Τα Δεμένικα είναι οικισμός της Δημοτικής Κοινότητας Σαραβαλίου του Νομού Αχαΐας και ανήκουν στον Δήμο Πατρέων.

Τοποθεσία

Τα Δεμένικα βρίσκονται σε μια πεδινή και ομαλή εδαφικά τοποθεσία με πολύ μικρή κλίση, σε υψόμετρο μεταξύ 25 - 55 μέτρων, στα νότια του ποταμού Γλαύκου. Είναι κτισμένα σε σημείο, όπου σε απόλυτη ευθεία, η πιο μικρή απόστασή τους από τη θάλασσα πλησιάζει περίπου τα 2,5 χιλιόμετρα. Απέχουν οδικώς περίπου 6 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης των Πατρών και γειτνιάζουν με τους οικισμούς της Οβρυάς, του Σαραβαλίου, του Αγίου Στεφάνου, του Μπακαρίου και τη συνοικία Μεταμόρφωση του Σωτήρος της Πάτρας. Ακόμη, βόρεια των Δεμενίκων βρίσκεται τμήμα του Βιοτεχνικού Πάρκου (ΒΙΟ.ΠΑ.) Πατρών. Λόγω της αύξησης της δόμησης στην περιοχή καθώς και την επέκταση του οικιστικού ιστού της πόλης προς τα νότια, αλλά και το γεγονός πως οι αυτοτελείς οικισμοί των Δεμενίκων και της Πάτρας συνορεύουν, τα Δεμένικα θεωρούνται προάστιο (και συχνά περιοχή) της Πάτρας, ενώ εκεί βρίσκονται και τα διοικητικά όρια των δημοτικών ενοτήτων (πρώην δήμων) Πατρέων και Μεσσάτιδος.

Φυσιογνωμία

Ο οικισμός των Δεμενίκων είναι κατά κύριο λόγο πυκνά δομημένος, ιδιαιτέρως στο κέντρο του και γύρω από αυτό. Περιβάλλονται κυρίως από καλλιεργήσιμες εκτάσεις με ελαιώνες και αμπελώνες και από περιοχές με αραιή δόμηση, εξαιρώντας το βορειοδυτικό τμήμα τους που συνορεύει με σχετικά πυκνά δομημένη περιοχή. Τα Δεμένικα γνωρίζουν οικιστική ανάπτυξη κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Διαθέτουν παιδικό σταθμό, νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο και λύκειο. Στην περιοχή υπάρχουν επίσης φαρμακεία και πολλά καταστήματα και επιχειρήσεις διαφόρων ειδών, όπως σούπερ μάρκετ/μίνι μάρκετ, παντοπωλεία, καφενεία/καφετέριες, ψησταριές, βιβλιοπωλεία, κάβες ποτών, αρτοποιεία, ζαχαροπλαστεία, κρεοπωλεία, κουρεία/κομμωτήρια, εκπαιδευτικά κέντρα ξένων γλωσσών, μικροβιολογικό εργαστήριο, μηχανουργείο, συνεργεία αυτοκινήτων κ.ά. Η εκκλησία των Δεμενίκων, που βρίσκεται και στο κεντρικό τμήμα του οικισμού, είναι αφιερωμένη στους Αγίους Θεοδώρους και είναι κτισμένη τη δεκαετία του 1980. Διαθέτει προαύλιο χώρο και πνευματικό κέντρο. Στην περιοχή εδρεύει και δραστηριοποιείται ο Πολιτικός Σύλλογος Δεμενίκων «Άγιοι Πάντες».

