Προσφυγικά ονομάζεται συνοικία της Πάτρας όπου κατοίκησαν μετά το 1928 πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Ήταν ο Α΄ προσφυγικός συνοικισμός της πόλης.

Ιστορία

Υπολογίζεται ότι ήρθαν στην Πάτρα το 1922 περίπου 6.000-7.000 πρόσφυγες. Στην αρχή στεγάσθηκαν σε διάφορα οικήματα όπως σχολεία, ιδρύματα, αποθήκες κ.λπ. Το 1926 άρχισε η κατασκευή των τριών πρώτων προσφυγικών συνοικισμών. Η σημερινή περιοχή των Προσφυγικών τότε ήταν έκταση με καλαμιές και έλη και ανήκε στις οικογένειες Ρούφου και Χαιρέτη. Οι πρώτες κατοικίες ήταν ευρύχωρες και άνετες και όλες ομοιόμορφες, οι επόμενες όμως και πιο πολλές ήταν μικρές, με δύο δωμάτια όλα κι όλα, και διώροφες, όλες πανομοιότυπες. Όλες είχαν εξωτερική κοινόχρηστη αυλή για κάθε οικοδομικό τετράγωνο. Από την ημέρα που εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες ασχολήθηκαν με πάσης φύσεως εργασία. Οι άντρες εργάτες, μικροπωλητές (πάγος, ξυλεία), σε ξυλουργεία, σταφιδεργοστάσια. Οι γυναίκες δούλευαν στις βιομηχανίες της πόλης (κλωστοϋφαντουργία, φανελοποιία κ.λπ.), υπηρέτριες. Πολλοί από τους πρόσφυγες κοιμόντουσαν σε πρόχειρα καταλύματα στα εργοστάσια όπου δούλευαν και τα παρείχαν οι ίδιοι οι εργοδότες. Για πάρα πολλά χρόνια επικρατούσε μεγάλη φτώχεια, ακόμα και σήμερα θεωρείται φτωχή συνοικία, αλλά οι πρόσφυγες κρατούσαν τα ήθη και τα έθιμα του τόπου τους. Ενδεικτικό της φτώχειας είναι ότι η ενορία είχε κοινόχρηστο φέρετρο και μετά από κάθε κηδεία επιστρεφόταν στην ενορία. Στην συνοικία υπάρχει ο ναός της Αγίας Φωτεινής που κτίσθηκε από τους Μικρασιάτες πρόσφυγες σε ανάμνηση του ομώνυμου Ναού που βρισκόταν στη Σμύρνη. Στα προσφυγικά δραστηριοποιήθηκε τη δεκαετία του '30 ενισχύοντας και υποστηρίζοντας ενεργά τους πρόσφυγες, ο Αρχιμανδρίτης Γερβάσιος Παρασκευόπουλος, εφημέριος των Ι.Ναών Αγίας Αικατερίνης και Αγίου Δημητρίου Πατρών, Άγιος της Πάτρας. Ονομαστά καφενεία της συνοικίας ήταν το Βυζάντιον και η Αίγλη όπου μονοπωλούσαν για πολλά χρόνια τις αντρικές παρέες.

Αθλητισμός

Το 1925 δημιουργήθηκαν από πρόσφυγες ο Α.Π.Σ. Ολυμπιακός (από συγχώνευση του Λευκού Αστέρα και της Μικρασιατικής Ένωσης), ο Α.Π.Σ. Θύελλα, ο Α.Π.Σ. Αρης, η ΑΕΚ Πατρών, ο Α.Ο. Πατραϊκός, ομάδες θρύλοι για τα Προσφυγικά και κάποιες από αυτές και για ολόκληρη την πόλη της Πάτρας. Το 1925 ξεκίνησε η κατασκευή του γηπέδου στην συνοικία προσφυγικά δίπλα στην Αγία Φωτεινή και εγκαινιάστηκε το 1927 με τον αγώνα Ολυμπιακού Πατρών-Ολυμπιακού Πειραιώς. Το Γήπεδο του Ολυμπιακού, το σημερινό Γήπεδο Προσφυγικών, αρχικά είχε φυσική περίφραξη από καλαμιές, στην συνέχεια τοποθετήθηκε φράχτης από τάβλες και έπειτα περίφραξη από λαμαρίνες μέχρι το 2002 οπότε και απέκτησε περίφραξη με συρματόπλεγμα. Το 2008 ανακαινίσθηκε αλλά μετά λίγα χρόνια εγκαταλείφθηκε και πάλι και ως σήμερα (2021) παραμένει ανενεργό. Το γήπεδο Ολυμπιακού στα Προσφυγικά είναι ένα από τα παλαιότερα γήπεδα στην Πάτρα, μετά το γήπεδο Τασσακόπουλου μαζί με το γήπεδο της Παναχαϊκής, και θεωρείται ένα από τα παλιότερα στην Ελλάδα.

Παραπομπές

Πηγές

Δ. Καρατζά, Χ. Χαραλάμπους, Δ. Γκότση, Γ. Λύρα, Πάτρα, ονομάτων επίσκεψις, Έκδοση των εφημερίδων «Εθνικός Κήρυξ των Πατρών» και «Ημερήσιος Κήρυξ των Πατρών», Πάτρα 1995. Νικόλας Μιτζάλης, Προσφυγικά. Η συνοικία της σιωπής στην Πάτρα του Μεσοπολέμου, Εκδόσεις Πελοπόννησος, Πάτρα 2014. ISBN 978-618-81328-1-8. Νικόλαος B. Μιτζάλης, Η μεσοπολεμική βιομηχανική ανάπτυξη της Πάτρας και οι μεταλλαγές στον αστικό ιστό της πόλης, Εκδόσεις Περί Τεχνών, Πάτρα 2007. ISBN 978-960-6684-34-0. Ισίδωρος Σιδερόπουλος, Ποντίων Μνήμες στην Πάτρα, εκδ. Σωματείο «Φάρος» Ποντίων Πατρών, Πάτρα 2007. ISBN 978-960-98032-0-5.

Βιβλιογραφία

Κώστας Λογαράς, Πάτρα μια πόλη στην λογοτεχνία, Εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2001. ISBN 978-960-375-924-9. Τάσσος Σταθόπουλος, Αχαϊκό Ποδόσφαιρο. Εκατόν Είκοσι Χρόνια (1891-2010), Εκδόσεις «Γιάννης Πικραμένος», Πάτρα 2010. ISBN 978-968-6628-27-6.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

«Η Αγία Φωτεινή της Σμύρνης και τα "παιδιά" της». mikrasiatwn.wordpress.com (Ιστολόγιο της Ένωσης Μικρασιατών Φοιτητών). 11 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε: 03/06/2014.