Ο Λόγγος είναι πεδινός οικισμός του Νομού Αχαΐας, αποτελεί έδρα της ομώνυμης τοπικής κοινότητας, και σύμφωνα με το «Πρόγραμμα Καλλικράτης» από 1/1/2011 ανήκει στο Δήμο Αιγιαλείας. Την περίοδο 1997-2010, βάσει του «Σχεδίου Καποδίστριας», ανήκε στον πρώην Δήμο Συμπολιτείας ως έδρα του ομώνυμου πρώην δημοτικού διαμερίσματος. Ο οικισμός, που διαθέτει αξιόλογη τουριστική υποδομή (ξενοδοχεία, συγκροτήματα ενοικιαζομένων διαμερισμάτων, ταβέρνες, εστιατόρια και καφέ μπαρ), καταφέρνει να διατηρεί τη γραφικότητά του, γι' αυτό και αποτελεί μια θαυμάσια επιλογή για ολιγοήμερες αποδράσεις ή και πολυήμερες διακοπές. Η σχετικά μικρή απόσταση από την Αθήνα (180 χιλιόμετρα) καθιστά το Λόγγο, όπως και ολόκληρη την Αιγιάλεια, μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση για ταξιδιωτικές εξορμήσεις όλες τις εποχές του χρόνου.

Ιστορία

Η ιστορία του Λόγγου ξεκινά από μακρυά, όπως δείχνουν μια σειρά από ντοκουμέντα και μαρτυρίες λογίων και ξένων συγγραφέων. Από τα χρόνια του Βυζαντίου ακόμα, ο Λόγγος ήταν μια περιοχή ελευθέρων καλλιεργητών που διατηρήθηκε και στη Φραγκοκρατία, όπως αναφέρεται σε έγγραφο το έτος 1395 του Ερνέστο Γκέρλαντ. Επίσης αναφέρεται σε έγγραφα Πατρών τα έτη 1397 και 1440. Από την επίσημη Ενετική "Σύντομη Χωρογραφική Απογραφή της Πελοποννήσου ή Μορέως" μαθαίνουμε ότι το έτος 1692 το χωριό Λόγγος υπήρχε. Αναφέρεται το 1700 στη Βενετική απογραφή του Grimani ως Longo. Το όνομά του ίσως πρόκειται για σύνηθες τοπωνύμιο όπου ύπαρχουν θαμνότοποι ή δάσος.

Στο έτος 1805 ο Γάλλος πρόξενος, ιστορικός και περιηγητής Πουκεβίλλ αναφέρει το χωριό Λόγγος με ένα ταπεινό παρεκκλήσιο. Στο βιβλίο του "Έκθεση Ταξιδιού στον Μορέα" ο Σερ Γουίλλιαμ Τζιλλ (1829) αναφέρει το χωριό Λόγγος στη διαδρομή από Βοστίτσα (Αίγιο) ως Πάτρα. Η 19η Απριλίου είναι ημέρα ιδιαίτερης σημασίας για το Λόγγο, καθώς ο φιλέλληνας Λόρδος είχε αφήσει το αποτύπωμά του με το πέρασμά του, ενώ δεν είναι καθόλου τυχαίο και το γεγονός πως ο Φιλοπροοδευτικός Όμιλος Λόγγου ονομάζεται “Ο Βύρων” προς τιμήν του Λόρδου Βύρωνα. Το πέρασμα του μαρτυρεί ένα δημοτικό τραγούδι που το τραγουδούσαν οι Λογγίσιοι καπεταναίοι και έμελλε να γίνει τραγούδι της “τάβλας”, του “τραπεζιού”, σε γάμους και πανηγύρια. Μέχρι το τέλος του περασμένου αιώνα, τραγουδιόταν από τους γεροντότερους. Στα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια ο Λόγγος άνηκε εκκλησιαστικά στη Μητρόπολη Πατρών και σε έγγραφο που αφορά την περίοδο 1830 - 1832, του Κυπρίου τοποτηρητή της Αγαθάγγελου Μυριανθούσης, αναφέρεται ως Ιωάννης Ιερεύς και Βενέδικτος Ιερομόναχος. Το έτος 1830 απαντά πρώτη φορά απογραμμένος στην επαρχία Αιγιαλείας με 20 οικογένειες (στην απογραφή που συντελέστηκε κάτα τη διάρκεια της επιστημονικής αποστολής του Γάλλου στρατηγού Μαιζόν). Με το Οθωνικό αρχείο του Υπουργείου Εσωτερικού (1835) εντάχθηκε στο Δήμο Αιγίου (Αιγέων) της επαρχίας Αιγιαλείας και Ήλιδος (Νομός Ηλείας). Στο έτος 1903 είναι πια διαμορφωμένο κεφαλοχώρι με 388 κατοίκους και γραμματείο, όπως σημειώνει ο λόγιος ιατρός Χρηστ. Κορύλλος στο βιβλίο του "Χωρογραφία της Ελλάδος". Στο Δήμο Αιγίου ανήκε μέχρι το 1912, χρονολογία απογραφής των πρώτων κατοίκων, όταν αναγνωρίστηκε σε ομώνυμη Κοινότητα. Το 1997 η Κοινότητα Λόγγου καταργήθηκε και αποτελεί τμήμα του Δήμου Συμπολιτείας. Ο δήμος Συμπολιτείας καταργήθηκε το 2010 με την εφαρμογή του Προγράμματος Καλλικράτης, οπότε και εντάχθηκε στο Δήμο Αιγιαλείας την 1-1-2011.

