Το Βελιμάχι (ή και Βελημάχι) είναι μικρό χωριό της Αχαΐας, στην περιοχή της Τριταίας, και υπάγεται στο νεοπαγή Δήμο Ερυμάνθου. Βρίσκεται χτισμένο στους πρόποδες του Ερύμανθου σε υψόμετρο περίπου 590 μέτρων. Κατά την απογραφή του 2011 το χωριό βρέθηκε να έχει πληθυσμό 69 μόνιμους κατοίκους.

Γενικά στοιχεία

Γειτονιές του χωριού είναι οι: Κορύτα, Λελούδη, Κάτω Ρούγα, Τσιγγαναίικα, Τσιρμαίικα. Οικογενειακά επίθετα που απαντώνται στο χωριό είναι π.χ. Αναστασόπουλος, Ανδρικόπουλος, Διαμαντόπουλος, Κακαφώνης, Καραγιάννης, Καρακάσης, Καρνάρης, Κωνσταντινόπουλος, Ντάβλας, Παπασπυρόπουλος, Τσαουρδάς, Φωτόπουλος κ.λπ. Γνωστό τοπωνύμιο του χωριού είναι η περιοχή Ντασκά, στην οποία κατασκευάστηκε το 2014 το ομώνυμο φράγμα-λιμνοδεξαμενή. Οι μεγαλύτερες εκτάσεις του χωριού είναι δημόσιοι βοσκότοποι. Οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη δασοκομία. Στην πρώην κοινότητα ανήκει και η Μονή των Αγίων Πάντων. Το χωριό έχει άλλους πέντε ναούς: τον κοιμητηριακό Άγιο Γεώργιο, τον Άγιο Ανδρέα, τον Άγιο Αθανάσιο, τον Άγιο Νικόλαο και το Γενέθλιον της Θεοτόκου (Παναγίτσα).

Ιστορικά στοιχεία

Σχετικά με το όνομα του χωριού υπάρχει μια ερμηνεία ότι ίσως να έχει αλβανική προέλευση και να σημαίνει εύφορη κορυφή. Το 1713 προεστός του χωριού ήταν ο Ιω. Τσαλαμιδάς. Ο οικισμός απείχε δύο ώρες και ένα τέταρτο δρόμο στα 1885 από την Προστοβίτσα, την τότε έδρα του Δήμου Τριταίας. Στα 1903 ο Χρήστος Κορύλλος αναφέρει ότι ότι το χωριό απείχε τρεις ώρες δρόμο από την Προστοβίτσα και ότι είχε σχολείο (γραμματείο). Κατά την περίοδο της δημογραφικής του ακμής αναφέρεται ότι κάτοικοι του χωριού έφυγαν και δημιούργησαν το χωριό Βελιμάχι στη Γορτυνία Αρκαδίας.

Διοικητική εξέλιξη

Την 20/04/1835 προσαρτάται στον τότε Δήμο Ερυμανθίας. Με το ΦΕΚ 5Α της 08/03/1841 αποσπάται από το Δήμο Ερυμανθίας και προσαρτάται στον τότε Δήμο Τριταίας. Με το ΦΕΚ 256Α της 28/08/1912 αποσπάται από το Δήμο Τριταίας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Βελιμαχίου. Με το ΦΕΚ 244Α της 04/12/1997, σύμφωνα με τη Διοικητική Μεταρρύθμιση "Καποδίστριας", προσαρτάται στο Δήμο Τριταίας μέχρι το 2010 που εντάχθηκε στο Δήμο Ερυμάνθου (ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010) βάσει της Διοικητικής Μεταρρύθμισης "Καλλικράτης".

Δημογραφική εξέλιξη

Το 1689 στη βενετική απογραφή Corner ονομάζεται Velimislu και εμφανίζεται να έχει 49 κατοίκους. Αναφέρεται επίσης το 1699 στον κατάλογον χωρίων Πατρών. Στα 1700 αναφέρεται στη βενετική απογραφή Grimani ως Velimagli και έχει πληθυσμό 17 οικογένειες (68 κάτοικοι). Συγκεντρωτικά, η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές είναι η εξής:

Πρόεδροι της Κοινότητας Βελιμαχίου

Κωνσταντίνος Τσαουρδάς: 1978-1986 Ιωάννης Γιαννικόπουλος: 1986-1990 Διαμαντής Διαμαντόπουλος: 1990-1998

Δείτε επίσης

Άγιοι Πάντες Τριταίας Λιμνοδεξαμενή Ντασκά

Παραπομπές και υποσημειώσεις

Πηγές

Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012). Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9. Χρήστου Π. Κορύλλου, Χωρογραφία της Ελλάδος. Α'. Νομός Αχαΐας, Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων "Ανέστη Κωνσταντινίδου", Εν Αθήναις 1903. Νέος χωρογραφικός πίναξ. Συνταχθείς και εκδοθείς εγκρίσει του Υπουργείου των Στρατιωτικών υπό Ιωάννου Εμ. Νουχάκη ανθυπασπιστού του Πεζικού, Εκ του Τυπογραφείου του Υπουργείου των Στρατιωτικών, Εν Αθήναις 1885. Γεώργιος Αθ. Πετρόπουλος, Η Τριταία διαχρονικά, Πάτρα 2017, 2η έκδοση αναθεωρημένη-επαυξημένη.

Βιβλιογραφία

Κώστας Θανασουλόπουλος, Τα τοπωνύμια της Αχαΐας ως ιστορικές μνήμες του μεσαιωνικού εποικισμού της, Εκδόσεις Περί τεχνών, Πάτρα 2007. ISBN 978-960-6684-27-2. Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010. Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Α', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Βελιμάχι.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Βελιμαχίου Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 07/11/2017. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Βελιμαχίου Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 07/11/2017. Βελιμάχι Αχαΐας, moriasnow.gr