Ιστορία

Η ονομασία της περιοχής είναι ανθρωπωνυμικό και προέρχεται από τον Έλληνα μεγαλοκτηματία Γεώργιο Δεμένικα, ο οποίος κατείχε μεγάλες εκτάσεις γης στη περιοχή τον 17ο αιώνα. Το 1968 η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων Αχαΐας καθόρισε τα όρια των Δεμενίκων και μετά από δύο μήνες αναγνωρίστηκαν επίσημα ως αυτοτελής οικισμός. Τον Μάρτιο του 1971 προσαρτήθηκαν στην τότε Κοινότητα Σαραβαλίου. Εκείνη την εποχή στην περιοχή των Δεμενίκων υπήρχαν σκέψεις και σχέδια να δημιουργηθεί η Βιομηχανική Περιοχή (ΒΙ.ΠΕ.) Πατρών αλλά η επίσημη οικιστική τους αναγνώρισή ανάγκασε την Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής Αναπτύξεως (Ε.Τ.Β.Α.) να κατευθυνθεί στη λύση ανεύρεσης νέας τοποθεσίας για την κατασκευή της. Το 1997 βάσει του διοικητικού σχεδίου «Καποδίστριας» (ΦΕΚ 244Α - 4/12/1997) προσαρτήθηκαν στο Δήμο Μεσσάτιδος, ενώ από το 2011 και έπειτα, σύμφωνα με το διοικητικό σχέδιο «Καλλικράτης» (ΦΕΚ 87Α - 7/6/2010), υπάγονται στον Δήμο Πατρέων.

Δημογραφική εξέλιξη

Κατά την εθνική απογραφή του 2011 τα Δεμένικα είχαν πληθυσμό 2.783 κατοίκους, καθιστώντας τα ως τον μεγαλύτερο πληθυσμιακά οικισμό της Δημοτικής Κοινότητας Σαραβαλίου, αποτελώντας το >60% του συνολικού πληθυσμού της. Η πρόσφατη δημογραφική εξέλιξη του οικισμού μαζί με ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με την προηγούμενη απογραφή είναι η εξής:

Συγκοινωνίες-μεταφορές

Τα Δεμένικα εξυπηρετούνται από τα λεωφορεία της Γραμμής Νο. 8 του Αστικού Κ.Τ.Ε.Λ. Πατρών, τα οποία διέρχονται από την οδό Ακρωτηρίου (από εκεί και νότια, οδός Δημοκρατίας) στα δυτικά όρια του οικισμού ενώ κάποια καθημερινά δρομολόγια εισέρχονται στα Δεμένικα διασχίζοντας την κεντρική τους αρτηρία Ειρήνης & Φιλίας και εξέρχονται συνεχίζοντας το δρομολόγιο προς άλλες γειτονικές περιοχές και το κέντρο της Πάτρας. Δίπλα από την κεντρική πλατεία της περιοχής υπάρχουν θέσεις στάθμευσης οχημάτων ταξί (πιάτσα).

Αθλητισμός

Στα Δεμένικα εδρεύουν τα σωματεία Α.Ο. Γαλαξίας Δεμενίκων (τμήμα καλαθοσφαίρισης), Α.Ο. Γαλήνη Πατρών (τμήμα ποδοσφαίρου). Εκεί βρίσκεται οι αθλητικές εγκαταστάσεις Α.Ο. Γαλήνης (γήπεδο ποδοσφαίρου και ανοιχτό μπάσκετ κ.α.) καθώς και το αθλητικό κέντρο με την επωνυμία «Ντα Λουζ», το οποίο χρησιμοποιούν κατά καιρούς διάφορες ερασιτεχνικές ποδοσφαιρικές ομάδες της ευρύτερης περιοχής. Ανατολικά του οικισμού βρίσκονται εγκαταστάσεις αθλημάτων άμμου (μπιτς-βόλλεϋ, μπιτς-τέννις κ.α.). Κοντά στην περιοχή των Δεμενίκων βρίσκεται το αθλητικό ποδοσφαιρικό συγκρότημα της Θύελλας Πατρών αλλά και το γήπεδο ποδοσφαίρου του Φωστήρα Οβρυάς.

Παραπομπές

Πηγές

Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012). Ν.Ι. Λυμπέρη, Οδηγός Πατρών, Πάτρα 2005, 4η έκδοση.

Βιβλιογραφία

Γεώργιος Ι. Ανδρουτσόπουλος: Όψεις ενοριακής διοικητικής οργανώσεως στην Εκκλησία των Πατρών κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα (1830-1930) (με βάση ανέκδοτες αρχειακές πηγές), Εκδόσεις Πελοπόννησος, Πάτρα 2017. ISBN 978-618-83426-0-6. Θεόδωρος Η. Λουλούδης: Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010. Κώστας Ν. Τριανταφύλλου: Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Α΄, Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη έκδοση, λήμμα «Δεμένικας».

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δεμένικων Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 12/07/2018. Τα Δεμένικα στο χάρτη. openstreetmap.org. Ανακτήθηκε: 12/07/2018. Τα Δεμένικα στο χάρτη. wikimapia.org