Η Λίνδος είναι παραδοσιακός οικισμός στο νησί της Ρόδου. Έχει πλούσια ιστορία, καθώς ήταν μια από τις τρεις αρχαίες πόλεις του νησιού και αυτή με την πιο πλούσια ναυτική παράδοση. Είναι η γενέτειρα του Κλεοβούλου, ενός από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας· του Χάρη, του γλύπτη του περίφημου Κολοσσού· του Παναιτίου, του φιλοσόφου που εισήγαγε τη στωική φιλοσοφία στη Ρώμη. Ο παράκτιος αυτός οικισμός βρέχεται από το νότιο Αιγαίο και απέχει περίπου 55 χλμ. από την πόλη της Ρόδου, ευρισκόμενος στο ακρωτήριο Κράνα των ανατολικών ακτών του νησιού. Τα γραφικά στενά σοκάκια, οι όμορφες παραλίες, η εξαιρετική θέα του πελάγους, αλλά κυρίως η ακρόπολη της Λίνδου, που δεσπόζει πάνω από τον οικισμό, έχουν καταστήσει τη Λίνδο δημοφιλή τουριστικό προορισμό. Η ακρόπολη, ειδικότερα, χτισμένη σε μια φυσική οχυρωματική θέση, αξιοποιήθηκε από την αρχή της ιστορίας της Λίνδου και είναι συνυφασμένη, όχι αποκλειστικά με την ιστορία της Λίνδου, αλλά με την ιστορία ολόκληρου του νησιού. Αυτόν τον μικρό χώρο, τον αξιοποίησαν και άφησαν σε αυτόν σημάδια της παρουσίας τους οι αρχαίοι Έλληνες, οι Ρωμαίοι, οι Βυζαντινοί και οι Ιωαννίτες Ιππότες. Η Λίνδος είναι η θερμότερη περιοχή της γεωγραφικής Ευρώπης ετησίως.

