

Προστατευόμενες φυσικές περιοχές

Η περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης ξεχωρίζει για τους πολλούς και σημαντικούς φυσικούς βιοτόπους της. Οι βιότοποι αυτοί, που έχουν επισημανθεί και καταγραφεί μέσω του πανευρωπαϊκού προγράμματος Natura 2000 με την προοπτική να προστατευτούν, είναι οι παρακάτω:

= Βουνά

= Παπίκιο (Νομός Ροδόπης) Χαϊντού της οροσειράς Κούλας (όρια με Βουλγαρία) Φρακτό (Ζαγκραντένια) Ροδόπης (όρια με Βουλγαρία) Ελατιά (Καρά Ντερέ) Ροδόπης Φαλακρό Δράμας Όρβηλος (όρια με Βουλγαρία) Μενοίκιο όρος (όρια με περ. ενότητα Σερρών) Όρη Βροντούς (όρια με περ. ενότητα Σερρών) Παγγαίο όρος Σάος Σαμοθράκης Υψάριο Θάσου Όλα τα παραπάνω βουνά φημίζονται τόσο για την πανίδα, όσο και για τη χλωρίδα τους.

= Υγρότοποι

=

Εθνικό Πάρκο Δέλτα Έβρου Ισμαρίδα και λιμνοθάλασσες Κομοτηνής Λίμνη Βιστωνίδα και Πόρτο Λάγος Δέλτα Νέστου Αυτές οι τέσσερις περιοχές είναι γνωστές για την πλούσια ορνιθοπανίδα τους και θεωρούνται υγρότοποι διεθνούς σημασίας με βάση τη Σύμβαση Ραμσάρ.

= Εθνικά Πάρκα

=

Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς-Λευκίμμης-Σουφλίου: Περιλαμβάνει το Δάσος της Δαδιάς Εθνικό Πάρκο Ροδόπης. Περιλαμβάνει τα όρη Χαϊντού και Κούλα, το δάσος Φρακτού και την περιοχή Ελατιάς. Εθνικό Πάρκο Δέλτα Έβρου. Περιλαμβάνει το Δέλτα του Έβρου. Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης. Περιλαμβάνει το Δέλτα του Νέστου, τη λίμνη Βιστωνίδα, τη λίμνη Μητρικού (Ισμαρίδα) και τις λιμνοθάλασσες της Ροδόπης. Οι εξής περιοχές τυγχάνουν προστασίας:

Αισθητικό Δάσος Στενών Νέστου (έκταση 2.800 στρέμματα). Προστατευόμενο Φυσικό Μνημείο Φρακτού (έκταση 5.500 στρέμματα). Είναι γνωστό και ως Παρθένο Δάσος Ροδόπης. Προστατευόμενο Φυσικό Μνημείο Τσίχλας Χαϊντούς (έκταση 180 στρέμματα).

Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας. Καλύπτει χρονικά την ανθρώπινη παρουσία στον νομό Δράμας από τη Μέση Παλαιολιθική εποχή (50.000 χρόνια πριν) μέχρι και τους Νεότερους Χρόνους (το 1913). Εκκλησιαστικό Μουσείο της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας. Σε αυτό εκτείθενται αντικείμενα λατρευτικής ζωής της ορθοδόξου εκκλησίας που προέρχονται από ναούς και μονές της πόλης και της ευρύτερης περιοχής. Ανάμεσα στα εκθέματα βρίσκονται κειμήλια προσφύγων από τις Αλησμόνητες Πατρίδες της Μικράς Ασίας και τη Θράκης καθώς επίσης και αντικείμενα του Αγίου Χρυσοστόμου Μητροπολίτου Δράμας, του μετέπειτα μάρτυρα Μητροπολίτη Σμύρνης. Μουσείο Τραίνων Δράμας, που δημιούργησε ο Μορφωτικός Εκπολιτιστικός και Αθλητικός Σύλλογος Σιδηροδρομικών Υπαλλήλων «ΗΦΑΙΣΤΟΣ», πλέον λειτουργεί κι ως μοχλός αναβίωσης μνήμης από μία άλλη εποχή. Μια εποχή που η Δράμα γνώριζε την ανάπτυξη στην οποία συνέβαλε κατά πολύ και ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Δράμας. Λαογραφικό Μουσείο Δράμας. Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Παρανεστίου. Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο (Δημοτικό Μουσείο Καβάλας) Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού Καβάλας Δημοτικό Μουσείο Καπνού Ναυτικό Μουσείο Καβάλας Μουσείο Μεχμέτ Αλή Ιστορικό - Εθνολογικό Μουσείο Νέας Καρβάλης Καβάλας Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής Λαογραφικό Μουσείο Κομοτηνής Εκκλησιαστικό Μουσείο Κομοτηνής Μουσείο Καραθεοδωρή, αφιερωμένο στον Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή, στην Κομοτηνή Θρακικό, Εθνολογικό, Ιστορικό και Πολιτιστικό Μουσείο στην Κομοτηνή Βυζαντινό Μουσείο Κομοτηνής Ιστορικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης (Λ. Δημοκρατίας 335) Εθνολογικό Μουσείο Θράκης (14ης Μαΐου 63) Αρχαιολογικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης (Λεωφ.Μάκρης 44) Εκκλησιαστικό Μουσείο Ιεράς Μητροπόλεως Αλεξανδρούπολης (Πλατεία Μητροπόλεως) Λαογραφικό Μουσείο Συλλόγου Καππαδοκών Αλεξανδρούπολης (Μητροπούλου 1) Μουσείο Λαογραφίας και Φυσικής Ιστορίας (Θερμοπυλών 8, Νέα Χηλή Αλεξανδρούπολης) Μουσείο Φυσικής Ιστορίας (Πλατανότοπος Μαΐστρου Αλεξανδρούπολης) Μουσείο Χλωρίδας και Πανίδας (Κέντρο Τέχνης & Πολιτισμού Δήμου Αλεξανδρούπολης «Γεώργιος Βιζυηνός») Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Νέας Ορεστιάδας Βυζαντινό Μουσείο Διδυμοτείχου Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων Αρχαιολογικό Μουσείο Σαμοθράκης Αρχαιολογικό Μουσείο Θάσου Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης Εκκλησιαστικό Μουσείο Ιεράς Μητροπόλεως Ξάνθης Δημοτική Πινακοθήκη Ξάνθης Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Ξάνθης Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης Μουσείο Ιστορίας της Ελληνικής Ενδυμασίας Μουσείο Καπνού

