Το λεπτό έντερο είναι το όργανο του πεπτικού συστήματος στο οποίο απορροφώνται,οι θρεπτικές ουσίες της τροφής, και το μήκος του υπολογίζεται στα 6-6,5 μέτρα. Το όργανο μοιάζει με ένα πάρα πολύ μακρύ περιελιγμένο σωλήνα με υγρό στο εσωτερικό του. Η λειτουργία του εντέρου στην καθημερινή ζωή λέγεται χώνευση. Το λεπτό έντερο ελέγχεται νευρικά από τον εγκέφαλο. Ωστόσο, όπως όλο το πεπτικό σύστημα μπορεί να λειτουργήσει ανεξάρτητα. Το λεπτό έντερο είναι το πρώτο όργανο που ανακαλύφθηκε ότι έχει αυτήν την ιδιότητα, όταν σε εγχείρηση διακόπηκαν όλες οι νευρικές συνδέσεις και τα νεύρα του συνέχισαν να λειτουργούν.

Ανατομία και θέση του λεπτού εντέρου

Το λεπτό έντερο έπεται του στομάχου και προηγείται του παχέος εντέρου στην πεπτική οδό. Αποτελείται από τρία μέρη: το δωδεκαδάκτυλο, τη νήστιδα και τον ειλεό. Ξεκινά από το στομάχι με τον πυλωρό από τον οποίο αρχίζει ο δωδεκαδάκτυλος. Σε αυτόν συνδέονται οι πόροι της χοληδόχου κύστεως και του παγκρέατος. Ο δωδεκαδάκτυλος σταματάει στην νηστιδοδωδεκαδακτυλική καμπή και συνεχίζει η νηστίδα. Ανατομικά ο δωδεκαδάκτυλος εκτείνεται γύρω από το πάγκρεας. Η διοχέτευση αίματος γίνεται από την παγκρεατοδωδεκαδακτυλική αρτηρία. Η νηστίδα βαθμιαία μετατρέπεται στον ειλεό κατά μήκος του εντέρου. Το μήκος της νηστίδας είναι περίπου 2,5 μέτρα και του ειλεού 5 μέτρα. Ο ειλεός καταλήγει στην ειλεοκολπική βαλβίδα, απ' όπου αρχίζει το παχύ έντερο. Κοντά στον ομφαλό βρίσκεται η απόφυση του Meckel, η οποία πιστεύεται ότι προέρχεται από την ανάπτυξη του εντέρου κατά την εμβρυακή ηλικία. Το έντερο κατά κύριο λόγο βρίσκεται στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Στο πίσω τοίχωμα της κοιλιάς, στη ρίζα του μεσεντερίου συνδέεται η αρχή μιας μεμβράνης το μεσεντέριο το οποίο εκτείνεται σε όλες τις έλικες του εντέρου. Αυτή η μεμβράνη το περιτόναιο συγκρατεί αρκετά χαλαρά τις έλικες του εντέρου, οι οποίες ελίσσονται εύκολα μέσα στην κοιλιά. Στο εσωτερικού του ειλεού και της νηστίδας υπάρχουν οι λάχνες οι οποίες είναι εσωτερικές αναδιπλώσεις του πεπτικού σωλήνα. Οι λάχνες αυξάνουν την εσωτερική επιφάνεια του εντέρου. Ο ειλεός και οι λάχνες προμηθεύονται αίμα από τη μεσεντέρια αρτηρία, ενώ εκεί υπάρχει και η πυλαία φλέβα.

Λειτουργία του λεπτού εντέρου

Η τροφή αφού έχει υποστεί χημική και μηχανική διάσπαση στο στομάχι εισέρχεται στο λεπτό έντερο. Τη ροή της εισερχόμενης τροφής ρυθμίζει ο σφιγκτήρας του πυλωρού. Στο δωδεκαδάκτυλο ο χυλός του στομαχιού ανακατεύεται με τα πεπτικά υγρά που διοχετεύονται σε αυτόν. Το όλο μείγμα ρέει στη νηστίδα. Ο βλεννογόνος της εσωτερικής επιφάνειας της νηστίδας και του ειλεού απορροφά τις θρεπτικές ουσίες με τις λάχνες. Οι μηχανισμοί της απορρόφησης είναι η ενδοκυττάρωση, η διακίνηση με φορέα και η διάχυση. Οι ουσίες απορροφώνται από το έντερο μέσω των λαχνών στο κυκλοφοριακό σύστημα και συγκεκριμένα την πυλαία φλέβα, η οποία οδηγεί στο συκώτι και από εκεί σε όλο το σώμα. Ό,τι δεν χωνεύεται διοχετεύεται μέσω της ειλεοκολπικής βαλβίδας στο παχύ έντερο μετά από μία διαδρομή επτά με εννιά ωρών στο λεπτό έντερο. Όσο μεγαλύτερη είναι η επιφάνεια τόσο περισσότερες ουσίες απορροφώνται. Έτσι, το έντερο έχει μεγάλο μήκος, 5 - 7 μέτρα περίπου στον ενήλικα άνθρωπο και 25 μέτρα στο πρόβατο. Η μεγάλη διαφορά μήκους του εντέρου μεταξύ του ανθρώπου και του προβάτου αιτιολογεί τη διαφορά στην πεπτική ικανότητα. Το πρόβατο μπορεί να χωνέψει τις ανθεκτικές χημικά και μηχανικά φυτικές ίνες, ενώ ο άνθρωπος τις αποβάλλει σχεδόν άθικτες.

Η μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου

Επιπλέον, στο έντερο υπάρχει μικροβιακή χλωρίδα, η οποία συμβάλλει στην περαιτέρω διάσπαση ουσιών και την παραγωγή θρεπτικών ουσιών που δεν μπορεί να παράγει ο οργανισμός από μόνος του. Αυτή η χλωρίδα και η πανίδα ελέγχεται από το ανοσοποιητικό σύστημα. Μόλις ένας οργανισμός πεθάνει, τότε το ανοσοποιητικό σύστημα πεθαίνει και αυτό και τα μικρόβια αρχίζουν να τρώνε το εσωτερικό του οργανισμού προκαλώντας γενική σήψη. Τα έντερα δεν προστατεύονται στα θηλαστικά από το θώρακα, αντίθετα με τα πτηνά και τους δεινόσαυρους.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ανατομία του λεπτού εντέρου Μάθημα 7 - Τμήμα Διατροφής & Διαιτολογίας