Ιστορία

Σύμφωνα με την παράδοση, ο θεός Ήλιος ήταν ο κύριος του νησιού και όταν έσμιξε με τη νύμφη Ρόδο του έδωσε το όνομά της. Ο θεός Ήλιος με τη Ρόδο γέννησαν εφτά γιους, τους Ηλιάδαι. Μια αφήγηση που πολλοί συσχετίζουν με τη Λίνδο αναφέρει πως, όταν οι Ηλιάδες ανδρώθηκαν, ο Ήλιος τους αποκάλυψε ότι οι πρώτοι που θα τελούσαν θυσία στη θεά Αθηνά, θα είχαν για πάντα την εύνοιά της. Πράγματι, οι Ηλιάδες θυσίασαν πρώτοι στη θεά, αλλά πάνω στη βιασύνη τους δεν έκαψαν τα θύματά τους πριν τα προσφέρουν στους βωμούς. Για αυτό το λόγο παρέμεινε η παράδοση των άπυρων θυσιών στη θεά Αθηνά στο νησί. Αργότερα όμως, τέσσερις από τους Ηλιάδες έγιναν αδελφοκτόνοι, καθώς σκότωσαν τον Τέναγη και όταν η πράξη τους έγινε γνωστή αναγκάστηκαν να φύγουν για άλλα μέρη. Μόνο οι δυο που δε μετείχαν στον φόνο παρέμειναν στη Ρόδο. Ο Όχιμος, ως μεγαλύτερος, έγινε ηγεμόνας ολόκληρου του νησιού. Τον διαδέχθηκε ο αδελφός του, ο Κέρκαφος και αυτόν οι τρεις γιοι του, ο Κάμειρος, ο Ιάλυσος και ο Λίνδος, που μοίρασαν το νησί σε τρία μέρη και ο καθένας έκτισε μια πόλη με το όνομά του. Ένας άλλος μύθος λέει πως, όταν ο Δαναός έφυγε από την Αίγυπτο με τις κόρες του, κατέπλευσε στη Λίνδο, όπου έγινε δεκτός με θέρμη από τους κατοίκους. Αυτός ήταν που έχτισε το ιερό της Λινδίας Αθηνάς και αφιέρωσε ένα άγαλμα στη θεά, πριν εκπλεύσει για το Άργος. Τη θέα τίμησε και ο Κάδμος που, αναζητώντας την αδελφή του, Ευρώπη, αναγκάστηκε να σταματήσει και αυτός στο νησί λόγω της κακοκαιρίας. Αυτά λένε οι μύθοι για το χτίσιμο του οικισμού και του ιερού της Αθηνάς. Οι αρχαιολογικές έρευνες στην ευρύτερη περιοχή της Λίνδου έχουν αποκαλύψει ευρήματα της νεολιθικής περιόδου, της εποχής του Χαλκού και των μυκηναϊκών χρόνων. Όπως εκτιμούν οι ειδικοί, η Λίνδος κτίστηκε μετά τον 11ο αι. π.Χ., όταν το νησί αποικίστηκε από τους Δωριείς. Κατά την αρχαϊκή εποχή, η Λίνδος με τις άλλες δυο πόλεις της Ρόδου, την Κάμιρο και την Ιαλυσό, αλλά και την πόλη της Κω και τις πόλεις της Κνίδου και της Αλικαρνασσού σχημάτισαν τη λεγόμενη Δωρική Εξάπολη, που είχε ως θρησκευτικό κέντρο τον ναό του Τριόπιου Απόλλωνος στη χερσόνησο της Κνίδου. Τους επόμενους αιώνες οι Λίνδιοι, είτε μόνοι τους, είτε σε συνεργασία με τους άλλους Ρόδιους ή και άλλους Έλληνες δραστηριοποιούνται έντονα στην ίδρυση αποικιών: τη Ρόδη στη μακρινή Ιβηρία και στην Ιταλία· την Παρθενόπη και, μαζί με τους Κώους, τις Ελπίες στη Δαυνία . Οι Σόλοι στην Κιλικία χτίστηκαν από Λινδίους και Αχαιούς . Λίνδιοι έχτισαν και τη Φασηλίδα στη Λυκία , ενώ περίπου το 688 π.Χ. Λίνδιοι μαζί με Κρήτες αποίκους έχτισαν τη Γέλα στη Σικελία . Σύμφωνα με το Χρονικό της Λίνδου, οι Λίνδιοι έλαβαν μέρος στον αποικισμό της Κυρήνης και της Σύβαρης . Ο Διόδωρος ο Σικελός λέει πως η Λιπάρα αποικίστηκε από Κνιδίους και Ροδίους , το ίδιο και η Σύμη , ενώ η Νίσυρος αποικίστηκε από Ροδίους, μετά από μια επιδημία που αφάνισε τους Κώους αποίκους . Τέλος, περίπου το 550 π.Χ. Ρόδιοι μαζί με πολλούς άλλους Έλληνες χτίζουν τη Ναυκράτιδα στην Αίγυπτο .

