Το Μαυρομμάτι είναι οικισμός της Στερεάς Ελλάδας στην Περιφερειακή Ενότητα Βοιωτίας.

Γενικά

Το Μαυρομμάτι βρίσκεται ανάμεσα στον Ελικώνα και τη Θήβα σε υψόμετρο 320 μέτρων, από την οποία απέχει περίπου 20 χλμ. δυτικά και 30 χλμ. νοτιοανατολικά από τη πρωτεύουσα του Νομού, Λιβαδειά. Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, ο πληθυσμός του Μαυρομματίου είναι 1.847 κάτοικοι. Το Μαυρομμάτι υπάγεται στο Δήμο Αλιάρτου. Ανατολικά και σε κοντινή απόσταση συνδέεται με την κωμόπολη των Βαγίων, νοτιοανατολικά με τις Θεσπιές και το Λεοντάρι και νοτιοδυτικά με την Άσκρη και το Νεοχώρι. Δυτικά του χωριού, στην περιοχή Κεφαλάρι, βρίσκεται το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου. Επίσης στο χωριό υπάρχει μία Ελεύθερη Ευαγγελική Εκκλησία. Στο Μαυρομμάτι υπήρξε σιδηροδρομικός σταθμός από όπου διερχόταν η γραμμή Αθηνών-Θεσσαλονίκης. Με βελτίωση χάραξης που έγινε, η παραλλαγή Σφιγξ - Μαυρομμάτι - Αλίαρτος καταργήθηκε.

Ιστορία

Στις 26 Οκτωβρίου 1825 εβδομήντα Έλληνες, οχυρωμένοι στη μάντρα της εκκλησίας της Αγίας Σωτήρας με επικεφαλής τον Αθανάσιο Σκουρτανιώτη, αντιμετώπισαν απόσπασμα 700-800 Τούρκων, κυρίως ιππέων σε μια μάχη που κράτησε όλη την μέρα. Οι Έλληνες απέκρουσαν τις τουρκικές επιθέσεις κι όταν είδαν ότι τους τελείωναν τα πυρομαχικά, μπήκαν στην εκκλησία για να αμυνθούν καλύτερα. Οι Τούρκοι σκαρφάλωσαν στη στέγη της εκκλησίας, άνοιξαν τρύπα κι έριξαν μέσα αναμμένες ύλες που προκάλεσαν στους πολιορκημένους θάνατο από ασφυξία. Μόνο ο αρχηγός τους έζησε αλλά τον συνέλαβαν οι Τούρκοι και τον κατακρεούργησαν.

Δημογραφικά στοιχεία

Αρβανίτικη γλώσσα

Στο Μαυρομμάτι οι κάτοικοί του μιλούν τα Αρβανίτικα, παράλληλα με την ελληνική γλώσσα. Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1960 τα αρβανίτικα ήταν η κύρια γλώσσα των Μαυρομματαίων. Σήμερα η γλώσσα ομιλείται μόνο από τους μεγαλύτερους σε ηλικία κατοίκους. Οι γεννηθέντες στις δεκαετίες του 1950, του 1960 και του 1970 την καταλαβαίνουν όταν την ομιλούν οι μεγαλύτεροι, αλλά δεν έχουν καλή ευχέρεια λόγου όταν την ομιλούν οι ίδιοι, ενώ οι νεότεροι δεν την ομιλούν και την καταλαβαίνουν ελάχιστοι. Η αρβανίτικη γλώσσα σήμερα συγκαταλέγεται στις απειλούμενες προς εξαφάνιση γλώσσες της Ευρώπης.

Αθλητισμός

Α.Ο. Μαυροματίου, ποδόσφαιρο, καλαθοσφαίριση

Πρόσωπα

Τάσης Γεωργίου ή Μπόκος, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης. Λουκάς Σωτήρχου, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης. Αριστοτελία Πελώνη (1978), δημοσιογράφος και κυβερνητική εκπρόσωπος. Σπύρος Λεμπέσης (1987), ακοντιστής.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Η ιστοσελίδα του Μαυροματίου Πολιτιστικός Σύλλογος Μαυροματίου Αθλητικός Όμιλος Μαυροματίου Αρχειοθετήθηκε 2012-10-15 στο Wayback Machine.

Πηγές

Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία, τόμος 4, σελ. 484

Παραπομπές