Αξιοθέατα

Η κεντρική οδός "22 Αυγούστου 1962" είναι αφιερωμένη στις μνήμες των συγχωριανών, που εκείνη την ημέρα έχασαν την ζωή τους στην προσπάθειά τους να δουν διαμορφωμένο τούτο το δρόμο. Ο πλάτανος στο προαύλιο του Ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου, που είχε πάνω του το καμπανάκι της παλιάς εκκλησίας και ο πλάτανος της πλατείας, φυτευμένος από τον γέρο-Μώρο για ίσκιο της αυλής του τέσσερις-πέντε γενιές πριν, είναι έργα τέχνης σμιλεμένα από την ίδια την φύση και το χρόνo και είναι το στολίδι του χωριού. Τα μικρά πετρόκτιστα σπιτάκια, οι γεμάτες με μπουκαμβίλιες και γιασεμιά αυλόπορτες, τα εναπομείναντα πηγάδια που ξεδιψούσαν παλιά τους συγχωριανούς, τα εξωκκλήσια του χωριού, ο Αγιος Κωνσταντίνος και ο Αγιος Γεώργιος στο κοιμητήριο, ο πανέμορφος και επιβλητικός Ναός του Αγίου Δημητρίου είναι μαρτυρίες της αισθητικής άποψης των Φιλοπρόοδων κατοίκων του Λόγγου. Στο ανακαινισμένο παραδοσιακό ελαιοτριβείο Λαμπρόπουλου εδρεύει η Λαογραφική και Ιστορική Έκθεση/Συλλογή του Λόγγου. Συνολικά ήδη προβάλλονται ή έχουν συλλεχθεί 5000+ αντικείμενα, 400+ τίτλοι Ιστορικής Λαογραφικής Έρευνας, 5000+ σελίδες τεκμηρίωσης της τοπικής μνήμης και ιστορίας, κ.α. Ο Λόγγος, αμέσως μετά τα Σελιανίτικα, βρέχεται από τα πεντακάθαρα νερά του Κορινθιακού, ενώ προσφέρει στους επισκέπτες μια από τις ωραιότερες παραλίες της Αιγιάλειας. Το εκκλησάκι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στον παράδρομο της Εθνικής Οδού. Για τους κατοίκους του Λόγγου, αποτελεί κάτι περισσότερο από ιστορία από τότε που ο Ανδρέας Ηλιόπουλος το έχτισε για να προστατεύει το χωριό. Γενναίος πολεμιστής ο ίδιος, το 1890 πραγματοποίησε το τάμα του ουσιαστικά, καλώντας από τα Γιάννενα συναδέλφους-συμπολεμιστές του, τεχνίτες στο επάγγελμα και έχτισαν τον Ιερό Ναό προς τιμήν του Αγίου Κωνσταντίνου και της Αγίας Ελένης. Σύμφωνα με τα αρχεία που βρίσκονται στο Μουσείο Ιστορίας και Λαογραφίας Λόγγου, ο Ανδρέας Ηλιόπουλος χρειάστηκε να αγοράσει ακόμη ένα διπλανό κτήμα προκειμένου η εκκλησία να έχει μεγάλο προαύλιο και να είναι όπως ακριβώς την είχε φανταστεί. Αργότερα, το συγκεκριμένο σημείο ονομάστηκε «το πέρασμα» και εκεί συγκεντρώνονταν οι Λογγίσιοι με τα άλογά τους αλλά και κάτοικοι από τα γύρω χωριά και ειδικά την ημέρα της εορτής των Αγίων, έστηναν ένα μεγάλο πανηγύρι. Ο αυλόγυρος της εκκλησίας ήταν γεμάτος από ελαιόδεντρα, ευκάλυπτους και κυπαρίσσια. Ειδικά τη μέρα της γιορτής, όλο το χωριό έψηνε αρνιά και κερνούσαν κρασιά, ο καθένας από το δικό του και χόρευαν μέχρι το πρωί! Λίγο μετά το ‘40, η Λογγίσια Ελένη Καρούζου, καθώς περνά έξω από το ξωκκλήσι, ακούει περίεργους θορύβους και βογκητά πόνου. Ανοίγοντας την πόρτα της εκκλησίας έρχεται αντιμέτωπη με τη θέα δύο βαριά τραυματισμένων Ιταλών στρατιωτών. Η ίδια, χωρίς να χάσει την ψυχραιμία της, κάλεσε τους συγχωριανούς της και περιέθαλψαν τους δύο τραυματίες. Στην ανατολική πλευρά, πίσω από το ιερό, αναπαύεται ο δωρητής του χώρου και της εκκλησίας, Ανδρέας Ηλιόπουλος.