Κατά τον 6ο αι. π.Χ. έζησε και κυβέρνησε τη Λίνδο ως τύραννος ο Κλεόβουλος, ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας. Τον 5ο αιώνα οι Λίνδιοι κόβουν το πρώτο τους νόμισμα. Στους Περσικούς πολέμους, μετά την ατελέσφορη εκστρατεία του Μαρδόνιου το 492 π.Χ, οργανώθηκε μια νέα εκστρατεία με επικεφαλής τους Δάτη και Αρταφέρνη. Οι Πέρσες, αφού συγκέντρωσαν ένα μεγάλο στράτευμα στην Κιλικία, ξεκίνησαν μια εισβολή από θαλάσσης. Σύμφωνα με το Χρονικό της Λίνδου, οι Πέρσες πολιόρκησαν την πόλη της Λίνδου το 490 π.Χ., αλλά χάρη στη θαυματουργική παρέμβαση της θεάς Αθηνάς, η Λίνδος σώθηκε. Μετά το τέλος των Περσικών πολέμων και οι τρεις πόλεις της Ρόδου συμμετείχαν στη Δηλιακή Συμμαχία αποδίδοντας φόρο στο ταμείο υπέρ της εκστρατείας κατά των Περσών. Ο αυξανόμενος αυταρχισμός των Αθηναίων και στη συνέχεια ο Πελοποννησιακός πόλεμος, που έφερε τους Ροδίους, ως μέλη της Δηλιακής Συμμαχίας, ενάντια στους ομόφυλους (Δωριείς) Σπαρτιάτες, προκάλεσαν έντονες εσωτερικές αναταραχές. Παρόλα αυτά, οι Ρόδιοι συμμετείχαν στη Σικελική εκστρατεία του 415 - 413 π.Χ. με 2 πεντηκοντόρους και 700 σφενδονήτες , κατά την οποία αναγκάστηκαν μάλιστα να πολεμήσουν ενάντια στους ίδιους τους αποίκους, τους Γελώους . Το 412 π.Χ. με τη συμβολή του Ιαλύσιου Δωριέα, που πολεμούσε στο πλευρό των Σπαρτιατών, η Λίνδος, όπως και οι δυο άλλες πόλεις της Ρόδου, αποστάτησαν από την Αθηναϊκή συμμαχία και συστρατεύθηκαν με την Σπάρτη και τους συμμάχους της. Λίγα χρόνια αργότερα, το 408/407 π.Χ. οι πολίτες της Ιαλυσού, της Καμίρου και της Λίνδου πραγματοποίησαν τον λεγόμενο συνοικισμό χτίζοντας την πόλη της Ρόδου και ενώνοντας τα τρία παλαιά κράτη τους. Έκτοτε, η Λίνδος διατήρησε έναν δευτερεύοντα ρόλο, καθώς η πρωτεύουσα Ρόδος έγινε το κέντρο της Πολιτείας που καθόριζε την μοίρα ολόκληρου του νησιού. Η Λίνδος συνέχισε να έχει έναν βαθμό τυπικής αυτοδιοίκησης, αφού οι μαστροί και ο λαός της Λίνδου ελάμβαναν αποφάσεις για διαδικαστικά ζητήματα, όπως η εκλογή ιερέων, ιεροθυτών/ιεροποιών κτλ.. Το ιερό της Αθηνάς διατήρησε την αίγλη του, όπως φαίνεται από το γεγονός ότι περίφημοι βασιλείς επέλεξαν να τιμήσουν τη Λινδιά Αθηνά με αφιερώματα - Αλέξανδρος ο Μέγας, Πτολεμαίος ο Σωτήρ, Πύρρος, Φίλιππος Ε΄. Την ελληνιστική εποχή, κατά την εποχή της μεγάλης ακμής της Ροδιακής Πολιτείας, η ακρόπολη της Λίνδου έλαβε ιδιαίτερη φροντίδα. Μετά από μια καταστρεπτική πυρκαγιά (περίπου το 342 π.