Το Αμμόβουνο είναι ένας πεδινός οικισμός (υψόμετρο 70 μέτρα) του νομού Έβρου, στην πρώην Επαρχία Ορεστιάδας.

Γεωγραφικά - ιστορικά στοιχεία

Το Αμμόβουνο βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νομού, στην δεξιά όχθη του ποταμού Άρδα, αριστερού παραποτάμου του ποταμού Έβρου. Η απόστασή του από την πρωτεύουσα του νομού Αλεξανδρούπολη είναι 141 χιλιόμετρα. Έχει πληθυσμό 113 κατοίκους (2011). Διοικητικά υπάγεται στον Δήμο Ορεστιάδας και στο Δημοτικό Διαμέρισμα Φυλακίου, που περιλαμβάνει επίσης το Φυλάκιο (έδρα) και τον οικισμό Κέραμος. Παλαιότερα ονομαζόταν Κούμτεπε. Το 2001 στο Αμμόβουνο απογράφηκαν 184 κάτοικοι σε 70 νοικοκυριά (1991: 205 κατ., 70 νοικ.), ενώ μόνιμοι κάτοικοι δήλωσαν 179 (1991: 199), καθώς το 2011 στην απογραφή δηλώθηκαν 113 μόνιμοι κάτοικοι ενώ 254 είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα του δήμου. Στο Αμμόβουνο ο πληθυσμός κατά την δεκαετία 1950-1960 έφτασε περίπου στους 600 μόνιμους κατοίκους, αλλά αργότερα άρχισε η συρρίκνωση του πληθυσμού και το πρώτο μεταναστευτικό κύμα. Πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν σε διάφορες χώρες κυρίως της Ευρώπης με τον μεγαλύτερο όγκο να είναι εγκατεστημένος στη Γερμανία, καθώς και σε άλλες χώρες όπως Αυστρία, Ολλανδία, Γαλλία, Ελβετία. Στο Αμμόβουνο λειτουργούσε 2/θέσιο Δημοτικό σχολείο έως το 1991 το οποίο έκλεισε με απόφαση του Συλλόγου γονέων και κηδεμόνων και τα παιδιά συνέχισαν την φοίτηση τους στο Δημοτικό Σχολείο Φυλακίου. Το κτήριο έχει ανακαινιστεί και χρησιμοποιήθηκε ως έδρα του Συλλόγου γυναικών Αμμοβούνου καθώς επίσης και σαν εκλογικό τμήμα. Σήμερα χρησιμοποιείται σαν έδρα του Πολιτιστικού Συλλόγου Αμμοβούνου που ιδρύθηκε το έτος 2018. Η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων είναι Γκαγκαβούζηδες πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη. Ο σύλλογος γυναικών έχει φιλοξενήσει πολλές φορές συγκροτήματα και συλλόγους Γκαγκαούζων από τη Μολδαβία σε διάφορες εκδηλώσεις. Για την ιστορία των Γκαγκαβούζηδων και τις ρίζες τους έχει εκδώσει το βιβλίο ''Εμείς οι Γκαγκαβούζηδες '' ο Κοζαρίδης Χρήστος με καταγωγή από το Αμμόβουνο Ορεστιάδας. Στο χωριό γίνονταν αγώνες πάλης επί Τουρκοκρατίας. Στο χωριό υπήρχε βυζαντινό κάστρο, τόπος γέννησης του Σεΐχη Μπεντρεντίν. Μετά την Άλωση του κάστρου από τους Οθωμανούς ο πατέρας του Μπεντρεντίν παντρεύτηκε την κόρη του φρούραρχου, η οποία ήταν χριστιανή, και απέκτησε μαζί της έναν γιο, τον Σεΐχη Μπεντρεντίν. Τριακόσια άτομα από το σόι της μητέρας του άλλαξαν θρησκεία και έγιναν μουσουλμάνοι. Η εκκλησία που υπήρχε μέσα στον περίβολο του κάστρου μετατράπηκε σε τζαμί. Από ιστορικές καθώς και προφορικές μαρτυρίες των κατοίκων, η θέση του κάστρου είναι στον λόφο Χισάρ Τεπέ, όπου ακόμη υπάρχουν κεραμικοί σωλήνες αριστερά του δρόμου που προφανώς μετέφεραν πόσιμο νερό στον οικισμό, καθώς και μεγάλα κομμάτια μαρμάρου σε ορθογώνιο σχήμα. Στις όχθες του ποταμού Άρδα έχουν βρεθεί δεκάδες ταφόπλακες τις περιόδου ( 1200-1300 μ.χ ) , περίοδος που συμπίπτει με την ημερομηνία γέννησης του Σεΐχη Μπεντρεντίν, στην οποία ιστορικά τοποθετείται και η άλωση της Αδριανούπολης. Αυτά τα ευρήματα μαρτυρούν ότι το Αμμόβουνο είναι ένα από τα παλαιότερα χωρία του Βορείου Έβρου. Η εκκλησία του χωριού χτίστηκε από τους ίδιους τους κατοίκους την δεκατία του 1960 στην θέση της παλιάς εκκλησίας και γιορτάζει την ημέρα του Αγίου Πνεύματος. Στο αγροτικό ιατρείο του χωριού υπάρχει ιατρός κάθε εβδομάδα για την εξυπηρέτηση των κατοίκων. Στο χωριό δεν λειτουργούν πολλές επιχειρήσεις καθώς οι κάτοικοι του είναι σε μεγάλο ποσοστό αγρότες και υπάλληλοι. Οι αγρότες καλλιεργούν καλαμπόκι, σιτάρι, ηλίανθο, σπαράγγια, παντζάρια, βαμβάκι, καθώς και λιγότεροι ασχολούνται με καλλιέργειες όπως σουσάμι, ρεβίθια, φακές.

Πληθυσμός

Παραπομπές

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1981, 2006 (ΠΛΜ) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)