Η Νέα Σμύρνη είναι περιοχή και δήμος της Περιφερειακής Ενότητας Νοτίου Τομέα Αθηνών στην Αττική. Έχει πληθυσμό 72.853 κατοίκων, σύμφωνα με την απογραφή του 2021 και έκταση που ανέρχεται σε 3,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η δημιουργία του συνοικισμού ανάγεται στη δεκατία του 1920, μετά την προσέλευση των Ελλήνων Μικρασιατών προσφύγων από τη Σμύρνη και άλλες περιοχές της Μικράς Ασίας (Αδραμύττιο, Αϊβαλί, Φώκαια, Μοσχονήσια, Βουρλά, Τσεσμέ, Έφεσο την ευρύτερη νότια και κεντρική Μικρά Ασία, την Κωνσταντινούπολη και τη Θράκη) στα τότε περίχωρα της Αθήνας. Μεταξύ των μνημείων της, ξεχωρίζει ο Μητροπολιτικός Ναός της Αγίας Φωτεινής με το κωδωνοστάσιό του, το οποίο αποτελεί ακριβές αντίγραφο αυτού που βρισκόταν στην Αγία Φωτεινή της Σμύρνης μέχρι την Καταστροφή του 1922, ενώ άλλα σημαντικά ιστορικά κτήρια της περιοχής είναι το Μέγαρο της Εστίας Νέας Σμύρνης, το Ιωσηφόγλειο ορφανοτροφείο και η Εθνική Στέγη, συνδεόμενα όλα με τον Μικρασιατικό Ελληνισμό. Η Νέα Σμύρνη συνορεύει με το Νέο Κόσμο στα βόρεια, τον Άγιο Δημήτριο στα ανατολικά, το Παλαιό Φάληρο στα νότια και την Καλλιθέα στα δυτικά, ενώ συνδέεται με το κέντρο της Αθήνας μέσω της Λεωφόρου Συγγρού και της γραμμής του τραμ, η οποία τη συνδέει επίσης και με άλλα νότια προάστια όπως το Μοσχάτο, το Παλαιό Φάληρο και η Γλυφάδα. Δήμαρχος της Νέας Σμύρνης είναι ο Γεώργιος Κουτελάκης, ο οποίος εξελέγη στις δημοτικές εκλογές του Οκτωβρίου 2023.

Ιστορικά στοιχεία

Αν και δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία για την αρχαία ιστορία της περιοχής, το 2012, κατά τη διάρκεια εργασιών, ανευρέθηκαν αρχαίοι τάφοι στην άκρη του οδοστρώματος της οδού Αγίας Σοφίας. Ο συγκεκριμένος τρόπος ταφής ονομάζεται ταφή παρά την οδό. Τα ευρήματα ήδη έχουν αναδειχθεί από τη δημοτική αρχή και είναι επισκέψιμα. Η περιοχή άρχισε να κατοικείται στις αρχές του 20ού αιώνα, ενώ μέχρι τότε δεν είχε κατοικηθεί συστηματικά. Τη διέσχιζε η Φαληρική οδός, η οποία ένωνε την Αθήνα με το Φάληρο, το αρχαιότερο επίνειο της Αθήνας. Πιθανόν, να βρισκόταν ο αρχαίος δήμος Διομείας. Θέμα δημιουργίας Νέας Σμύρνης τέθηκε για πρώτη φορά το 1827 στη Γ΄ Εθνοσυνέλευση Τροιζήνας, χωρίς ωστόσο να υλοποιηθεί: Είχε προηγηθεί αίτημα 283 «ελεύθερων Σμυρναίων» (όπως αυτοπροσδιορίζονταν), οι οποίοι κατοικούσαν στο Ναύπλιο και στην Αθήνα και ζητούσαν «τόπον δια να κατοικήσουν, εγείροντες ιδιαιτέραν Πόλιν». Αυτό το αίτημα εγκρίθηκε, η «πόλις απεφασίσθη να ονομασθή Νέα Σμύρνη» και η τοποθεσίας της να είναι στην περιοχή του Ισθμού της Κορίνθου. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, το 1922-1923, η κυβέρνηση αποφάσισε την κατασκευή συνοικισμού για τους πρόσφυγες από τη Σμύρνη στην περιοχή και η οικοδόμησή του άρχισε το 1926. Το 1928 είχε πληθυσμό μόλις 210 κατοίκων. Μέχρι το 1933, η περιοχή αναπτύχθηκε σε πραγματική πόλη, με πληθυσμό 6.500 κατοίκων, ο οποίος έφτασε τους 15.000 κατοίκους πριν το 1940. Στις 9 Αυγούστου του 1944, στο τελείωμα της Κατοχής, επειδή ο δήμος ήταν προπύργιο μαζικής αντίστασης, κατέστη ένα από τα επίκεντρα του δεύτερου μεγαλύτερου και πιο θανατηφόρου μπλόκου στην Αθήνα (μετά από αυτό της Κοκκινιάς, μία εβδομάδα αργότερα), αυτό σε Δουργούτι-Φάρο-Κατσιπόδι. Κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών του 1944, η περιοχή έγινε θέατρο μαχών μεταξύ βρετανικών στρατευμάτων και μαχητών του ΕΛΑΣ. Η Νέα Σμύρνη έγινε Δήμος με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την απελευθέρωση, το 1944 και οφείλει το όνομά της στην καταγωγή των προσφύγων κατοίκων της. Μεταπολεμικά, η Νέα Σμύρνη ενσωματώθηκε στην Αθήνα που γιγαντώθηκε από την εσωτερική μετανάστευση και επεκτάθηκε προς τα ανατολικά και νότια με αυξανόμενο πληθυσμό.