Χ.) ο ναός ανοικοδομήθηκε στην τελική του μορφή, ενώ χτίστηκαν εντυπωσιακά προπύλαια, στοά και τείχος. Ήταν περίπου την ίδια εποχή, που ένας Λίνδιος, ο μαθητής του Λυσίππου, ο γλύπτης Χάρης ανέλαβε την κατασκευή του περίφημου Κολοσσού, ενός γιγαντιαίου χάλκινου αγάλματος αφιερωμένου στον προστάτη της Ρόδου, τον θεό Ήλιο. Στο τέλος της ακμής της Ροδιακής Πολιτείας, η χώρα, αν και τυπικά αυτόνομη, εξαρτήθηκε από το Ρωμαϊκό κράτος. Τότε, γεννήθηκε στη Λίνδο ο φιλόσοφος Παναίτιος, που έγινε σχόλαρχος των Στωικών και που θεωρείται πως εισήγαγε τη στωική φιλοσοφία στη Ρώμη. Αν και δεν περιγράφονται πολλές λεπτομέρειες για το συμβάν, κατά την γ΄ αποστολική περιοδεία του, ο Απόστολος Παύλος πέρασε και από τη Ρόδο και κήρυξε τον Χριστιανισμό. Σύμφωνα με την παράδοση, αποβιβάστηκε στη Λίνδο, σε ένα σημείο που σήμερα φέρει το όνομά του (όρμος του Αγίου Παύλου). Σε αντίθεση με τις άλλες δυο αρχαίες πόλεις της Ρόδου , που κατά τον Μεσαίωνα παρήκμασαν και έφτασαν σε σημείο μερικής ή και ολικής εγκατάλειψης, ο οικισμός της Λίνδου κατοικείται αδιάλειπτα. Κατά τη Βυζαντινή εποχή τα τείχη της ακρόπολης έλαβαν ιδιαίτερη φροντίδα, καθώς ο χώρος αξιοποιήθηκε ως φρούριο. Η σημασία του φρουρίου της Λίνδου μαρτυρείται από ένα συμβάν περί το 1248, με την κατάληψη της πολης της Ρόδου από Γενουάτες. Τότε, ο αυτοκράτορας Ιωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης απέστειλε στο νησί τον Δούκα των Θρακησίων Ιωάννη Καντακουζηνό, που με λιγοστές δυνάμεις κατέλαβε τα φρούρια της Λίνδου και του Φιλερήμου και τα αξιοποίησε ως βάση για τις επιθέσεις κατά των Γενουατών. Η θέση της Λίνδου είναι τέτοια που έχει στρατηγική σημασία για τον έλεγχο της υπαίθρου του νησιού. Για αυτό το λόγο και μετά την κατάληψη της Ρόδου από τους Ιωαννίτες Ιππότες, το κάστρο της Λίνδου έλαβε ιδιαίτερη προσοχή, με συντήρηση και επέκταση των προγενέστερων Βυζαντινών οχυρώσεων. Μάλιστα, το κάστρο της Λίνδου ήταν το ισχυρότερο μετά από αυτό της πόλης της Ρόδου . Και την εποχή της Τουρκοκρατίας αξιοποιήθηκε το φρούριο της Λίνδου. Στις αρχές του 20ού αιώνα, οι Δανοί αρχαιολόγοι Kinch και Blinkenberg πραγματοποίησαν έρευνες στη νότια Ρόδο και στην ακρόπολη της Λίνδου. Τα ευρήματά τους μεταφέρθηκαν και εκτίθενται στο Μουσείο της Κοπεγχάγης. Μετά την κατάληψη της Ρόδου από το Βασίλειο της Ιταλίας, Ιταλοί αρχαιολόγοι πραγματοποίησαν έρευνες σε όλη τη Ρόδο. Στην ακρόπολη της Λίνδου οι έρευνες δεν ήταν παραγωγικές όσον αφορά το πλήθος των ευρημάτων, αναγνωρίζοντας όμως τη σημασία του χώρου προχώρησαν σε εργασίες αναστήλωσης. Τη συνέχιση των εργασιών αυτών ανέλαβε η Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία από το 1948, μετά την επίσημη ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στο Βασίλειο της Ελλάδας. Με την εφαρμογή του προγράμματος Καποδίστριας, η Λίνδος είχε γίνει έδρα του δήμου Λινδίων, που πέραν από τη Λίνδο περιελάμβανε διοικητικά τις κοινότητες: Κάλαθος, Πυλώνας, Λάρδος και Λάερμα. Με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης ο δήμος Λινδίων εντάχθηκε ως Δημοτική Ενότητα Λινδίων στον ενιαίο δήμο Ρόδου.

