Τα Λάβαρα (πρώην Σαλτίκιοϊ) είναι ελληνικο χωριό, πρώην έδρα του Δήμου Ορφέα, στον νομό Έβρου. Με βάση το Πρόγραμμα Καλλικράτης την 1η Ιανουαρίου του 2011 ο δήμος Ορφέα καταργήθηκε και πλέον αποτελεί την ομώνυμη δημοτική ενότητα του Δήμου Σουφλίου, με πληθυσμό το 2021 747 κατοίκους, από 1.093 το 2011. Το 17ο αιώνα ήταν κεφαλοχώρι του οποίου οι κάτοικοι απολάμβαναν απαλλαγή από φόρους. Την εποχή εκείνη ονομαζόταν Σαλτίκιοϊ, που σημαίνει χωριό όπου κατασκευάζονται τα «σάλια», πλατιές βάρκες με επίπεδη καρίνα, με τις οποίες γίνονταν η μεταφοράς των προϊόντων στον ποταμό Έβρο. Οι κάτοικοι συμμετείχαν στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 με επαναστατικό κίνημα.

Ιστορικά στοιχεία

Άγνωστο παραμένει το επαναστατικό κίνημα των κατοίκων του χωριού Σαλτίκιοϊ, των σημερινών Λαβάρων,στο χρονικό διάστημα Απριλίου-Μαΐου 1821, όταν οι κάτοικοί του εξουδετέρωσαν τουρκική στρατιωτική δύναμη στη θέση «Κουρί». Δε διασώζονται γραπτές πηγές για τη συγκεκριμένη επαναστατική ενέργεια. Η παράδοση αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια της διήμερης μάχης οι γυναίκες των Λαβάρων ανεφοδίαζαν με τρόφιμα και πυρομαχικά τους 300 και πλέον ένοπλους συμπατριώτες τους, διανύοντας 10 χιλιόμετρα δασωμένης περιοχής. Στην τοποθεσία της μάχης εντοπίζονταν μέχρι πριν λίγα χρόνια σκελετοί και κομμάτια από σπασμένα όπλα της εποχής. Επειδή οι επαναστατημένοι κάτοικοι του χωριού αυτού ύψωσαν σημαία γαλάζια με μαύρο σταυρό, για το λόγο αυτό το 1920, η επιτροπή τοπωνυμίων έδωσε στο χωριό αυτό το όνομα “Λάβαρα”. Στις αρχές του 20ού αιώνα στον οικισμό λειτουργούσαν μια ελληνική δημοτική σχολή με 100 μαθητές και ένα παρθεναγωγείο στο οποίο φοιτούσαν 35 μαθήτριες.

Η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου

Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης στη θυσία των συμπατριωτών τους οι κάτοικοι του χωριού, αποφάσισαν να ανεγείρουν εκκλησία, η οποία αποπερατώθηκε το 1834 και τιμάται στο όνομα του Αγίου Αθανασίου, επειδή την ημέρα της γιορτής του (2 Μαΐου) έγινε η μεγάλη μάχη. Η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου είναι ξυλόστεγη βασιλική. Επάνω από την κεντρική είσοδο είναι η δυσανάγνωστη με βυζαντινά γράμματα επιγραφή: ΟΥΤΟΣ ΚΑΙ ΘΕΙΟΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΣΑΛΤΙΚΙΟΪ ΑΝΗΓΕΡΘΗ ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΜΕ ΤΟΥ ΠΑΝΙΕΡΟΤΑΤΟΥ ΜΗΤ/ΤΟΥ ΔΙΔΥΜΟ ΤΕΙΧΟΥ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΔΕ ΚΑΙ ΔΑΠΑΝΗΣ ΤΩΝ ΤΕ ΤΣΟΡΜΠΑΤΖΗΔΩΝ ΚΑΙ ΠΑΝΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΑΥΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΕΙΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΑΥΤΩΝ ΕΝ ΕΤΕΙ 1834 ΚΑΙ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 24 ΠΑΣΧΑΛΗ ΚΑΛΦΑ Από τα Λάβαρα καταγόταν ο Βαγγέλης Ματσιάνης, ξακουστός οπλαρχηγός της Θράκης κατά το 19ο αιώνα. Το 2006 η περιοχή χτυπήθηκε από σοβαρές πλημμύρες, που προκλήθηκαν εξαιτίας μεγάλης καθόδου υδάτινων όγκων από τη Βουλγαρία.

Παραπομπές