Για την παλαιότερη ονομασία "Αράχωβα", δείτε Αράχωβα (αποσαφήνιση).

Η Εξοχή (πρώην Αράχωβα και Ράχωβα) είναι ορεινό χωριό του δήμου Αιγιαλείας στην Αχαΐα της Πελοποννήσου. Ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ανέρχεται στους 34 κατοίκους.

Γενικά και ιστορικά στοιχεία

Η Εξοχή είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1.100 μέτρων στις πλαγιές της κορυφής Μαρμάρι των Αροανίων, ανατολικά της Πάτρας. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ήταν γνωστή ως Αράχωβα ή Ράχωβα και στα τέλη του 18ου αιώνα ήταν διαιρεμένη σε δύο συνοικίες (άνω και κάτω), οι οποίες χωρίζονταν από ένα μικρό ποτάμι. Λόγω της μορφολογίας του εδάφους, η πλειοψηφία των κατοίκων ασχολείτο διαχρονικά κυρίως με την κτηνοτροφία. Γύρω στο 1830 αναφέρεται ότι στο χωριό υπήρχαν αλληλοδιδακτικό σχολείο και ελληνική σχολή που λειτουργούσαν με πρωτοβουλία του ντόπιου ευεργέτη Ανδρούτσου Σπανού. Το 1853 η Εξοχή αναφέρεται στον δεύτερο τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή ως χωριό του δήμου Φελλόης όπου κατοικούσαν 563 άτομα, κατανεμημένα σε 116 οικογένειες. Σταδιακά αρκετοί κτηνοτρόφοι της Αράχωβας που περνούσαν τους χειμερινούς μήνες κοντά στη Ακράτα, εγκαταστάθηκαν εν τέλει μόνιμα σε χωριά όπως η Άμπελος, ο Ριζόμυλος, το Βέλο Κορινθίας κ.ά. Στη διάρκεια της Κατοχής, οι γερμανικές δυνάμεις εκτέλεσαν στην Εξοχή τέσσερις κατοίκους των Αμπελόκηπων. Το 1940 το όνομα του οικισμού τροποποιήθηκε σε Αράχοβα Φελλόης, ενώ το 1955 έλαβε τη σημερινή του ονομασία. Εκκλησιαστικά, η Εξοχή υπάγεται στη μητρόπολη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας και η ενοριακή εκκλησία της είναι αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο. Ακόμη, στο χωριό υπάρχουν οι ναοί της Κοίμησης της Θεοτόκου, των Ταξιαρχών, του Αγίου Αθανασίου, το εξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία κ.ά. Διοικητικά αναγνωρίστηκε το 1912 ως έδρα κοινότητας της επαρχίας Καλαβρύτων και το 1944 περιήλθε στην επαρχία Αιγιαλείας, όπου παρέμεινε μέχρι το 1997. Έπειτα ανήκε στον δήμο Αιγείρας, ενώ από το 2011 υπάγεται στη δημοτική ενότητας Αιγείρας του δήμου Αιγιαλείας.

Προσωπικότητες

Στην Εξοχή γεννήθηκαν ο πατριάρχης Ιεροσολύμων Δοσίθεος Β΄ (1641-1707), ο γεωγράφος Εμμανουήλ Σκαρπέτης (18ος αιώνας), ο τοπικός ευεργέτης Ανδρούτσος Σπανός (δολοφονήθηκε το 1830) και ο Ελληνοαμερικανός ζωγράφος Τζορτζ Κόνσταντ (1892-1978).

Απογραφές πληθυσμού

Παραπομπές

Πηγές

Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).

Βιβλιογραφία

Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010. Περικλής Α. Τρακαδάς, Περικαλλής Αχαϊκή Γη. Οδοιπορικό, Έκδοση Πέτρος Κούλης, Πάτρα 2010. ISBN 978-960-93-2120-4.