Οι Μύλοι και παλαιότερα αναφερόμενοι ως τα Περιβόλια είναι ημιορεινός οικισμός κοντά στην Κυπαρισσία και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Τριφυλίας, του Νομού Μεσσηνίας.

Τοποθεσία

Ο οικισμός αυτός βρίσκεται ανατολικά της Κυπαρισσίας, σε απόσταση περίπου 1,5 χιλιόμετρο και κοντά στον οικισμό των Μπλεμενιάνων, από τον οποίο απέχει περίπου 800 μέτρα. Είναι σε υψόμετρο 116 μέτρα και απέχει περίπου 1,5 χιλιόμετρο από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους.

Ιστορία

Η ονομασία του χωριού προέρχεται από τους πολλούς, περισσότερους από δέκα, νερόμυλους, στους οποίους παλαιότερα οι αγρότες της περιοχής της Κυπαρισσίας άλεθαν το σιτάρι. Οι μύλοι αυτοί σήμερα δεν είναι λειτουργικοί, εκτός από τον Μύλο του Μαυρογένη ή Μύλο του Κατσαμπρόκου, που έχει ανακαινιστεί. Οι Μύλοι είναι οικισμός, ο οποίος αρχικά προσαρτήθηκε στον παλαιό Δήμο Κυπαρισσίας και αναφέρεται το 1879 με 140 κατοίκους και το 1889 με 221 κατοίκους. Λίγα χρόνια αργότερα όμως, το 1897, ο οικισμός καταργήθηκε. Ο οικισμός εκ νέου αναγνωρίστηκε επίσημα μόλις το 1940 και προσαρτήθηκε στην Κοινότητα Κυπαρισσίας, ως και το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Κυπαρισσίας, ενώ από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Τριφυλίας. Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αετού, Αυλώνος, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και την κοινότητα Τριπύλας.

Κάτοικοι

Ο οικισμός των Μύλων, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 52 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες.

Κτίρια – εκδηλώσεις

Ο οικισμός αποτελείται από τα σπίτια και τους παλαιούς νερόμυλους. Διαθέτει επίσης παραδοσιακό Οινομαγειρείο. Η εκκλησία του χωριού είναι ο Ιερός Ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, ο οποίος υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Τριφυλίας και Ολυμπίας και κάθε χρόνο πραγματοποιείται σε αυτόν ο εορτασμός στην μνήμη του Αγίου Κωνσταντίνου και της Αγίας Ελένης (στις 21 Μαΐου), τελείται εσπερινός με αρτοκλασία, καθώς και λιτανεία. Την παραμονή της εορτής, γίνεται παραδοσιακό λαϊκό γλέντι-πανηγύρι με μουσική, στο οποίο προσφέρονται γουρουνοπούλα, κρασί και διάφορα τοπικά εδέσματα.

Αξιοθέατα

Αξιοσημείωτη είναι η θέα που υπάρχει από το χωριό προς την πόλη, το κάστρο της Κυπαρισσίας, καθώς και τον Κυπαρισσιακό κόλπο.

Ο υδρόμυλος του Μαυρογένη

Ο Μύλος του Μαυρογένη ή Μύλος του Κατσαμπρόκου είναι από τους παλιότερους μύλους του χωριού, ο οποίος λειτουργεί περίπου από το 1850. Το κτιριακό συγκρότημά του αποτελείται από τον μύλο, τον νερόπυργο, την κύρια κατοικία του μυλωνά, καθώς και ένα βοηθητικό κτίσμα. Στους χώρους του υπάρχουν παλαιά μηχανήματα, μυλόπετρες, το πετρόχτιστο κανάλι μεταφοράς του νερού, εργαλεία, και άλλα αντικείμενα τα οποία χρησιμοποιούσε ο μυλωνάς. Ο Μύλος αυτός έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο μνημείο, καθώς «αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα προβιομηχανικής εγκατάστασης και τον καλύτερα διατηρημένο μύλο εκτεταμένου δικτύου υδρόμυλων που αναπτύσσεται κατά μήκος του ιδίου ρέματος». Κατά τη διάρκεια, μάλιστα, της Κατοχής 1941-1944 ο νερόμυλος αυτός ήταν το αρχηγείο των αντιστασιακών της περιοχής, και στη συνέχεια των ανταρτών του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, μετά την απελευθέρωση. Σήμερα εκτός από την παραγωγή αλευριού, στους χώρους του μύλου λειτουργεί έκθεση λαογραφίας σχετική με την περιοχή, καφενείο στο οποίο διατίθενται διάφορα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, ενώ συχνά πραγματοποιούνται εκεί εικαστικές εκθέσεις, βραδιές ποίησης και διάφορες μουσικές εκδηλώσεις.

Δείτε επίσης

Κυπαρισσία Δήμος Τριφυλίας Διοικητική διαίρεση Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας πρώην Δήμος Κυπαρισσίας

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δήμος Τριφυλίας, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας. Το άρθρο του Ηλία Γιαννόπουλου, με τίτλο: "«Ζωή», και πάλι, στον Παλιό Νερόμυλο της Κυπαρισσίας", 03/06/2013, από την ιστοσελίδα: www.tharrosnews.gr της εφημερίδας "Θάρρος" Μεσσηνίας.