Η ναυτική παράδοση

Στην Λίνδο δημιουργήθηκε το ναυτικό δίκαιο. Η ιστορία του νησιού είναι συνυφασμένη με το Δίκαιο της Θάλασσας και το Ναυτικό Δίκαιο, αφού η αδιαφιλονίκητη κυριαρχία της αρχαίας Ρόδου ως μεγάλης ναυτικής δύναμης, είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία του πρώτου καταγεγραμμένου κώδικα Ναυτικού Δικαίου, γνωστή ως «Νόμος Ροδίων Ναυτικός». Περιλαμβάνει διατάξεις που σχετίζονται με τα πληρώματα και τα καθήκοντά τους, με παραβιάσεις των κανόνων ναυσιπλοΐας και τις αντίστοιχες ποινές, με συμβάσεις μεταφοράς αγαθών, ναυτικά δάνεια, ασφάλιση πολύτιμων αντικειμένων κατά τη μεταφορά τους. Κυρίως, όμως, αναφέρεται σε θέματα ναυαγίου και αβαρίας, δηλαδή αποβολής φορτίου. Στίγμα στον βράχο η τριήρις απέναντι από την κλίμακα προς την ακρόπολη.

Κλίμα

Σύμφωνα με τον μετεωρολογικό σταθμό του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών η Λίνδος παρουσιάζει ήπιο και ζεστό κλίμα, και κατά μέσο όρο είναι το θερμότερο μέρος της γεωγραφικής Ευρώπης, με τη μέση ετήσια θερμοκρασία να φτάνει τους 22.0°C, κυρίως λόγω των θερμών καταβατικών ανέμων που πνέουν μεγάλο μέρος του έτους στη περιοχή. Η μέση ετήσια θερμοκρασία στη Λίνδο ξεπερνά ακόμα και τις μέσες ετήσιες θερμοκρασίες σε μετεωρολογικούς σταθμούς που βρίσκονται στα Αφρικανικά Κανάρια Νησιά, στο Τέλ Αβίβ, στο Κάιρο, στη Μπραζίλια, στο Πορτ Σάιντ, στις ακτές της Κεντρικής Φλόριντα, στη βόρεια και νότια Οκινάουα, στο τροπικό Κιγκάλι, στη Χειουάν (πόλη της Κίνας στον Τροπικό του Καρκίνου) καθώς και σε πρόαστια της μητροπολιτικής Ταϊπέι, περιοχές που βρίσκονται πολύ νοτιότερα από τη Λίνδο. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία η ευρύτερη περιοχή της Λίνδου (ΝΑ Ρόδος) σημειώνει την υψηλότερη ηλιοφάνεια στην Ελλάδα με πάνω από 3.100 ώρες ετησίως. Τον Αύγουστο του 2021 ο μετεωρολογικός σταθμός του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στη Λίνδο σημείωσε το ρεκόρ Ευρώπης θερμότερου μήνα όλων των εποχών.

Σήμερα

Στις μέρες μας η Λίνδος αποτελεί έναν δημοφιλέστατο τουριστικό προορισμό. Είναι χαρακτηριστικό πως η ακρόπολη της Λίνδου κατατάσσεται τρίτη σε σειρά επισκεψιμότητας σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ο χώρος αυτός έχει μνημεία από όλη την μακραίωνη ιστορία της Λίνδου - αρχαία ελληνικά, ρωμαϊκά, χριστιανικά, ιπποτικά. Πέρα από την ακρόπολή της, η Λίνδος έχει να επιδείξει έναν όμορφο παραδοσιακό οικισμό, με γραφικά σοκάκια και κτίσματα ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής, αλλά και μιας μοναδικής ομορφιάς, φυσική θέα. Είναι χαρακτηριστικό πως η μικρή παραλία του Αγίου Παύλου στον ομώνυμο όρμο έχει χαρακτηριστεί ως μια από τις 10 καλύτερες της Ευρώπης. Εμβληματική εικόνα αποτελούν και τα γαϊδουράκια που προσφέρουν περιπάτους για τους επισκέπτες εντός του οικισμού και μπορούν να τους οδηγήσουν έως την ακρόπολη. Αξίζει να σημειωθεί πως στη Λίνδο γυρίστηκαν μερικές σκηνές από την ταινία Τα κανόνια του Ναβαρόνε.

Πρόσωπα

Αρχαιότητα Κλεόβουλος (6ος αι. π.Χ.), τύραννος της Λίνδου και ένας από τους επτά σοφούς Κλεοβουλίνη (6ος αι. π.Χ.), κόρη του Κλεόβουλου, ποιήτρια και δημιουργός αινιγμάτων Χάρης ο Λίνδιος (3ος αι. π.Χ.), γλύπτης και δημιουργός του Κολοσσού της Ρόδου Παναίτιος (185 - 109 π.Χ.), φιλόσοφος και σχόλαρχος των Στωικών Τουρκοκρατία Ιωαννίκιος Β΄, οικουμενικός πατριάρχης Κωνσταντινούπολης

Υποσημειώσεις

Παραπομπές

Βιβλιογραφία

Διόδωρος ο Σικελός. Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο Ε΄. Wikisource. Διόδωρος ο Σικελός. Βιβλιοθήκη Ιστορική - Βιβλίο ΙΓ΄. Wikisource. Ηρόδοτος. Ιστορίαι - (Βιβλίο Β΄) Ευτέρπη. Wikisource. Ηρόδοτος. Ιστορίαι - (Βιβλίο Ζ΄) Πολύμνια. Wikisource. Θουκυδίδης. Ιστορίαι - Βιβλίο Στ΄. Wikisource. Παπαχριστοδούλου, Χριστόδουλος (1994). Ιστορία της Ρόδου: Από τους προϊστορικούς χρόνους έως την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου (1948) (2 έκδοση). Αθήνα: Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου (Σειρά αυτοτελών εκδόσεων αρ. 1). Πίνδαρος. Ολυμπιόνικοι - Z΄. Wikisource. Στράβων. Γεωγραφικά - Βιβλίο ΙΔ΄. Wikisource.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού - Λίνδος Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine. Σχόλια στην κτητορική επιγραφή του ναού του Αγίου Γεωργίου Παχυμαχιώτη στην Λίνδο της Ρόδου (1394/5), Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Λ/30 (2009) σ. 159-168. Η Λίνδος εξάγει την θεραπεία της.