Την Περιφέρεια εξυπηρετούν δύο σημαντικοί οδικοί άξονες από Δυτικά προς Ανατολικά. Κατά κύριο λόγο η Εγνατία Οδός και δευτερευόντως ο παλαιότερος οριζόντιος άξονας ΕΟ2, καθώς και οι τέσσερις κάθετοι οδικοί άξονες που οδηγούν είτε προς τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα (Αλεξανδρούπολη-Ορμένιο, Κομοτηνή-Νυμφαία), είτε προς ηπειρωτικές (βόρειες) περιοχές της Περιφέρειας (Καβάλα-Δράμα, Ξάνθη-Εχίνος). Τα σημαντικότερα λιμάνια είναι της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης, ενώ τρεις πόλεις, η Δράμα, η Ξάνθη και η Ορεστιάδα, συγκεντρώνουν τις κύριες βιομηχανικές μονάδες. Στο έδαφός της υπάρχουν δύο μεγάλα αεροδρόμια, το αεροδρόμιο της Καβάλας και το αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης. Υπάρχει και ο σιδηροδρομικός άξονας Σερρών-Δράμας-Ξάνθης-Κομοτηνής-Αλεξανδρούπολης-Ορμενίου και το 2023 θα υπάρχει για πρώτη φορά σύνδεση του νομού Καβάλας με το σιδηροδρομικό δίκτυο με τον άξονα Νέας Καρβάλης-Τοξοτών.

Η Περιφέρεια της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης από την αρχαιότητα έχει να επιδείξει αξιόλογη εξορυκτική δραστηριότητα με τα ορυχεία της Σκαπτής ύλης, της Θάσου, του Παγγαίου κ.ά. Εκτός όμως από τις αρχαίες εκμεταλλεύσεις χρυσού και αργύρου, η περιοχή και σήμερα αποτελεί μια από τις σημαντικότερες περιοχές του Ελλαδικού χώρου αναφορικά με τις Ορυκτές Πρώτες Υλες αλλά και τη γεωπολιτικής της σημασία. Στην Περιφέρεια υπάρχουν σημαντικά κοιτάσματα μεταλλικών ορυκτών, μαρμάρων και ενεργειακών πρώτων υλών, ενώ μέχρι σήμερα είναι η μοναδική περιοχή στην Ελλάδα που γίνεται παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου από το κοίτασμα του Πρίνου και Νότιας Καβάλας. Επίσης, εμφανίζει ενδιαφέρουσες ενδείξεις για την ύπαρξη κοιτασμάτων ειδικού ενδιαφέροντος, όπως για παράδειγμα, ουράνιο, ειδικά βιομηχανικά ορυκτά (π.χ. ζεόλιθους), αλλά και σπάνιες γαίες. Ειδικότερα, η Περιφέρεια αποτελεί τη σημαντικότερη περιοχή στην Ελλάδα που συνεισφέρει παραγωγικά στον κλάδο του μαρμάρου.

