Η Βασιλική είναι χωριό και και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Γορτύνης στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Ανήκε στην Επαρχία Καινούργιου στο νομό Ηρακλείου. Η πρόσβαση στο χωριό γίνεται μέσω διακλάδωσης από τα Βασιλικά Ανώγεια. Η απόστασή του από το Ηράκλειο είναι 56 χιλιόμετρα. Η θέση του είναι στα 260 μέτρα κοντά στα Αστερούσια Όρη. Πανηγυρίζει στις 8 Σεπτεμβρίου και στις 29 Αυγούστου. Κεντρικός ναός στο χωριό είναι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Στην περιοχή της Βασιλικής βρίσκεται το φαράγγι του Αγίου Σάββα, μήκους 4 χλμ. το οποίο καταλήγει σε αμμώδη παραλία στο Λιβυκό Πέλαγος, όπως επίσης και το Δάσος του Αγίου Σάββα, που βρίθει ελαιόδεντρων και χαρουπόδενδρων σε ήμερη και άγρια κατάσταση. Στο χωριό υπάρχει Δημοτικό Σχολείο.

Ιστορικά στοιχεία

Στο χωριό βρίσκονται οι εκκλησίες του Ευαγγελισμού (του 1876 με ξυλόγλυπτο τέμπλο) και του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου. Στην Κανδήλα υπάρχουν δυο ναοί καθιερωμένοι στο Γενέσιο της Θεοτόκου επίσης με ξυλόγλυπτο τέμπλο. Στον ενετικό κατάλογο του Καστροφύλακα το βρίσκουμε Vasiglichi με 406 κατοίκους. Ο οικισμός Καντήλα αναφέρεται Candila et Camaria, με 166 κατοίκους το 1583. Στην τουρκική απογραφή του 1834 αναφέρεται ότι είχε 5 τουρκικές και ισάριθμες χριστιανικές οικογένειες, ενώ το 1881 οι Χριστιανοί κάτοικοι ήταν 123 και οι Τούρκοι 45.

Διοικητικά στοιχεία

Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Βασιλικών Ανωγείων. Το 1928 με το ΦΕΚ 4Α - 16/01/1928 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, μαζί με την Κανδήλα αποτελούν κοινότητα που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Γόρτυνας του Δήμου Γόρτυνας και σύμφωνα την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 188 κατοίκους. Δείτε: Κοινότητα Βασιλικής

Σημειώσεις και παραπομπές

Βιβλιογραφία

Το Ηράκλειον και ο νομός του. Ηράκλειο: Νομαρχία Ηρακλείου. 1971.