Άλσος Νέας Σμύρνης

Το Άλσος Νέας Σμύρνης έχει έκταση 50 στρεμμάτων και ο χώρος ορίζεται από τις οδούς Ελευθερίου Βενιζέλου, Εφέσου, Κορδελιού και Πατριάρχου Ιωακείμ Γ. Το Άλσος της Νέας Σμύρνης αποτελείται από δέντρα, δασικά κυρίως (χαλέπιος Πεύκη, κουκουναριά, πεύκη τύπου Θάσου, κυπάρισσος κλπ.) σε ποσοστό περίπου 20% και δέντρα καλλωπιστικά σε ποσοστό σχεδόν 20%. Επίσης, το μεγαλύτερο μέρος του συγκεκριμένου χώρου πρασίνου καλύπτεται από υπόροφο θαμνών (βιβούρνο, αβουτήλο, μυόπωρο, πυράκανθος). Σήμερα, τα κωνοφόρα αποτελούν το 60% περίπου του φυτικού δυναμικού. Το φυτικό υλικό του Άλσους χαρακτηρίζεται σχεδόν από μονοκαλλιέργεια και ξηρόφυτο πράσινο φυτεμένο σε πολύ μεγάλη πυκνότητα. Αν και τα τελευταία χρόνια ο ξηροφυτικός χαρακτήρας έχει αλλοιωθεί λόγω αρδεύσεως με αυλάκια. Δύο συντριβάνια συμπληρώνουν την αρχιτεκτονική του άλσους προσθέτοντας και το στοιχείο του νερού. Ολόκληρη η έκταση του Άλσους καλύπτεται από περίφραξη με σιδηρά κιγκλιδώματα.

Κλίμα

Η Νέα Σμύρνη, εξαιτίας της γειτνίασης της με την Αθηναϊκή Ριβιέρα παρουσιάζει ένα θερμό ημίξηρο κλίμα. Έχει πολύ ήπιους χειμώνες καθώς επίσης ζεστά και ξηρά καλοκαίρια. Σύμφωνα με τα στοιχεία του σταθμού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών η Νέα Σμύρνη σημειώνει την υψηλότερη μέση ετήσια θερμοκρασία στην ηπειρωτική Ευρώπη τα τελευταία έτη.

Σημαντικά κτίρια και τοποθεσίες

Εστία Νέας Σμύρνης Ιωσηφόγλειο ορφανοτροφείο, σήμερα "Παιδόπολη Αγ. Βαρβάρα" Εθνική Στέγη, πρώην "Στέγη Πατρίδας". Στάδιο Πανιωνίου. Κλειστό γυμναστήριο Μίλωνα Κεντρική Πλατεία Ν. Σμύρνης. Άλσος Νέας Σμύρνης. Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο και Λύκειο Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης. Πλατεία Χρυσοστόμου, Πάρκο Εθνικής Μνημοσύνης.

Εκκλησίες της Νέας Σμύρνης

Η Νέα Σμύρνη είναι έδρα ομώνυμης Μητρόπολης.

Αγία Φωτεινή Αγία Παρασκευή Άγιοι Ανάργυροι Άγιος Χαράλαμπος Άγιος Ανδρέας Άγιοι Θεόδωροι (παλαιοημερολογιτικός) Ταξιάρχες (κοιμητηριακός)

Δήμος Νέας Σμύρνης

Ο Δήμος Νέας Σμύρνης βρίσκεται στην Περιφέρεια Αττικής. Η Νέα Σμύρνη αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητη κοινότητα το 1934, με πρώτο πρόεδρο τον Α. Καρύλλο, ο οποίος διατηρήθηκε στο αξίωμα και επί γερμανικής κατοχής. Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011 ουδεμία μεταβολή επήλθε στο Δήμο, σύμφωνα με το άρθρο 1,§ 5.1.Β αυτού.

Συνοικίες

Φάρος Αγία Φωτεινή Άλσος Κέντρο Χρυσάκη Αγία Παρασκευή Μυτιληναίικα Λουτρά Άνω Νέα Σμύρνη Αιγαίου

Δήμαρχοι

Ι. Μαγκριώτης (1944) Γ. Παπαγιαννόπουλος (1944) Α. Καρύλλος (1945, 1949, 1951) Π. Περιμένης (1946, 1960-1965) Ι. Νασόπουλος (1950, υπηρεσιακά) Αθανάσιος Παπαθανασίου (1965-67) (διορισμένος από το καθεστώς της επταετίας 1967-1974, και το 1967 με αναπληρωτή τον Άγγελο Β. Αβραμίδη). Στυμφαλίδης, Καμπαλούρης (1967-1974) (διορισμένοι) Ι. Ρόκας (1974-75) (διορισμένος) Χαράλαμπος Μπεχλιβανίδης (1928-2016) (1975-1994) Γιώργος Σιότροπος (1995-1998) Γεώργιος Κουτελάκης (1998-2010) Σταύρος Τζουλάκης (2010 - 2023) Γεώργιος Κουτελάκης (2024 - σήμερα) Εξελέγη το 2023 με ποσοστό 53%.

Πληθυσμός

Ο πληθυσμός της Νέας Σμύρνης ήταν 73.986 κάτοικοι κατά την απογραφή του 2001. Το προάστιο είχε πληθυσμό 73.076 κατοίκων κατά την απογραφή του 2011 και 72.546 σύμφωνα με την απογραφή του 2021.

Παραπομπές

Πηγές

Ανδρέας Ζ. Μάμμουκας, Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος υπό διαφόρων Εθνικών Συνελεύσεων συνταχθέντα πολιτεύματα, τ. Η΄, Πειραιάς 1839, σ. 139-141.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επίσημη ιστοσελίδα του δήμου Η ιστορία της πόλης μέσα από φωτογραφίες