Φιλοπροοδευτικός Όμιλος Λόγγου "Ο Βύρων"

Ιδρύθηκε στις 13 Απριλίου του 1924 μαζί με την Θεατρική Σκηνή Λόγγου. Κάθε χρόνο ο Δήμος Αιγιαλείας σε συνεργασία με την ΔΗΚΕΠΑ (Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Αιγιαλείας) και τον Φ.Ο.Λ. (Φιλοπροοδευτικό Ομιλο Λόγγου) διοργανώνουν Πολιτιστικές εκδηλώσεις με μουσικές βραδιές, θεατρικά δρώμενα, παραστάσεις Καραγκιόζη, προβολές ταινιών, γιορτές, πανηγύρια, συναυλίες κ.α.

Θairος Film Festival

Στο πλαίσιο του φεστιβάλ προβάλλονται κλασσικές και νεότερες επιτυχίες του παγκόσμιου κινηματογράφου σε χώρους και χωριά της Αιγιαλείας, τα οποία μετατρέπονται σε υπαίθριες αίθουσες προβολών. Ο Λόγγος συμμετέχει στο φεστιβάλ αυτό, προβάλλοντας ταινίες στο παλαιό θερινό σινεμά του χωριού, σε συνεργασία με τον Φιλοπροοδευτικό Όμιλο Λόγγου "ο Βύρων".

Πληθυσμός

Ο πληθυσμός του Λόγγου αυξήθηκε σημαντικά την περίοδο 1903-2001 αλλά μειώθηκε ελαφρά το 2011.

Παραπομπές

Πηγές

Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012). Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9. https://www.gtp.gr/LocPage.asp?id=3361&lng=1 https://e-loggos.gr/loggos/ Αρχειοθετήθηκε 2022-12-17 στο Wayback Machine. http://www.fol-byron.eu/greek/greekframeset.htm

Βιβλιογραφία

Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010. Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Α΄, Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Λόγγος.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Λόγγου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 19/12/2017. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Λόγγου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 19/12/2017. Δήμος Συμπολιτείας