Οι Τόσκες ήταν χωριό της Αχαΐας που ανήκε στο τότε δημοτικό διαμέρισμα Κριθαρακίων του δήμου Φαρρών. Ο χώρος της περιφέρεια του χωριού απαλλοτριώθηκε, ερημώθηκε και εγκαταλείφθηκε υποχρεωτικά από τους κατοίκους του το 2009 επειδή εκεί προγραμματίστηκε να δημιουργηθεί ο κυρίως ταμιευτήρας του Φράγματος Πείρου - Παραπείρου. Ο χώρος του ταμιευτήρα κατακλύστηκε το 2020 δημιουργώντας την Τεχνητή Λίμνη Αστερίου βυθίζοντας έτσι το χώρο που βρισκόταν άλλοτε το χωριό.

Γεωγραφία

Ο οικισμός βρισκόταν χτισμένος σε υψόμετρο 180 μ. περίπου, στις ανατολικές απολήξεις του Κομποβουνίου και στις νότιες παρυφές της πεδιάδας των Φαρρών, ενώ πολύ κοντά στο χωριό περνά ο ποταμός Παραπείρος. Τις Τόσκες διέσχιζε η Εθνική Οδός Πατρών-Τριπόλεως (Ε.Ο. "111") .

Ιστορικά στοιχεία

Η παλιά ονομασία του οικισμού ήταν Τόσκεσι και πιθανόν να συνδέεται με την αντίστοιχη ονομασία της Τοσκικής διαλέκτου της αλβανικής γλώσσας. Πρώτοι οικιστές του χωριού φέρεται, σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες, ότι υπήρξαν κάτοικοι των Νεζερών από το παλιό χωριό του Κομπηγαδίου. Στις Τόσκες είχε χάνι και μύλο ο Ανδρέας Χριστοδούλου Λόντος. Το 1901 αναφέρεται ως θέση χωρίς πληθυσμό και ότι απείχε 6 ώρες από την Πάτρα και 2 από την Προστοβίτσα, την έδρα του τότε Δήμου Τριταίας στην περιφέρεια του οποίου βρισκόταν. Το 1903 το χωριό συνδέθηκε για πρώτη φορά με δρόμο.

Διοικητικές μεταβολές

Το 1828 αναφέρεται με 7 οικογένειες και ότι ανήκε διοικητικά στη Βουντούχλα. Στις 20/04/1835 προσαρτήθηκε στον τότε Δήμο Φαρρών ενώ στις 08/12/1845 (ΦΕΚ 32Α) αποτέλεσε τμήμα του τότε Δήμου Τριταίας. Με το ΦΕΚ 50Α της 25/07/1879 καταργήθηκε ως οικισμός και αναγνωρίστηκε εκ νέου με το ΦΕΚ 173Α της 25/08/1928 με το οποιο αποσπάστηκε από την τότε Κοινότητα Χιόνας, στην οποια ανήκε γεωγραφικά, και υπήχθη στην τότε Κοινότητα Σταροχωρίου. Στις 26 Σεπτεμβρίου 1946 (με το ΦΕΚ 290Α) αποσπάται από την Κοινότητα Σταροχωρίου και γίνεται οικισμός της τότε νεοπαγούς Κοινότητας Κριθαρακίων. Στις 07/04/1951 η παλιά ονομασία "Τόσκεσι" διορθώθηκε σε "Τόσκαι". Από το 1997 με το "Σχέδιο Καποδίστριας" γίνεται οικισμός του δημοτικού διαμερίσματος Κριθαρακίων του Δήμο Φαρρών. Στις 09/05/2011 καταργήθηκε επίσημα ως οικισμός.

Δημογραφική εξέλιξη

Συγκεντρωτικά, η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές είναι η εξής:

Παραπομπές και υποσημειώσεις

Πηγές

Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9. Σπυρίδων Ν. Γκουρβέλος, «Εν ταις των Νεζερών κώμαις». Ιστορία των Νεζερών, εκδ. Γραφικές Τέχνες Πέτρος Κούλης, Πάτρα 2007. ISBN 978-960-930162-6. Ελληνική χωρογραφία: Γεωγραφία, Ιστορία, Στατιστική πληθυσμού και αποστάσεων συνταχθείσα και εκδοθείσα υπό Ιωάννου Εμμ. Νουχάκη, Έκδοσις Τρίτη, Εκδότης Σπυρίδων Κουσουλίνος, Εν Αθήναις 1901. Χ.Π. Κορύλλου-Στ. Θεοχάρη, Πεζοπορία από Πατρών είς Καλάμας, Τυπογραφείον «Ο Κάδμος», Εν Πάτραις 1891. Χρήστου Π. Κορύλλου, Χωρογραφία της Ελλάδος. Α'. Νομός Αχαΐας, Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων "Ανέστη Κωνσταντινίδου", Εν Αθήναις 1903.

Βιβλιογραφία

Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010. Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Τόσκεσι.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

«Αυτό είναι το χωριό που θυσιάστηκε για να ξεδιψάσει η Πάτρα! ΒΙΝΤΕΟ ». thebest.gr, 25/3/2019. Ανακτήθηκε: 4/2/2021. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Τοσκών Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Κριθαρακίων Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Σταροχωρίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 12/11/2017. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Χιόνας Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 08/11/2017. Ελευθερία Μακρυγένη, «Έφτασε η ώρα να βυθιστεί το χωριό Τόσκες της Αχαΐας λόγω Πείρου Παραπείρου - ΔΕΙΤΕ ΦΩΤΟ». thebest.gr, 7/5/2019. Ανακτήθηκε: 4/2/2021. «Η «Ατλαντίδα της Πελοποννήσου»: Το βυθισμένο χωριό -φάντασμα που «θυσιάστηκε»… Βυθίζεται μέρα με την ημέρα και το τελευταίο εκκλησάκι!». gargalianoionline.gr, 31/1/2021. Ανακτήθηκε: 4/2/2021. «Λίγο πριν το τέλος - Στο χωριό Τόσκες Αχαΐας ο χρόνος έχει σταματήσει (pics)». patrasevents.gr, 18/2/2020. Ανακτήθηκε: 4/2/2021.