Η περιφέρεια διαιρείται σε έξι περιφερειακές ενότητες, στις οποίες υπάγονται οι 22 δήμοι της περιφέρειας. Οι Π.Ε. ταυτίζονται γεωγραφικά με τους αντίστοιχους νομούς, εκτός από τις Π.Ε. Καβάλας και Θάσου που προέκυψαν από τη διάσπαση του Νομού Καβάλας σε ηπειρωτικό και νησιωτικό τμήμα αντίστοιχα.

2023

Ο προερχόμενος από τη Νέα Δημοκρατία, αλλά χωρίς κομματική στήριξη της υποψηφιότητάς του, Χριστόδουλος Τοψίδης, αναδείχθηκε νικητής στις περιφερειακές εκλογές του 2023. Ο στηριζόμενος από το κυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, περιφερειάρχης από το 2016 έως το 2023, Χρήστος Μέτιος, έχασε τις εκλογές στον δεύτερο γύρο, παρά την επικράτησή του στον πρώτο, από τον προερχόμενο από το ίδιο κόμμα, αλλά με αυτόνομη κάθοδο στις εκλογές, Χριστόδουλο Τοψίδη. Το ίδιο δίδυμο υποψηφίων είχε καταλάβει τις δύο πρώτες θέσεις στον πρώτο και είχε αναμετρηθεί στον δεύτερο γύρο και στις περιφερειακές εκλογές του 2019. Ωστόσο, τότε δεν είχε υπάρξει ανατροπή, με τον επικρατούντα στον πρώτο γύρο, Χρήστο Μέτιο, να επικρατεί τελικά και στον δεύτερο. Στον πρώτο γύρο των περιφερειακών εκλογών του 2023, στις 8 Οκτωβρίου, από τους 649.312 εγγραμμένους ψήφισαν 332.715 (συμμετοχή 51,24%), ενώ στον δεύτερο γύρο, στις 15 Οκτωβρίου, ψήφισαν 228.945 (συμμετοχή 35,26%).

2019

Ο περιφερειάρχης Χρήστος Μέτιος αναδείχθηκε νικητής στις περιφερειακές εκλογές του 2019 στον δεύτερο γύρο. Στον πρώτο γύρο των εκλογών, στις 26 Μαΐου, η συμμετοχή ανήλθε στο 53,23% και στον δεύτερο γύρο, στις 2 Ιουνίου, στο 40,46%. Από τους 661.909 εγγεγραμμένους ψήφισαν οι 267.802 στον δεύτερο γύρο.

2014

Το 2014 ο πρώην Νομάρχης Ξάνθης Γιώργος Παυλίδης εξελέγη περιφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, συγκεντρώνοντας στον δεύτερο γύρο ποσοστό 56,3% των ψήφων έναντι 43,6% για τον απερχόμενο Άρη Γιαννακίδη. Ο Παυλίδης πέθανε εν ενεργεία τον Οκτώβριο του 2016 και νέος περιφερειάρχης εξελέγη ο Χρήστος Μέτιος.

2010

Οι πρώτες περιφερειακές εκλογές διεξήχθησαν στις 7 και στις 14 Νοεμβρίου 2010. Βασικοί διεκδικητές ήταν δύο απερχόμενοι νομάρχες, οι Άρης Γιαννακίδης (Ροδόπης) και Γιώργος Παυλίδης (Ξάνθης). Τα αναλυτικά αποτελέσματα είχαν ως εξής: Εγγεγραμμένοι: 657.704Α' γύρος: Ψήφισαν 404.691 (61,53%). Επ' αυτών έγκυρα 359.873 (88,93%), άκυρα 26.507 (6,55%), λευκά 18.311 (4,52%)Β' γύρος: Ψήφισαν 338.718 (51,50%). Επ' αυτών έγκυρα 307.363 (90,74%), άκυρα 14.670 (4,33%), λευκά 16.685 (4,93%)

Η σημερινή διοικητική μορφή και διαίρεση της περιφέρειας καθιερώθηκε το 2011, κατ' εφαρμογή των σχετικών διατάξεων του διοικητικού προγράμματος «Καλλικράτης». Για την παλαιότερη διοικητική διαίρεση που είχε καθιερωθεί με το διοικητικού σχεδίου «Καποδίστριας» και ίσχυσε έως το 2010, βλ. τα εξής άρθρα:

Διοικητική διαίρεση νομού Δράμας (1999-2010) Διοικητική διαίρεση νομού Έβρου (1999-2010) Διοικητική διαίρεση νομού Καβάλας (1999-2010) Διοικητική διαίρεση νομού Ξάνθης (1999-2010) Διοικητική διαίρεση νομού Ροδόπης (1999-2010)

Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης – Επίσημος ιστότοπος ypes.gr Διοικητική διάρθρωση