Το Γυαλί είναι ηφαιστειογενές νησί του νοτίου Αιγαίου και ένα από τα Δωδεκάνησα. Βρίσκεται ανάμεσα στην Κω και τη Νίσυρο (σε απόσταση περίπου 7 χιλιόμετρα). Ο πληθυσμός του είναι 21 κάτοικοι (απογραφή 2011) και διοικητικά ανήκει στον δήμο Νισύρου. Στο Γυαλί γίνεται εξόρυξη ελαφρόπετρας (βόρειος λόφος) και περλίτη (νότιος λόφος) και κατά την αρχαιότητα γινόταν η εξόρυξη οψιδιανού για την κατασκευή εργαλείων.

Περιγραφή

Το Γυαλί έχει έκταση 4,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Αποτελείται από δύο λόφους που συνδέονται με στενή λωρίδα γης. Η μεγαλύτερη απόσταση στο νησί είναι 5 χλμ στον άξονα Βορρά/ΒορειοΑνατολικά-Νότου/Νοτιοδυτικά. Το μεγαλύτερο πλάτος του νησιού είναι περίπου 2,1 χλμ, ενώ το μικρότερο είναι λιγότερο από 500 μ. Όλο το νησί έχει κηρυχθεί Τοπίο Φυσικού Κάλλους και υπάρχουν δάση με κουμαριές και τραχεία πεύκη και δεντρώδης ευφόρβια. Άλλοι τύποι βλάστησης περιλαμβάνουν μακία και φρύγανα. Στο παραθαλάσσιο τμήμα βρίσκονται μερικοί θαλασσόκεδροι.

Ιστορικά στοιχεία

Στο Γυαλί έχει ανασκαφεί αρχαίο νεκροταφείο, έχουν βρεθεί ερείπια οικισμού της Τελικής Νεολιθικής περιόδου (4η χιλιετία π.Χ.) και δυο χωνευτήρια με σκωρίες τήξης χαλκού τα οποία χρονολογούνται από το 6.000 έως το 5.300 π.Χ., που αποδεικνύουν την πρώιμη άσκηση μεταλλουργίας. Η κατοίκηση στη νησίδα πρέπει να είχε εποχικό χαρακτήρα και σχετίζεται μάλλον με γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες παρά με τις ανάγκες κατεργασίας του οψιανού ο οποίος αφθονεί στο βόρειο τμήμα του νησιού. Όλα αυτά οφείλονται στην ύπαρξη του ομώνυμου ανενεργού ηφαιστείου. Στην επανάσταση του 1821 εδώ έβρισκε καταφύγιο ο Ανδρέας Μιαούλης.

Το ηφαίστειο του Γυαλιού

Το ηφαίστειο του Γυαλιού, είναι ανενεργό και βρίσκεται σε απόσταση 7 περίπου χλμ από το ηφαίστειο της Νισύρου, έχει δύο ηφαιστειακούς δόμους, τον βορειοανατολικό και τον νοτιοδυτικό, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους με ένα στενό ισθμό.

Παραπομπές

Βιβλιογραφία

Μελίνα Φιλήμονος-Τσοποτού, "Γυαλί", στο: Ανδρέας Βλαχόπουλος (επιμ.): Αρχαιολογία-νησιά του Αιγαίου, εκδ. Μέλισσα, Αθήνα 2005, σελ. 355