Η Δαύλεια είναι χωριό του νομού Βοιωτίας. Διοικητικά ανήκει στον δήμο Λεβαδέων, ενώ από το 1997 μέχρι το τέλος του 2010 αποτελούσε έδρα του καποδιστριακού δήμου Δαύλειας. Ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ανέρχεται στους 1.232 κατοίκους.

Τοποθεσία

Η Δαύλεια είναι κτισμένη ΒΔ της πρωτεύουσας του νομού, Λιβαδειάς, σε υψόμετρο 340 μέτρων επί των ανατολικών πλαγιών του Παρνασσού, στην ίδια περιοχή που βρισκόταν κατά την αρχαιότητας η φωκική πόλη Δαυλίς ή Δαύλεια ή Δαυλία.

Ιστορία

Η αρχαία Δαυλίδα

Η Δαυλίδα, όπως αναφέρει ο Όμηρος στην Ιλιάδα, συμμετείχε στον Τρωικό πόλεμο μαζί με άλλες οκτώ φωκικές πόλεις. Από την Δαυλίδα διερχόταν η Σχιστή οδός ο δρόμος που κατέληγε στον ιερό χώρο των Δελφών. Σύμφωνα με την παράδοση, κοντά στην Δαυλίδα ήταν το σημείο που ο Οιδίποδας σκότωσε τον πατέρα του Λάιο. Ο Παυσανίας αναφέρει πως κοντά στην Δαυλίδα βρισκόταν η βουλή των Φωκικών πόλεων, το Φωκικόν. Από την αρχαία πόλη σώζονται σήμερα μεγάλο τμήμα του αρχαίου τείχους καθώς και ερείπια του οικισμού.

Σύγχρονη ιστορία

Ο οικισμός αναφέρεται από φράγκικα έγγραφα των τελευταίων χρόνων της Λατινοκρατίας στην Στερεά Ελλάδα ως Daulia ενώ μερικά χρόνια αργότερα, συγκεκριμένα το 1466, καταγράφεται σε οθωμανικό κατάστιχο ως Tavla. έχοντας πληθυσμό 150 οικογενειών. Μερικές δεκαετίες αργότερα (1506) άλλη οθωμανική απογραφή καταγράφει στη Δαύλεια 220 οικογένειες. Οι κάτοικοι της Δαύλειας συμμετείχαν ενεργά στην επανάσταση του 1821, ενώ ο τόπος έγινε αρκετές φορές πεδίο σύγκρουσης ανάμεσα στους Έλληνες επαναστάτες και τα οθωμανικά στρατεύματα. Το 1856, ένοπλοι από τη Δαύλεια έλαβαν μέρος στην επιχείρηση εξόντωσης της συμμορίας του λήσταρχου Νταβέλη. Την περίοδο του Εθνικού Διχασμού, διεξήχθη στις 29 Ιανουαρίου του 1918 συμπλοκή ανάμεσα σε απόσπασμα χωροφυλακής και δύναμη ντόπιων αντιβενιζελικών ενόπλων που αποτελείτο από Επίστρατους και στρατιώτες που είχαν λιποτακτήσει. Κατά τη διάρκεια της μάχης σκοτώθηκαν πέντε Κρητικοί χωροφύλακες και ένας επίστρατος. Τη 12η Φεβρουαρίου του ίδιου έτους, μετά από απόφαση στρατοδικείου, εκτελέστηκαν στον τόπο της σύγκρουσης έξι άτομα (δύο στρατιώτες και τέσσερις πολίτες) που κρίθηκαν ένοχοι για τον φόνο των χωροφυλάκων. Στις 5 Μαΐου του 1943, ο οικισμός πυρπολήθηκε από απόσπασμα των ιταλικών δυνάμεων Κατοχής, ενώ στις 21 Οκτωβρίου του 1948, σκοτώθηκε σε ενέδρα δυνάμεων της εθνοφυλακής και της χωροφυλακής ο καπετάνιος του ΔΣΕ Παντελής Λάσκας (Πελοπίδας). Στη Δαύλεια γεννήθηκε ο αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης, Παναγιώτης Αντωνόπουλος.

Αξιοθέατα

Σώζονται σε καλή κατάσταση η οχύρωση της αρχαίας πόλης και κάποια ακόμα κτίσματα. Αξιοθέατα της περιοχής είναι το γυναικείο μοναστήρι «Ιερά μονή Ιερουσαλήμ» που βρίσκεται λίγο βορειότερα της Δαύλειας και τα ερείπια της εκκλησίας των Αγίων Θεοδώρων στο κάστρο. Κοντά στη Δαύλεια τοποθετεί η ελληνική μυθολογία το σημείο όπου ο Οιδίποδας, κατευθυνόμενος προς τους Δελφούς σκότωσε τον πατέρα του Λάιο.

Δημογραφικά στοιχεία

Αθλητισμός

Στον οικισμό εδρεύει ο ποδοσφαιρικός σύλλογος Α.Π.Ο. Πανδαυλειακός, ο οποίος ιδρύθηκε το 1936 και συμμετέχει στα τοπικά πρωταθλήματα της ΕΠΣ Βοιωτίας.

Μεταφορές

Η Εθνική Οδός 3 διέρχεται πλησίον του χωριού συνδέοντάς το με τη Λιβαδειά, τη Λαμία και άλλες πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδας. Επίσης, η περιφερειακή σιδηροδρομική γραμμή Αθήνας - Λειανοκλαδίου εξυπηρετεί το χωριό με τον ομώνυμο σιδηροδρομικό σταθμό.

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Τοπική Κοινότητα Δαύλειας